"Năm 2019 có thể là năm tồi tệ nhất của thập kỷ qua, nhưng nó có thể là năm tốt nhất của trong mười năm tới." - Wang Xing, tỷ phú người Trung Quốc, CEO của dịch vụ thương mại điện tử và giao đồ ăn Meituan-Dianping, đã nhận xét về tình hình kinh doanh trong lĩnh vực Internet của Trung Quốc trong năm 2019 như vậy.
Không ai dám nói rằng cả câu dự đoán này là đúng, nhưng phần đầu thì rất ít người dám nói sai. Bởi cho tới hiện tại, 2019 đã được hầu hết chuyên gia và giới thương nhân công nghệ tại quốc gia này đánh giá là một năm cực kỳ đáng thất vọng trong lịch sử kinh doanh Internet.
2019 - Khi sự tăng trưởng đã trở thành 'nút thắt cổ chai'
Khi khái niệm tăng trưởng trở thành từ thông dụng cho cả một ngành công nghiệp, điều đó có nghĩa là khi đó sự tăng trưởng của ngành này bắt đầu trở nên khó khăn. Và 2019 là năm mà sự tăng trưởng Internet ở Trung Quốc chạm trần, gặp phải nút thắt lớn.
Biểu đồ trên được công bố trong Báo cáo Internet 2019 hồi mùa thu năm nay bởi QuestMobile, cho thấy lượng người dùng Internet di động tích cực hàng tháng ở Trung Quốc đã có chiều hướng bão hòa, thậm chí giảm nhẹ theo từng tháng. Đây cũng là năm đầu tiên con số này có sự tăng trưởng âm dần đều. Là thị trường đông dân nhất thế giới nhưng khi ai cũng đã có trong tay một chiếc smartphone, thì việc nhét thêm một chiếc nữa vào tay họ là điều không tưởng.
Ngoài số lượng người dùng, tốc độ tăng trưởng về thời gian sử dụng hàng ngày của các thuê bao cũng bị đình trệ. Con số này giảm từ 22,6% mỗi tháng từ 12/2018 xuống còn 7,3% vào tháng 9/2019.
Chưa kể, theo dữ liệu từ Học viện Công nghệ Thông tin và Truyền thông Trung Quốc, từ tháng 1 đến tháng 11/2019, tổng số lô hàng điện thoại di động bán ra trong nước là 358 triệu chiếc, giảm 5,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này có nghĩa là động cơ hỗ trợ cho Internet di động đang gặp vấn đề.
Baidu là gã khổng lồ đầu tiên đang cảm thấy sự ớn lạnh của thị trường. Trong Q1 năm nay, lần đầu tiên từ khi niêm yết, báo cáo tài chính phải tuyên bố lỗ. BAT - Ba chữ cái đại diện cho ba ông lớn công nghệ là Baidu, Alibaba và Tencent đang rung ring. Chữ "B" đang dần bị thay thế bằng ByteDance, công ty mẹ của ứng dụng Tiktok.
Tốc độ tăng trưởng của Tencent cũng đang chậm lại. Công ty này từng tạo ra một phép màu về tốc độ tăng trưởng trung bình gần 50% mỗi quý kể từ khi lên sàn chứng khoản, năm nay chứng kiến sự tăng trưởng dưới 20% doanh thu trong ba quý liên tiếp tính từ đầu năm.
Didi, ứng dụng gọi xe công nghệ từng được mệnh danh là "sát thủ Uber" cũng có một quãng thời gian khó khăn. Sau quãng thời gian dài ngừng hoạt động, công việc kinh doanh đang được tiến hành một cách lặng lẽ, tới mức âm thầm.
Nhìn quang, chỉ có mấy cái tên như Alibaba, Meituan, ByteDance và Pinduoduo duy trì tốc độ tăng trưởng cao. Còn lại là cuộc đua đốt tiền để giành giật khách hàng trên một thị trường đã bão hòa tới từng ngóc ngách. Có thể nói chưa bao giờ, sự cạnh tranh và sát phạt lẫn nhau trên thị trường Internet ở Trung Quốc lại khốc liệt như năm vừa qua.
Bên cạnh đó là làn sóng phản đối của lực lượng người lao động trong ngành, với phong trào làm việc kiểu "996". Làn sóng phản đối thời gian lao động quá nhiều này (9 giờ sáng tới 9 giờ tối, 6 ngày một tuần) mạnh mẽ tới mức chính phủ Trung Quốc cũng phải lên tiếng thảo luận. Nhưng vì vẫn đang thảo luận, nên tình trạng này vẫn không bị ngăn ngừa hoàn toàn. Và làn sóng đấu tranh trong chính mỗi công ty, cũng vô hình làm trì trệ thêm khả năng phát triển của cả ngành công nghiệp.
Sự ảm đạm của Internet Trung Quốc thậm chí còn được phản ánh trực tiếp trong bữa ăn tối ở Wuzhen. Mô phỏng theo cuộc gặp của các ông trùm công nghệ nước ngoài, những doanh nhân hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ ở Trung Quốc cũng có một bữa tối thường niên tại đây. Nhưng thay vì những cuộc nói chuyện đầy ắp tiếng cười, bữa tối năm nay chỉ còn lại Đinh Lôi (CEO NetEase) và Lý Ngạn Hoành (Sáng lập Baidu) ngồi tâm sự với nhau.
2019 - Trung Quốc không có sản phẩm Internet mới
Trên thực tế, các đại gia Internet Trung Quốc trong năm nay tung ra không ít ứng dụng mới, thậm chí nhiều hơn so với năm 2018. Kuaishou đã sản xuất 7 ứng dụng mới, ByteDance là 11, còn Tencent loại trừ các sản phẩm game và công cụ thì cũng có tới 15 sản phẩm... Tuy nhiên, hầu như tất cả chúng không được thị trường cả trong nước lẫn quốc tế đón nhận. Cái thì gặp vấn đề về bảo mật thông tin, cái thì không đánh trúng như cầu, thứ thì gặp vấn đề về kỹ thuật....Vì vậy tất cả chúng gần như nhanh chóng rơi vào im lặng.
Vào ngày 27/8, phiên bản beta của Ringle AI ra mắt, gây tiếng vang khi có gần 1 triệu người đăng ký trong ngày. Nhưng do sự ổn định của sản phẩm và các vấn đề pháp lý, nó nhanh chóng bị xóa khỏi kệ trong các cửa hàng ứng dụng. Đốm lửa nhỏ của Internet Trung Quốc, chưa kịp cháy đã tàn lụi chỉ trong chớp mắt. Còn bảng xếp hạng ứng dụng hàng đầu của năm 2019 trên AppStore Trung Quốc, không ghi nhận sản phẩm nào ra đời trong năm 2019.
Lý do của tình trạng này được đổ lỗi cho... chu kỳ của ngành công nghiệp Internet di động 4G. Các chuyên gia đều cho rằng mọi nhu cầu lớn của hầu hết người dùng đã được đáp ứng đầy đủ bởi các sản phẩm hiện có. Vì vậy cần... chờ đợi đến chu kỳ công nghệ tiếp theo.
2019 - năm mà các công nghệ mới vẫn là 'hoa trong gương, trăng dưới nước'
Một thực tế tàn nhẫn mà Trung Quốc đang phải chấp nhận và chịu đựng để vượt qua, đó là các công nghệ mới vẫn đang ở giai đoạn "trứng nước". Đơn cử như 5G.
Mặc dù Mỹ và Hàn Quốc tuyên bố đã dẫn đầu trong việc công bố thương mại hóa 5G vào tháng 4/2019, nhưng thực tế chỉ có một vài khu vực ở Minneapolis và Chicago, hay một số trạm cơ sở 5G ở Hàn Quốc hoạt động.
Còn tại Trung Quốc, nơi có nền cơ sở hạ tầng 5G thuộc loại "điên rồ nhất thế giới", với hơn 130.000 trạm cơ sở, cũng chỉ là "muối bỏ biển". Phạm vi phủ sóng của cả trăm nghìn trạm gốc này vẫn gần như không thể sử dụng được. Các gói 5G của nhiều nhà mạng vẫn chỉ mang tính quảng cáo, còn điện thoại di động 5G vẫn quá đắt tiền đối với hầu hết người dùng thông thường.
Bên cạnh đó, "công nghệ tương lai" - blockchain - thì chạm đáy trong năm nay. Mọi người bắt đầu nhận ra rằng sự hô hào về "chuối khối", "sổ cái" thời gian qua vẫn chỉ là lý thuyết. Thực tế phũ phàng đáp trả lại rằng ngoài tiền ảo, mọi thứ cũng chỉ là viển vông.
Mặc dù nhiều công ty lớn như Alibaba và Tencent tiếp tục đầu tư nghiên cứu công nghệ cơ bản của blockchain, cho đến nay vẫn không có ứng dụng thực tế nào đáng ghi nhận. Trên thế giới, tiền ảo Libra của Facebook cũng trong tình trạng tương tự, gặp phải sự giám sát mạnh mẽ từ chính quyền.
Còn ở "sân khấu" IoT, sự cô đơn thuộc về Xiaomi, Baidu và Alibaba. Nhiều đại gia thiết bị cũng lăm le bước chân vào lĩnh vực này, nhưng ngoài loa thông minh cùng một vài sản phẩm gia dụng, mọi thứ không có nhiều khởi sắc. Những giấc mơ to lớn và hoành tráng từng được vẽ ra về thời đại của Internet of Thing, vẫn dừng lại ở những chiếc loa thông minh giá rẻ.
Bên cạnh đó, VR và AR, về lý thuyết vẫn đang "ngủ đông", trong suốt cả năm 2019. HTC đặt cược vào VR nhưng dường như không tạo ra được sản phẩm nào nổi bật năm nay. Các công nghệ mới như lái xe tự động, điện toán lượng tử, in 3D và robot cũng không có đột phá ở cấp độ người tiêu dùng trong năm 2019 vừa qua.
Sự sụp đổ của các doanh nhân công nghệ Trung Quốc
"Chuyến tàu cao tốc" của Internet di động trong những năm trước đã tạo ra một nhóm các anh hùng khởi nghiệp ở Trung Quốc. Didi, ByteDance, Meituan... đều là những công ty được hưởng lợi trong thời đại này. Nhưng giờ đây, con tàu này đang phanh gấp. Đi kèm với đó là không ít các doanh nhân rơi rụng. Và 2019 dường như sự rơi rụng này càng rõ ràng hơn so với những năm trước.
Luo Yonghao, một doanh nhân theo kiểu ngôi sao, một trong 10 nhân vật hàng đầu trên Internet, từng sáng lập công ty điện thoại Smartisan tuyên bố sẽ mua lại iPhone, phá sản. Để trả nợ, ông phải đi bán thuốc là điện tử sau khi bán công ty và cả thương hiệu điện thoại cho ByteDance.
Danh sách vỡ nợ còn có Wang Sicong (hay Vương Tư Thông), con trai của tỷ phú Vương Kiệt Lâm. Liên tiếp nhận thất bại trong đầu tư, đặc biệt khi phải đóng cửa nền tảng phát sóng trực tiếp Panda TV vào tháng 3, thiếu gia chơi sang này cũng bước vào vòng xoáy nợ nần.
Dai Wei – chàng sinh viên tốt nghiệp đại học Bắc Kinh - người sáng lập công ty xe chia sẻ Ofo năm 2015, rồi làm mưa làm gió trên thị trường công nghệ thời gian qua, cũng vỡ nợ. Những nhà đầu tư xếp hàng dài quanh trụ sợ công ty để đòi được hoàn tiền.
Năm 2019 này, vô số công ty khởi nghiệp ở Trung Quốc thất bại: Tao Jiji, Lefeng Network, Panda TV, Shangpin.com...
2019 - một năm 'tầm thường' với các nhà cung cấp phần cứng
Thị trường điện thoại di động năm 2019 khá ảm đạm đã không thể che giấu sự tắc nghẽn của toàn bộ ngành công nghiệp cung ứng phía sau. Công nghệ và các sản phẩm mới ra mắt đã không thể ngăn chặn sự suy giảm của các lô hàng nói chung. Và rõ ràng nhất là điện thoại di động mới năm nay trông không khác gì nhiều những thiết bị bạn đã mua cách đây một hoặc hai năm trước.
Apple, công ty dẫn đầu sự đổi mới của ngành, đã cập nhật thiết bị mới bằng bộ xử lý nhanh hơn và nhiều camera hơn. Nhưng phần còn lại vẫn là sự quen thuộc. Không có thiết kế mới, không có 5G. Và điều này ảnh hưởng trực tiếp tới các nhà cung cấp phần cứng, đặc biệt ở Trung Quốc.
Samsung, công ty bán điện thoại chạy nhất thế giới, phát hành bộ đôi Note 10 và S10 mới, cũng không có nhiều điểm khác biệt so với phiên bản năm ngoái. Và cái kết đắng ngắt của nó là việc lặng lẽ đóng cửa nhà máy cuối cùng tại Trung Quốc vào dịp cuối năm.
Ở thị trường nội địa, sau khi Huawei lọt vào danh sách cấm vận của Mỹ, không thể tiếp tục kinh doanh mạnh ở thị trường nước ngoài, quay ngoắt 180 độ về chiếm lĩnh thị trường trong nước. Hành động này tạo ra một thế cục hỗn loạn đồng thời không kém phần áp bức, khiến các công ty điện thoại nhỏ bị ép chết một cách không thương tiếc. Các đại gia lớn như Xiaomi cũng lao đao.
Nhìn một cách khách quan, các công ty điện thoại Trung Quốc năm nay cũng mang tới nhiều sự đổi mới. Màn hình thác nước, tốc độ làm mới 90Hz, bốn camera, sạc siêu nhanh, ống kính 100 triệu pixel... Mọi biện pháp đột phá thị trường đã được nghĩ ra và thử nghiệm, nhưng rõ ràng nút thắt của toàn bộ ngành công nghiệp không phải là thứ một công ty đơn lẻ có thể đối phó. Mọi thứ chỉ xoay quanh điểm số DXOMark. Điện thoại gập, camera pop-up hay vây cá, rõ ràng chỉ là một điểm chấm phá chứ chưa thực sự có thể trở thành tương lai của thị trường smartphone.
Ngành công nghiệp điện thoại di động bất ngờ trở nên nhàm chán như thị trường PC.
Khi nhân khẩu học của toàn ngành đã dần chạm đáy, sự tăng trưởng chung thì đình trệ, cả ngành công nghiệp không có "máu tươi" và những câu chuyện truyền cảm hứng mới, năm 2019 của Internet Trung Quốc đã kết thúc trong cơn gió lạnh.
Tham khảo Sina