Lấy lại những ý thức đầu tiên sau 15 năm sống thực vật
Theo báo cáo mới nhất được đăng trên tạp chí Current Biology, bệnh nhân, người bị tổn thương não nghiêm trọng trong một vụ tai nạn xe hơi và không có dấu hiệu phục hồi ý thức trước đây. Các bác sĩ đã tiến hành nghiên cứu phẫu thuật cấy ghép 1 thiết bị kích thích thần kinh phế vị - khu vực yên tĩnh trong não bắt đầu tăng lên, những ý thức đầu tiên bắt đầu phục hồi.
Sau 15 năm hôn mê, anh này đã có thể biểu cảm ánh mắt với người đối diện và hướng ánh mắt và quay đầu theo một cái loa di chuyển quanh giường. Anh ta từ từ lắc đầu khi được hỏi hoặc biểu cảm ánh mắt sợ hãi. Khi được nghe bản nhạc yêu thích, bệnh nhân cũng đã mỉm cười và rơi nước mắt, dù trước đó anh không hề có bất cứ phản ứng nào với liệu pháp điều trị thuốc và phục hồi chức năng.
Trước trường hợp của bệnh nhân này, người ta cho rằng một người trong trạng thái thực vật hơn 1 năm không thể nào lấy lại ý thức được. Các nhà khoa học đang tìm cách sử dụng kỹ thuật tương tự nhiêu nhiều bệnh nhân khác để khảo sát xem nó có hoạt động hay không.
Sau khi kích thích dây thần kinh phế vị, kết nối não với các bộ phận cơ thể, bệnh nhân đã có dấu hiệu phục hồi ý thức và tỉnh táo hơn.
Điện não đồ cho thấy thông tin chia sẻ (sợi màu vàng và cam) gia tăng trong não sau khi kích thích thần kinh phế vị.
Các nhà nghiên cứu đã cố tình chọn một bệnh nhân trong trạng thái thực vật hơn 10 năm, sau đó họ cấy ghép bộ kích thích thần kinh phế vị vào ngực bệnh nhân. Một dòng điện khoảng 1,5 Milliamperes được kích hoạt 20 lần để kích thích các dây thần kinh phế vị trong 6 tháng.
Các xét nghiệm được thực hiện trước và sau cấy thiết bị cho thấy sự cải thiện đáng kể của hoạt động não. Các nhà nghiên cứu đã chứng kiến sự gia tăng các sóng điện – sự tăng lên này liên quan đến cơ chế chuyển đổi từ trạng thái thực vật sang trạng thái có ý thức tối thiểu. Hình chụp cắt lớp PET cũng có thấy chuyển hóa não có dấu hiệu cải thiện.
Phân tích dữ liệu quang điện (EFG), các nhà nghiên cứu phát hiện rằng các phản ứng kết nối và chia sẻ thông tin tăng mạnh trên vỏ não.
Liệu pháp kích thích thần kinh phế vụ để kích hoạt não không phải là ý tưởng mới. Thần kinh được cho là đóng vai trò quan trọng trong nhận thức, nó kéo dài từ não, lướt qua trái tim và kết thúc ở ruột kết. Đường dẫn trung ương gây ra một loạt các tín hiệu đến các cơ quan nội tạng và cơ thể.
Khi các dây thần kinh được kích thích, nó sẽ tăng cường sự trao đổi chất trong não trược, hoạt động được cho là có vai trò quan trọng gây ra phản ứng hồi hộp, kích thích.
Phương pháp kích thích dây thần kinh phế vị từng được sử dụng để ngăn ngừa động kinh bằng cách gửi các xung thông thường đến não.
Một số nghiên cứu ban đầu đã mở ra một số gợi ý rằng các rung não - bao gồm cả dây thần kinh phế vị có thể hiệu quả ở bệnh nhân bị chấn thương não. Đặc biệt, kích thích thần kinh phế bị đã được chứng minh là có tác dụng cải thiện phục hồi chấn thương não ở chuột.
Kết quả nghiên cứu mở ra nhiều hy vọng
Sau khi nghiên cứu trên bệnh nhân này mang lại kết quả tích cực, nhiều chuyên gia đã lên tiếng cảnh báo, nghi ngờ về hiệu quả, bởi họ cho rằng những tiến bộ này tương đối nhỏ và chỉ tương thích ở một vài bệnh nhân.
(Ảnh minh họa)
Tiến sĩ Vladimir Litvak, giảng viên cao cấp Trung tâm Wellcome for Human Neuroimaging trực thuộc Viện Thần kinh học UCL cho biết: "Kết quả này có thể là tia hy vọng mới nhưng chúng tôi sẽ thận trọng hơn trong việc thử nghiệm ở nhiều bệnh nhân khác".
"Thật khó để dựa trên một trường hợp duy nhất mà có thể đưa ra kết luận chung đối với các bệnh nhân khác. Hơn nữa, sự phục hồi ý thức tối thiểu này vẫn còn là khuyết tật trầm trọng, và còn phải sử dụng nhiều thử nghiệm lâm sàng đặc biệt và nhiều liệu pháp thần kinh để chứng minh phương pháp có thực sự thay đổi tình trạng bệnh nhân".
Tiến sĩ Angela Sirigu, đồng tác giả của nghiên cứu đăng trên tạp chí Current Biology, cho biết: "Sự phục hồi ý thức từ não bộ vẫn có thể thực hiện được ngay cả khi hy vọng đã biến mất. Kết quả thử nghiệm mới này mở ra tương lai ho nhiều bệnh nhân sống thực vật trên thế giới".
Bác sĩ Uzma Samadani, chuyên gia về thần kinh học và về chấn thương sọ não [TBI] tại Đại học Minnesota co biết: "Chúng tôi đang tiếp tục nghiên cứu bằng cách sử dụng kích thích thần kinh phế vị không xâm lấn ở những bệnh nhân bị trấn thương sọ não ở mức độ vừa, chúng tôi hy vọng kết quả này sẽ hữu ích trong tương lai gần".
*Theo Dailymail/Arstechnica