Tên lửa hành trình Storm Shadow trưng bày tại Triển lãm hàng không Paris Air Show vào tháng 6/2023. Ảnh: AP
Theo trang Insider, tên lửa hành trình Storm Shadow là vũ khí đang gây nhiều chú ý ở Ukraine khi có thể tấn công các mục tiêu quan trọng nằm sâu trong lãnh thổ do Nga kiểm soát. Tuy nhiên việc Moskva tìm ra cách đối phó được cho là hạn chế tác động của loại tên lửa từng được kỳ vọng là nhân tố "thay đổi cuộc chơi" này.
Minh chứng gần đây nhất cho sự thích nghi của Nga với vũ khí phương Tây là Storm Shadow - tên lửa hành trình phóng từ trên không do Anh và Pháp phát triển mà Ukraine từng sử dụng để tấn công cây cầu Chonhar quan trọng nối Bán đảo Crimea với miền Nam Ukraine hồi tháng 6.
Một số nhà quan sát tin rằng Storm Shadow sẽ là nhân tố rất quan trọng đối với cuộc phản công của Ukraine. Tầm bắn 250km của tên lửa này cho phép các máy bay phản lực Ukraine phóng nó trong khi đang bay nằm ngoài tầm phòng không của Nga. Ngoài đầu đạn nặng 1.000 pound và các tính năng tàng hình, Storm Shadow còn có nhiều hệ thống dẫn đường, bao gồm GPS, dẫn đường quán tính và radar theo dõi địa hình, cho phép nó tránh bị phát hiện bằng cách bay cách mặt đất chỉ vài chục mét.
"Chúng là những vũ khí hiệu quả", Michael Kofman, một chuyên gia về quân đội Nga tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, cho biết trong một podcast ngày 14/7 của Geopolitics Decanted. "Chúng rất khó bị đánh chặn và điều đó mang lại cho Ukraine tầm bắn xa hơn nhiều".
Mặc dù tên lửa HIMARS ban đầu tỏ ra có uy lực lớn trong các cuộc tấn công của Ukraine vào các kho tiếp tế và sở chỉ huy, nhưng quân đội Nga đã có thể hóa giải chúng thông qua việc sử dụng chiến tranh điện tử và bằng cách di chuyển các địa điểm hậu cần, trụ sở ra khỏi tầm bắn của tên lửa dẫn đường HIMARS.
Quân đội Ukraine bắn tên lửa HIMARS về phía Bakhmut vào tháng 5/2023. Ảnh: Getty Images
Sau đó, gần đây đã có báo cáo về các cuộc tấn công tên lửa Storm Shadow thành công trong những tuần kể từ cuộc tấn công vào cầu Chonhar, bao gồm cả vụ tấn công khiến một chỉ huy cấp cao của Nga thiệt mạng và cuộc tấn công vào một kho sửa chữa phương tiện quân sự ở Crimea.
Nhưng kể từ khi Ukraine bắt đầu sử dụng tên lửa Storm Shadow vào giữa tháng 5, "chúng tôi không thấy tác động to lớn nào đối với lực lượng Nga", chuyên gia Kofman nói, "và một phần lý do cho điều đó là những sự thích nghi trong quân đội Nga nhằm đối phó tên lửa HIMARS từ tháng 6 năm ngoái".
Vũ khí tầm xa của Ukraine sẽ tiếp tục có tác động. Với một mặt trận rộng lớn như vậy ở Ukraine, quân đội Nga không thể "không cất giữ đạn dược ở bất cứ đâu, hoặc không có lỗ hổng trong chỉ huy và kiểm soát, hoặc không phải sử dụng cầu", ông Kofman nói. "Nhưng bạn gần như không thấy số lượng các cuộc tấn công cơ sở hạ tầng quan trọng nhằm vào mạng lưới chỉ huy và kiểm soát hậu cần mà như đã thấy khi HIMARS lần đầu tiên được tung ra vào mùa hè năm ngoái."
Ukraine cũng phải đối mặt với những hạn chế trong việc sử dụng Storm Shadow. Kiev có khả năng chỉ nhận được vài trăm tên lửa và máy bay phóng chúng cũng rất dễ bị tổn thương trong không phận có nhiều tranh chấp ở Ukraine. Điều đó đặt ra câu hỏi liệu quân đội Ukraine có thể mang đủ Storm Shadows để chống lại các mục tiêu khó tìm hoặc khó hạ gục hay không.
Một chiếc Tornado GR4 của Không quân Hoàng gia Anh mang theo 4 tên lửa Storm Shadow trong một cuộc thử nghiệm trên Đại Tây Dương. Ảnh: Bộ Quốc phòng Anh
Ở cuộc giao tranh xung quanh Kherson trong cuộc phản công của Ukraine vào mùa thu năm ngoái, Nga đã duy trì và cuối cùng rút quân bằng một cây cầu và một hệ thống phà.
Điều này có ý nghĩa đối với loại vũ khí "thay đổi cuộc chơi" tiếp theo trong danh sách mong muốn của Ukraine: Hệ thống Tên lửa Tác chiến Lục quân MGM-140 do Mỹ sản xuất, được gọi là ATACMS, một vũ khí phóng từ mặt đất có tầm bắn 300km, xa hơn tầm bắn 250km của Storm Shadow và tầm bắn chỉ 80km của HIMARS.
Cho đến nay, Mỹ vẫn từ chối cung cấp ATACMS cho Ukraine vì lo ngại về việc sử dụng nó chống lại các mục tiêu bên trong lãnh thổ Nga - mặc dù chính quyền Biden hiện đang xem xét lại chính sách đó. Nhưng một số chuyên gia phương Tây và Ukraine tin rằng một vũ khí tầm xa như ATACMS có thể định hình lại cuộc xung đột.
Tuy nhiên, nếu lịch sử là một minh chứng, thì có thể dự đoán ATACMS sẽ có một mức độ thành công nhất định trước khi "cú sốc" do chúng gây ra qua đi và người Nga bắt đầu thích nghi. Tên lửa Storm Shadow có "năng lực rất giống với ATACMS với trọng tải giống nhau, được sử dụng rất nhiều để chống lại cùng loại mục tiêu với ATACMS", ông Kofman nói trên podcast.
Mặc dù các loại vũ khí tầm xa mới vẫn có thể gây tổn hại cho cỗ máy quân sự Nga và buộc quân đội Nga phải thay đổi hoạt động, nhưng câu hỏi đặt ra là liệu tác động của chúng sẽ chỉ giới hạn ở cấp độ chiến thuật hay liệu nó có đủ mạnh mẽ để khiến cuộc xung đột nghiêng về phía có lợi cho Ukraine hay không?