SOHA NEWS
Nếu miêu tả cuộc họp báo cuối năm 2016 của tổng thống Nga Putin này trong 1 từ, ông sẽ dùng từ gì?
Có lẽ đó là từ "vững vàng". Từ này dành cho Putin. Những câu trả lời cho thấy ông nắm và quán xuyến tình hình quốc gia, các vấn đề đối nội, đối ngoại rất chắc chắn, rất vững. Một nước Nga vững vàng cũng là ấn tượng mà chúng ta có thể cảm nhận.
Họp báo năm nay diễn trong bối cảnh Đại sứ Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ vừa bị ám sát, cuộc chiến ở Syria đang có những diễn biến quan trọng, Mỹ sắp có chính quyền mới,… nên người ta kỳ vọng cuộc họp sẽ khá "nóng".
Tuy nhiên, cũng giống như cách Thông điệp Liên bang vừa rồi của ông Putin được truyền đi (ngày 1/12), cuộc họp báo và các câu trả lời của Putin khá nhẹ nhàng, không có nội dung gì quá "nóng" hay gay gắt.
Cách thức diễn ra, độ dài thời gian hay số lượng phóng viên đến họp báo không có gì đột biến so với họp báo các năm gần đây. Và cuộc họp năm nay cũng vẫn không thiếu các khoảnh khắc hài hước cũng như cách trả lời thông minh, sắc sảo của ông Putin.
Các câu hỏi đặt ra thì cũng khá rộng, về nhiều chủ đề, từ kinh tế đến đời sống, chính trị,… Nói chung cuộc họp báo diễn ra khá "dịu" và êm ả.
Nhà báo Nguyễn Đăng Phát (trái) và Giáo sư V. Buyanov, Giám đốc Học viện Kinh tế và Pháp luật Moscow, Chủ tịch Hội Hữu nghị Nga-Việt. (Ảnh: NVCC)
Qua 47 câu hỏi mà ông Putin đã trả lời hôm nay, rất ít thông tin mới đã được đưa ra. Ông có đồng ý với ý kiến này?
Hầu hết các câu hỏi, cả về các vấn đề trong nước Nga và quốc tế, đều là về các vấn đề cũ, không quá gai góc, mọi người đã biết rồi, và đúng là cũng không có nhiều thông tin quá mới mẻ nào trong các câu trả lời của ông Putin.
Những thông tin được trông đợi và có vẻ "mới" mà các nhà báo nước ngoài muốn biết, như liệu ông Putin có tranh cử tổng thống vào năm sau, hoặc liệu có khả năng xảy ra bầu cử sớm ở Nga, hay bao giờ thì ông Putin sẽ gặp mặt ông Trump, thì tổng thống Nga đều trả lời khá chung chung, hoặc theo cách dí dỏm, hoặc đúng là thực sự ông chưa có thông tin để trả lời.
Có lẽ những điều đó đã làm các nhà báo phương Tây cảm thấy "không có gì mới".
Cách trả lời chừng mực của Putin vào lúc này là có thể hiểu được, trong bối cảnh cả thế giới đang "chờ đợi" một chính quyền mới và tổng thống mới khó đoán ở Mỹ.
Ông ấn tượng nhất với câu hỏi nào trong cuộc họp báo cuối năm 2016 của Putin?
Chưa có câu hỏi nào thực sự để lại cho tôi ấn tượng nổi bật trong buổi họp báo năm nay. Nhưng cũng có một số câu đáng chú ý. Ví dụ, ở câu hỏi có đề cập phát ngôn của ông Putin rằng Nga đang có quân đội "bất khả chiến bại", ông Putin đã làm rõ rằng đó là sự "bất khả chiến bại trước các kẻ thù xâm lược".
Ông nhấn mạnh trước các nhà báo, "bất khả chiến bại" là ý nói về sức mạnh quân đội Nga trước các lực lượng xâm lược đất nước, chứ không phải là tuyên bố rằng quân đội Nga mạnh nhất thế giới – dù đúng là quân đội Nga đang được đẩy mạnh hiện đại hóa.
Câu trả lời này của Putin đã phần nào làm công chúng hiểu thêm, rằng "bất khả chiến bại" không phải là một tuyên bố mang tính chất hiếu chiến như cách đưa tin "hơi quá" của báo chí.
Cũng như khi đề cập đến phát ngôn của Trump rằng nước Mỹ cần tăng cường năng lực hạt nhân, ông Putin bình thản trả lời "chẳng có gì mới". Mà đúng như vậy, ông Trump đã luôn có quan điểm duy trì lực lượng quân đội Mỹ và vũ khí hạt nhân mạnh trong suốt quá trình tranh cử.
Người ta nghĩ rằng ông Trump nói về hạt nhân như vậy là để đáp trả tuyên bố của Putin về việc tăng cường vũ khí hạt nhân của Nga, thậm chí còn nói về nguy cơ xung đột hạt nhân, nhưng rõ ràng đúng như Putin nói, những phát ngôn (về hạt nhân) như thế không mới.
Nên nhớ, vào thời điểm này năm ngoái thì chính ông Putin cũng từng nói rằng Nga cần tăng cường năng lực hạt nhân (và năm nay lại nhắc lại).
(Ảnh: Kremlin.ru)
Như vậy có thể hiểu là sẽ khó có khả năng xảy ra một cuộc chạy đua vũ trang, chạy đua hạt nhân mới giữa Nga và Mỹ?
Điều này rất khó nói, chúng ta phải hiểu rằng sự "cân bằng chiến lược" luôn là điều cần thiết, đối với Nga và Mỹ. Khi nói về "cân bằng chiến lược" thực ra là đang nói về "cân bằng hạt nhân", cân bằng các khí tài có khả năng mang vũ khí hạt nhân. Nếu một bên mạnh lên thì bên kia sẽ cố gắng để bắt kịp và cân bằng.
Ví dụ khi Mỹ đơn phương rút khỏi Hiệp ước Chống tên lửa đạn đạo (ABM) vào năm 2002, và đặt hệ thống phòng thủ tên lửa (NMD) của mình khắp từ châu Âu (Ba Lan) sang châu Á (Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia,…) thì hành động đó đã phá vỡ thế cân bằng chiến lược trên toàn cầu. Nga đã ngay lập tức phát triển thế hệ tên lửa có thể "khoan thủng" hàng phòng thủ này.
Do đó khó có thể khẳng định ngay rằng có hay không có một cuộc chạy đua vũ trang mới, nhưng chắc chắn "cân bằng chiến lược" sẽ luôn được nỗ lực duy trì.
Các nhà báo của Nga và phương Tây hôm nay đều đánh giá rằng phần "thú vị" nhất trong cuộc họp báo có lẽ là khi nội dung trả lời của ông Putin liên quan đến ông Obama và đảng Dân chủ Mỹ. Cá nhân ông có đánh giá thế nào về những nội dung trả lời đó?
Trong cuộc họp báo, có một câu hỏi cực kỳ "sắc" của phóng viên kênh truyền hình RT (Nga) về nền dân chủ Mỹ, rằng ông Putin nghĩ gì về nền "dân chủ" Mỹ, nhất là sau một cuộc bầu cử tổng thống mà tính "dân chủ" đã được bàn luận nhiều, ông Putin đã có câu trả lời rất thâm thúy.
Putin đã chơi chữ, vì "dân chủ" không chỉ là một tính từ, nó còn là một danh từ riêng chỉ tên của đảng Dân chủ.
Putin nói rằng Đảng Dân chủ Mỹ đã quên mất ý nghĩa của từ "dân chủ". Điều này cũng có phần đúng khi chính quyền của ông Obama đã có lúc tận dụng các sức mạnh hành chính của mình để ủng hộ cho ứng viên Clinton. Bản thân ông Obama, có sức mạnh của một đương kim tổng thống, cũng công khai ủng hộ ứng viên đảng mình.
Rồi khi bên Dân chủ thua cuộc, họ dường như cũng không biết cách thua cho "đẹp". Ông Putin cho rằng những người "dân chủ" đã không nắm được tâm tư của người dân.
(Ảnh: Kremlin.ru)
Ông Putin cũng sắc sảo phản bác lại một phát ngôn của ông Obama (trong cuộc họp báo cuối năm ngày 18/12 của vị tổng thống Mỹ).
Ông Obama khi đó đã nói "cố tổng thống Reagan sẽ ‘đội mồ’ tức giận" khi nhiều người Cộng hòa ủng hộ ông Putin. Và tổng thống Nga Putin đã trả lời trong họp báo cuối năm của mình: "cố tổng thống Reagan sẽ không tức giận, ông ấy sẽ vui mừng vì đảng Cộng hòa đã chiến thắng".
Những cách nói cụ thể, chắc chắn và "theo phong cách Putin" như vậy thường sẽ làm cho người đặt câu hỏi cảm thấy thú vị hơn là các câu trả lời chung chung, kín kẽ. Tôi cũng thấy rằng dường như càng đến những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ, ông Obama càng có cách phát ngôn "khác lạ" với chính ông như chúng ta thường thấy, và ông Putin cũng không ngại ngần đáp trả.
Theo ông, cuộc họp báo này có hé lộ điều gì về tương lai của nước Nga cũng như quan điểm, chính sách sắp tới của Nga?
Ở cuộc họp báo này, chúng ta chỉ thấy được rất ít điểm cụ thể về tương lai, chiến lược, chính sách của Nga. Cũng dễ hiểu thôi vì Nga đang chờ đợi chính quyền mới chính thức của Mỹ.
Nội các của ông Trump có những nhân vật thân thiện với Nga như ông ngoại trưởng mới được đề cử Rex Tillerson, tuy nhiên, tất cả mới chỉ là "đề cử", chưa có gì chính thức và việc Nga không muốn đưa ra bất cứ bình luận hay thông tin gì vào thời điểm này là hợp lý.
Vâng, xin cảm ơn ông!