Để phòng "bệnh từ miệng vào", nhiều người thường chủ động lau chùi bếp từ xoong nồi đến mặt bếp, tường đều được lau chùi sạch sẽ nhưng lại thường bỏ qua một việc vô cùng quan trọng khác đó là kiểm tra bên trong nhà bếp, các vật dụng hàng ngày chúng ta, thường được coi là sạch sẽ nhất nhưng cũng có thể lại là "tổ vi khuẩn".
Trên thực tế, đồ dùng nhà bếp đều có tuổi thọ riêng, có những đồ dùng dù không hỏng hóc cũng phải được thay thế thường xuyên, nếu không có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe. Đặc biệt là 4 thứ sau đây, mọi người nhất định phải chú ý!
1. Đũa: Cần thay mới ngay lập tức trong 3 tình huống
Sau khi vệ sinh đũa hàng ngày, tốt nhất nên cất đũa thẳng đứng, ở nơi thoáng gió, đầu đũa hướng lên trên. Đun sôi và khử trùng đũa ít nhất một lần một tuần, nghĩa là cho chúng vào nước sôi ở 100 độ C và nấu trong hơn 5 phút.
Tuy nhiên, dù là loại đũa nào thì sau một thời gian sử dụng, bề mặt cũng dễ bị trầy xước nhẹ. Và những khoảng trống (kẽ) nhỏ này có thể tích tụ cặn thức ăn và vết dầu, đồng thời vi khuẩn có thể dễ dàng sinh sôi theo thời gian.
Đũa phải được thay mới thường xuyên, thường là 6 tháng một lần, người già, trẻ em, phụ nữ mang thai sức đề kháng kém với vi khuẩn nên có thể thay thường xuyên hơn.
Ngoài ra, nếu đũa xuất hiện các tình trạng sau thì cần phải thay thế kịp thời dù chưa hết thời gian sử dụng 6 tháng như nêu ở trên.
- Đổi màu và có các đốm dài
Đũa nên được thay thế kịp thời khi lớp sơn rơi ra hoặc đổi màu, để tránh một số chất có hại xâm nhập vào cơ thể trong khi nấu nướng hoặc dùng đũa để ăn. Đặc biệt khi trên bề mặt đũa xuất hiện những vết đốm thì càng nên cẩn thận, rất có thể nấm mốc đã phát triển, thậm chí có thể có độc tố aflatoxin, nếu tiếp tục sử dụng có thể làm tăng nguy cơ ung thư gan.
- Bị cong, biến dạng
Khi đũa bị cong hoặc biến dạng dưới tác động của ngoại lực, rất có thể bên trong đã xuống cấp do ẩm ướt hoặc các yếu tố khác, cần được thay thế kịp thời.
- Xuất hiện mùi
Nếu đũa có mùi ẩm, chua cũng là dấu hiệu đã bị nhiễm bẩn, hư hỏng, không nên sử dụng tiếp.
2. Thớt: "Trung tâm phân phối" của vi khuẩn
Thớt có thể ví như "trung tâm phân phối" của vi khuẩn, khi thức ăn được cắt ra, vi khuẩn gây bệnh còn sót lại trên thớt có thể bám vào thức ăn đã chế biến sau đó, xâm nhập vào cơ thể con người, gây nguy hiểm cho sức khỏe.
Các nghiên cứu quốc tế đã phát hiện ra rằng thớt chứa hơn 4 triệu vi khuẩn E. coli trên mỗi cm vuông! Vi khuẩn gây bệnh như Salmonella và Staphylococcus aureus cũng sẽ còn sót lại trên thớt sau khi chế biến thịt sống.
Và cũng như đũa, sau một thời gian dài sử dụng, bề mặt thớt thường sẽ để lại nhiều vết dao hơn, đây cũng là nơi vi khuẩn dễ ẩn nấp, chỉ ngâm qua nước sôi cũng không thể loại bỏ được vi khuẩn bám trên đó. Đặc biệt thớt gỗ rất dễ thấm nước và càng dễ bị nứt nẻ, nấm mốc.
Vì vậy, trong sử dụng hàng ngày, bạn nên chuẩn bị ít nhất 2 chiếc thớt, phân biệt thực phẩm sống cần chế biến và thực phẩm chín ăn trực tiếp để tránh lây nhiễm chéo vi sinh vật.
Rửa sạch và lau khô kịp thời sau khi sử dụng thớt, để thớt đứng hoặc treo ở nơi thoáng khí và giữ khô ráo. Tốt nhất là rửa bằng nước chảy trước mỗi lần sử dụng.
Về thời gian cần thay mới thớt, nói chung, nếu bạn đang sử dụng thớt tre hoặc gỗ, hoặc bạn đang ở trong khu vực rất ẩm ướt, thì nên thay chúng sáu tháng đến một năm một lần. Nếu trên thớt xuất hiện những vết nấm mốc, đốm đen thì nên thay ngay và không sử dụng nữa nhé!
3. Khăn, miếng bọt biển rửa bát: "Đĩa nuôi cấy" vi khuẩn
Khăn và miếng bọt biển rửa bát có đặc tính hút, giữ nước và là "đĩa nuôi cấy" lý tưởng cho vi khuẩn. Trung tâm Kiểm tra và Phân tích Vi sinh vật Quảng Đông (Trung Quốc) đã từng tiến hành một thí nghiệm phát hiện tổng cộng 7,4 triệu vi khuẩn trên một miếng khăn rửa bát có kích thước bằng một miếng váng đậu cỡ vừa!
Sử dụng khăn và miếng bọt biển rửa bát bị ô nhiễm như vậy để tiếp tục vệ sinh và làm sạch bát đĩa không những không đạt được hiệu quả làm sạch mà còn có thể gây ô nhiễm thứ cấp! Do đó, sau khi sử dụng khăn và miếng bọt biển rửa bát, bạn nên phơi khô chúng càng nhiều càng tốt.
Thỉnh thoảng, bạn có thể làm ướt chúng và cho vào lò vi sóng, đun nóng trong khoảng 2 phút hoặc cho vào nước sôi trong 5 phút, có thể đóng một vai trò nhất định trong việc khử trùng. Nếu ở nhà có máy rửa bát, bạn cũng có thể cho trực tiếp khăn và miếng mút rửa bát vào đó để cọ rửa cùng nhau, sẽ sạch hơn rất nhiều.
Để đảm bảo an toàn, tốt nhất bạn nên thay những vật dụng này mỗi tháng một lần, nếu có điều kiện bạn cũng có thể cân nhắc sử dụng khăn/bọt biển rửa bát dùng một lần thân thiện với môi trường.
4. Chai dầu ăn: Hạn sử dụng trên bao bì khác với hạn sử dụng khi đã mở nắp
Nhiều bạn có thói quen cân nhắc tiết kiệm chi phí nên mua những chai/can dầu ăn lớn, thời hạn sử dụng ghi trên bao bì thường là 18 tháng, nhưng cần lưu ý rằng nó là hạn sử dụng khi bạn chưa mở nắp.
Sau khi mở nắp, dầu trong đó tiếp xúc với oxy trong không khí, dễ xảy ra phản ứng oxy hóa và tạo ra một số sản phẩm oxy hóa. Đặc biệt là dầu thực vật, càng có nhiều liên kết không no, sau quá trình oxy hóa sẽ tạo thành các phân tử nhỏ xeton, andehit và nhiều chất khác không có lợi cho sức khỏe.
Hơn nữa, dầu mở ra để quá lâu sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm nấm mốc.
Do đó, hãy cố gắng không ăn dầu ăn đã mở nắp quá 3 tháng, nếu thấy có "mùi hắc" thì nên vứt ngay. Những người bạn lo lắng về sự lãng phí có thể chọn mua những chai dầu nhỏ, có thể ăn trong thời gian ngắn và cũng có lợi cho việc thay mới thường xuyên.
Nguồn và ảnh: Kknews, Healthline