1. Những con số đáng sợ
Theo con số của Viện chính sách và chiến lược y tế, mỗi năm, người Việt tiêu thụ hơn 3 tỷ lít bia, gần 68 triệu lít rượu.
Cũng theo nguồn trên, hơn 90% đàn ông Việt có sử dụng rượu bia. Tỷ lệ lạm dụng và nghiện rượu bia ở các địa phương được thống kê như sau:
- Tại thành phố có 7 - 11% lạm dụng bia rượu, 5% nghiện bia rượu.
- Tại vùng núi: 7 - 17% lạm dụng bia rượu, 3% nghiện bia rượu.
- Tại nông thôn 1,2% lạm dụng bia rượu, 1% nghiện bia rượu.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi người chỉ nên sử dụng 25ml thức uống có cồn 40 độ hoặc 50ml thức uống có cồn 20 độ/ngày để bảo vệ sức khỏe.
Nhưng các nhà nghiên cứu lại cho rằng tình trạng sử dụng bia rượu ở nước ta đã gấp đôi mức an toàn cho phép nếu như chia các con số trên cho bình quân đầu người.
Kèm theo tình trạng lạm dụng bia rượu ở Việt Nam, tỷ lệ người mắc các bệnh về gan do rượu cũng gia tăng nhanh chóng.
Theo thống kê điều trị thực tế tại BV Bạch Mai, bệnh nhân mắc xơ gan có nguyên nhân do rượu đứng thứ 2, chỉ sau xơ gan do virus viêm gan B. Một điều cực kỳ nguy hiểm là tỷ lệ xơ gan chuyển thành ung thư gan được xác nhận trên 77 - 85% các trường hợp.
2. Rượu gây bệnh về gan như thế nào?
Khi con người nạp chất uống có cồn vào cơ thể, lượng chất cồn này được hấp thu nhanh chóng vào máu qua niêm mạc dạ dày và ruột.
Toàn bộ lượng máu ở đường tiêu hóa đều phải đi qua gan trước khi về tim. Vì thế nên toàn bộ lượng chất cồn sẽ đi qua gan. Tế bào gan có hệ thống enzym chuyển hóa cồn và đào thải cồn qua đường nước tiểu và phổi.
Tuy nhiên, khả năng của gan không phải vô hạn và không thể xử lý được hết lượng chất cồn nếu nó được nạp vào cơ thể một lượng quá nhiều một lúc.
Nếu cồn không được lọc hết sẽ đọng lại ở gan và gây ra rất nhiều bệnh về gan như gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan. Những bệnh này có thể diễn tiến từ từ theo thời gian hoặc có thể mắc cùng 1 lúc.
Hình ảnh gan bị xơ.
- Gan nhiễm mỡ: Là hiện tượng mỡ tích tụ trong tế bào gan, thường xảy ra khi uống nhiều rượu trong thời gian dài. Nếu không được điều trị và loại bỏ nguyên nhân gây ra bệnh (tức là không dừng uống rượu bia) bệnh sẽ tiến triển dần đến bệnh viêm gan.
- Viêm gan: Viêm gan do rượu bia có thể chia làm nhiều dạng. Viêm gan mạn tính thường diễn tiến từ thể nhẹ với sự xuất hiện bất thường của viêm gan trong máu đến thể nặng với các triệu chứng như mệt mỏi, vàng da, đau vùng gan...
Viêm gan mạn tính có thể dẫn đến xơ gan.
Ngoài ra người uống bia rượu còn có thể gặp viêm gan cấp tính với những biểu hiện như bệnh nhân bị hôn mê gan, vàng da sậm, rối loạn đông máu, rối loạn ý thức, hôn mê, xuất huyết đường tiêu hóa.
Viêm gan cấp tính có thể dẫn đến nguy cơ tử vong rất cao.
- Xơ gan: Xơ gan là tình trạng xơ hóa dần mô gan dẫn đến hoàn toàn mất chức năng của gan. Xơ gan khiến cho các tế bào gan lần lượt bị tổn thương, chết và không có khả năng tái tạo thay thế.
Các mô xơ có thể hình thành sẹo vĩnh viễn và thể làm ngăn cản lưu thông máu chảy đến gan. Tiến trình của xơ gan diễn ra chậm hơn viêm gan nhưng xơ gan là một trong những nguy cơ lớn nhất dẫn đến ung thư gan cho người mắc bệnh
Người có qua trình nghiện rượu trên 10 năm có tỷ lệ 10% mắc bệnh xơ gan.
