Trong hành trình nuôi dạy con cái, việc phát triển Trí thông minh cảm xúc (EQ) cho trẻ nhỏ không chỉ là một nhiệm vụ quan trọng mà còn là một thách thức đối với phụ huynh. Theo Giáo sư Goleman, một nhà tâm lý học tại Đại học Harvard, EQ chiếm tới 80% trong việc quyết định sự thành công của một người, trong khi IQ chỉ chiếm 20%. Điều này cho thấy, việc trang bị kỹ năng cảm xúc cho trẻ từ nhỏ là cực kỳ thiết yếu.
Để việc trau dồi EQ cho con không trở thành gánh nặng cho phụ huynh, Giáo sư Lý Mai Cẩn - chuyên gia tâm lý học tội phạm và giáo dục trẻ em nổi tiếng đã chia sẻ 3 cách "kinh điển" để nuôi dạy lên những đứa trẻ có EQ cao.
1. Cho phép trẻ trải qua khó khăn và thách thức
Phương pháp thứ nhất được Giáo sư Lý Mai Cẩn nhấn mạnh, đó là cho phép trẻ trải qua khó khăn và thách thức. Điều này không những giúp bé phát triển khả năng giải quyết vấn đề mà còn rèn giũa tính kiên cường. Chia sẻ cùng con về những khó khăn mình đã trải qua, cùng con tìm hướng giải quyết, là cách để con học được cách đối mặt với thất bại và cách thức đứng dậy sau mỗi lần ngã.
2. Dạy trẻ về giá trị của việc chia sẻ
Phương pháp thứ hai là dạy trẻ về giá trị của việc chia sẻ. Việc này không chỉ giúp trẻ phát triển lòng yêu thương người khác và sự cảm thông, mà còn là nền tảng vững chắc cho khả năng xây dựng và duy trì các mối quan hệ tốt đẹp trong tương lai.
3. Dạy trẻ tôn trọng người khác
Phụ huynh cần dạy trẻ tôn trọng người khác và không chế giễu hay coi thường ai. Từ đó, chúng sẽ học được cách thể hiện sự tôn trọng thông qua cách ứng xử hàng ngày.
Ngoài 3 phương pháp trên, để cải thiện EQ cho trẻ, thông qua giao tiếp hàng ngày, cha mẹ có thể thực hiện các trò chơi và hoạt động tương tác, giúp trẻ hiểu và diễn đạt cảm xúc của mình một cách phù hợp. Việc xác định và đặt tên cho cảm xúc là bước đầu tiên quan trọng, giúp trẻ nhận biết và từ từ điều chỉnh hành vi của mình theo cảm xúc đó.
Một phương pháp khác là dạy trẻ cách thở sâu và thiền định để quản lý căng thẳng và cảm xúc tiêu cực. Khi trẻ cảm thấy tức giận hoặc buồn bã, hãy khuyến khích chúng tập trung vào hơi thở và tìm kiếm sự yên tĩnh trong tâm trí - điều này có thể giúp trẻ lấy lại sự bình tĩnh và suy nghĩ rõ ràng hơn về tình huống.
Việc đọc sách cũng là một cách tuyệt vời để cải thiện EQ. Qua các câu chuyện, trẻ sẽ học được cách đồng cảm với nhân vật, hiểu cảm xúc của người khác, và nhận ra rằng mỗi hành động đều có hậu quả của nó. Cha mẹ có thể lựa chọn những cuốn sách phù hợp và thảo luận cùng trẻ về những bài học đạo đức và cảm xúc được trình bày trong sách.
Cha mẹ và thầy cô nên làm gương cho trẻ với thái độ tích cực và cách xử lý cảm xúc một cách lành mạnh. Trẻ học hỏi rất nhiều từ việc quan sát người lớn xung quanh mình. Việc thể hiện cảm xúc một cách cởi mở và chân thật, nhưng vẫn giữ được sự kiểm soát, sẽ giúp trẻ hiểu được cách xử lý cảm xúc hiệu quả.
Ngoài ra, việc khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động nhóm cũng rất quan trọng. Khi chơi và làm việc cùng bạn bè, trẻ sẽ học được cách hợp tác, giải quyết xung đột, và thể hiện lòng trắc ẩn. Mọi tương tác đều là cơ hội cho trẻ thực hành và cải thiện kỹ năng giao tiếp xã hội của mình, từ đó nâng cao EQ.
Bằng cách kết hợp tất cả những phương pháp trên, chúng ta có thể tạo điều kiện cho trẻ phát triển EQ một cách toàn diện, giúp chúng trở thành những cá nhân hòa đồng và thành công trong tương lai.