Quân đội Trung Quốc
Cuộc trốn chạy diễn ra sau vụ bắt giữ 6 nhà nghiên cứu Trung Quốc bị cáo buộc nói dối trong đơn xin thị thực về mối quan hệ của họ với quân đội Trung Quốc và lời cảnh báo của Washington với đại sứ Trung Quốc rằng, những cá nhân không khai báo sự thật phải rời khỏi Mỹ hoặc đối mặt với sự bắt giữ.
Một số chuyên gia và một cựu quan chức FBI cho biết, con số hơn 1.000 nhà nghiên cứu che giấu mối quan hệ của họ với quân đội Trung Quốc đã bỏ trốn khỏi Mỹ thật đáng kinh ngạc.
Thực tế, số lượng các nhà nghiên cứu hiện đang làm việc cho quân đội Trung Quốc có thể thấp hơn. Tuy nhiên, tất cả họ đều từng có hoặc có mối liên hệ với quân đội Trung Quốc và sẽ dễ bị áp lực để làm gián điệp cho Bắc Kinh tại một thời điểm nào đó.
Đại sứ quán Trung Quốc hiện chưa bình luận về vấn đề này.
Trước đó, vào tháng 7, Bộ Tư pháp Mỹ đã công bố cáo trạng đối với 6 cá nhân Trung Quốc bị cáo buộc che giấu mối quan hệ với quân đội nước này. Một người đã cố gắng tránh bị bắt giữ bằng cách tìm nơi ẩn náu trong lãnh sự quán Trung Quốc ở San Francisco.
Một nhà nghiên cứu được lệnh nghiên cứu cách bố trí chính xác của một phòng thí nghiệm y tế nhằm xây dựng 1 mô hình y hệt ở Trung Quốc, các đặc vụ liên bang cáo buộc.
Một người khác thì bị cáo buộc đã đánh cắp mã phần mềm mà cố vấn của ông tại Đại học Virginia đã phát triển trong hơn hai thập kỷ.
Các vụ bắt giữ trên, cùng với việc đóng cửa lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston vào tháng 7, nơi các quan chức Mỹ cho là đóng vai trò chỉ huy và kiểm soát nhằm chỉ đạo các hoạt động gián điệp, đã làm leo thang nghiêm trọng quan hệ Trung-Mỹ.
Theo FBI và Bộ Tư pháp, dù biết rằng Trung Quốc đang ra sức để trộm cắp công nghệ của Mỹ nhưng họ vô cùng ngạc nhiên khi rất nhiều người rời khỏi Mỹ sau khi lãnh sự quán Trung Quốc đóng cửa, một quan chức Mỹ cho biết.
James Mulvenon, một chuyên gia về gián điệp Trung Quốc đang nghiên cứu mức độ xâm nhập của Trung Quốc vào các cơ quan nghiên cứu của Mỹ, cho biết FBI từ tháng 6 đã phỏng vấn 50-60 nhà nghiên cứu tại 30 thành phố được cho là có liên kết với quân đội Trung Quốc.
Sau khi chính phủ Trung Quốc biết FBI đang để mắt đến những cá nhân này, các nhà ngoại giao Trung Quốc đã nhanh chóng cảnh báo cho họ về cuộc điều tra của FBI và kêu gọi họ xóa sạch các thiết bị điện tử cũng như các cuộc trò chuyện trên mạng xã hội, theo ông James.
Các quan chức cho biết những hành động như vậy khiến FBI nghi ngờ quy mô hoạt động của Trung Quốc lớn hơn suy nghĩ ban đầu
Hiện 6 nhà nghiên cứu Trung Quốc bị bắt trước đó vẫn đang bị giam giữ và chờ xét xử.