AMTI: Cản trở Malaysia khai thác dầu khí ở biển Đông, TQ ngày càng sẵn sàng cưỡng ép và đe dọa vũ lực

Sáng kiến minh bạch hàng hải (AMTI), thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS), nhận định Trung Quốc đang thể hiện nước này ngày càng sẵn sàng ngăn cản hoạt động về dầu khí của các nước láng giềng trên biển Đông.

Theo AMTI, tàu cảnh sát biển Haijing 35111 của Trung Quốc hồi cuối tháng 5 đã tuần tra vùng nước gần cụm bãi cạn Luconia, ngoài khơi bờ biển bang Sarawak, Malaysia. Tại đây, tàu Trung Quốc đã ngăn cản hoạt động của giàn khoan Sapura Esperanza.

Số liệu công khai của Hệ thống nhận diện tự động (AIS) - ghi lại tín hiệu của các tàu thuyền trên 300 tấn hoạt động trên đại dương - cho thấy tàu Haijing 35111 vận hành trong khu vực và có hành động khiêu khích mạnh đối với hai tàu khác.

Tín hiệu AIS cho thấy tàu Haijing 35111 của Trung Quốc (màu đỏ) di chuyển dày đặc quanh khu vực bãi cạn Luconia và lô dầu khí SK 308, nơi có giàn khoan của Sarawak Shell và hai tàu tiếp tế của Malaysia hoạt động trong tháng 5/2019 (Ảnh: AMTI)

Kể từ năm 2013, Trung Quốc duy trì các tàu hải cảnh hiện diện gần như liên tục ở xung quanh cụm bãi cạn Luconia - khu vực có trữ lượng dầu khí mà Malaysia đã khai thác nhiều thập kỷ. 

Trong thời gian 10-27/5 vừa qua, tín hiệu AIS từ tàu Haijing 35111 thể hiện tàu này tuần tra dày đặc ở khu vực xung quanh bãi Luconia, bao gồm vị trí có lô dầu khí SK 308 được Sarawak Shell - công ty con của Royal Dutch Shell - khai thác.

Theo tín hiệu, hai tàu tiếp tế ngoài khơi của Malaysia có tên Executive Excellence và Executive Courage đã di chuyển hầu hết tháng 5 trên lộ trình giữa lô dầu khí SK 308 và bờ biển Sarawak, được cho là để phục vụ giàn khoan Sapura.

Vào ngày 21/5, tàu hải cảnh Trung Quốc 35111 đã di chuyển vòng tròn với thái độ khiêu khích, và tiếp cận đến phạm vi 80m đối với hai tàu Malaysia.

"Bắc Kinh dường như ra sức cản trở các hoạt động về dầu khí của láng giềng ở bất cứ vị trí nào trong 'Đường 9 đoạn' (yêu sách chủ quyền phi lý của Bắc Kinh ở biển Đông, đã bị Tòa trọng tài thường trực (PCA) phán quyết bác bỏ năm 2016-PV)" - báo cáo của AMTI ngày 16/7 viết, bổ sung rằng tình huống này đã hé lộ tiêu chuẩn kép trong hành vi của Bắc Kinh.

"Nhìn vào các vụ giằng co cự ly gần và hành xử thách thức, có thể thấy rủi ro rõ ràng khi một va chạm ngẫu nhiên có thể dẫn đến leo thang [căng thẳng]," AMTI đánh giá.

Theo đó, những hành động của Trung Quốc nhằm vào láng giềng ở biển Đông kể từ tháng 5 chứng minh nước này "ngày càng sẵn sàng sẵn sàng cưỡng ép và đe dọa vũ lực để cản trở hoạt động dầu khí của các nước láng giềng, ngay cả khi [Trung Quốc] vẫn theo đuổi việc thăm dò năng lượng ở vùng nước tranh chấp".