Theo báo Guardian ngày 17.8, Asian Games 2018 sẽ diễn ra ở thủ đô Jakarta và thành phố Palembang, với sự tham dự của 12.000 nam - nữ VĐV của các quốc gia và lãnh thổ châu Á, khai mạc ngày 18.8 và bế mạc ngày 2.9 tới.
Indonesia đã triển khai 100.000 cảnh sát và quân nhân bảo vệ an ninh cho sự kiện đa môn thể thao lớn nhất này (Asian Games chỉ sau Olympic).
Thủ đô Indonesia đang được trang trí đẹp đẽ nhằm đón tiếp dòng du khách nước ngoài, và các vụ cảnh sát gia tăng các vụ trấn áp tội phạm là một phần của chiến dịch “bảo vệ trật tự trị an” cho các thành phố tổ chức thi đấu thể thao.
Theo tờ báo Anh, những vụ bắn chết tội phạm vặt nhằm “bảo đảm mỹ quan đô thị” này là từ các chỉ đạo bí mật của các sĩ quan cảnh sát cấp cao hồi tháng 7.
Cấp dưới của họ được lệnh “hành động kiên quyết” chống lại các nghi can có nguy cơ đe dọa nhiều người, gồm chính sách “vừa thấy là bắn” đối với những nghi can có hành vi kháng cự.
Tiếp sau các lệnh này, trong 10 ngày của tháng 7 đã có 11 người bị bắn chết, nhưng các tổ chức nhân quyền bày tỏ sự lo ngại rằng các cảnh sát đã hiểu chính sách cứng rắn của cấp trên là “giấy phép giết người”.
Ông Phelim Kine, phó chủ nhiệm mảng châu Á của tổ chức Giám sát nhân quyền, nói: “Asian Games là để tôn vinh các thành quả của loài người, không thể là cớ để cảnh sát thực hiện chính sách 'bắn để giết' nhân danh kiểm soát tội phạm”.
Dù bị chỉ trích, Tư lệnh cảnh sát Indonesia, Tướng Tito Karniavan tái khẳng định chính sách “vừa thấy là bắn” hôm 30.7: “Nếu nghi phạm tấn công nhân viên công lực trong lúc bắt giữ, thì cứ việc bắn chúng, không cần phải nghi ngờ gì cả”.
Tổ chức Nhân quyền Quốc tế mô tả chiến dịch “bảo vệ trị an” này là “không cần thiết và quá tay”, và dựa theo công tác giám sát từ đầu năm 2018 đến tháng 8 này, tổ chức nói đã có 31 vụ cảnh sát bắn chết tội phạm vặt vãnh liên quan trực tiếp đến sự kiện thể thao của châu Á.
Tổ chức Nhân quyền Quốc tế còn nói cảnh sát đã bắn chết 77 tội phạm vặt trên toàn Indonesia trong giai đoạn nêu trên, tăng 64% so với năm 2017.
Lãnh đạo Usman Hamid của Nhân quyền quốc tế ở Indonesia nói số vụ bắn chết tăng cho thấy có “tình trạng miễn trừ truy tố” đã khiến lực lượng an ninh Indonesia mang tiếng.
Ông nói: “Việc đăng cai tổ chức một sự kiện thể thao quốc tế phải không nên bỏ qua vấn đề nhân quyền. Phải dừng các vụ giết người không xét xử này, và phải lập tức điều tra kỹ lưỡng tất cả những cái chết”.
Trong 2 năm qua, các quan chức Indonesia hoan nghênh việc tiêu diệt nghi can phạm pháp, và họ khen cuộc chiến chống tội phạm ma túy ở Philippines do Tổng thống Rodrigo Duterte phát động, và ông cũng bị chỉ trích về việc “miễn trừ truy tố” đối với cảnh sát và quân đội Philippines giết tội phạm mà không cần xét xử ở tòa án.
Hồi tháng 7.2017, chỉ huy cảnh sát Philippines nói bóng gió rằng việc “xử tử tại chỗ” là cách đối phó với bọn buôn ma túy hiệu quả nhất: “Thực tế là chúng ta đã chứng kiến ngay tại thực địa, là khi chúng ta nổ súng vào bọn buôn ma túy, chúng sẽ phải giải tán”.