Vì sao cơ thể cần chất béo
Một bữa ăn cân bằng dinh dưỡng phải có chất béo. Chất béo là nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể, 1g chất béo cung cấp cho cơ thể 9kcal.
TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho hay chất béo rất quan trọng với cơ thể vì nó là nguyên liệu để kiến tạo màng tế bào, tham gia vào các phản ứng hóa sinh trong cơ thể giúp hấp thụ và hòa tan các vitamin.
Ăn thiếu chất béo sẽ ảnh hưởng tới các hoạt động của tế bào, chuyển hóa, hòa tan và hấp thụ các vitamin trong cơ thể.
Chất béo có nhiều loại khác nhau: chất béo không bão hoà, chất béo bão hòa, chất béo trans.
Trong đó, chất béo không bão hòa chia ra làm hai loại chất béo không bão hòa đơn và chất béo không bão hòa đa.
Chất béo không bão hòa tốt cho cơ thể như dễ biến tính ở nhiệt độ cao khi nấu, ảnh minh họa.
Chất béo không bão hòa đơn chủ yếu có trong các loại dầu thực vật như dầu mè, dầu ô liu, dầu đậu nành, dầu hạt cải. Chất béo không bão hòa đa có trong các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá trích hoặc một số loại hạt như óc chó, hạt lanh….
"Hai loại chất béo này có tác dụng làm giảm lượng cholesterol xấu (LDL), giàu các axit béo omega 3, omega 6, tốt cho hệ tim mạch, giảm huyết áp", TS.BS Trương Hồng Sơn nói.
Tuy nhiên, chất béo không bão hòa có thể sẽ bị biến tính gây ra độc tố khi chiên rán ở nhiệt độ cao và chiên đi chiên lại nhiều lần.
Chất béo động vật
Theo TS.BS Trương Hồng Sơn, chất béo no (chất báo bão hòa) có nhiều trong thịt mỡ, bơ, pho mát, thức ăn chiên rán.
Mỡ động vật là một chất béo rất quan trọng trong cơ thể đặc biệt có sự liên quan tới bộ não. Cholesterol có trong mỡ động vật cần thiết cho quá trình cấu trúc nên tế bào thần kinh làm bền thành mao mạch nên giúp phòng ngừa xuất huyết não, đột quỵ.
Tuy nhiên, loại chất béo không bão hòa chỉ nên ăn với lượng vừa phải. Ăn quá nhiều chất béo không bão hòa có thể gây ra những vấn đề không tốt cho sức khỏe.
"Đặc biệt với người lớn tuổi chuyển hóa kém nếu ăn nhiều chất béo bão hòa sẽ làm tăng lượng cholesterol máu và làm tăng lượng lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL).
Điều này có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch và tiểu đường type 2, đặc biệt là khi phối hợp với những món ăn giàu tinh bột đã được tinh chế", BS Sơn nói.
Chất béo động vật cũng rất cần thiết cho cơ thể.
Để ăn chất béo tốt cho cơ thể chuyên gia kiến nghị, với người trưởng thành nên ăn theo tỷ lệ 50% chất béo không bão hòa, 50% chất béo bão hòa, người già ăn theo tỷ lệ 70% béo không bão hòa và 30% chất béo bão hòa.
Không ăn quá 30% calo/ngày đến từ chất béo (không bão hòa và bão hòa). Một người bình thường cần 2.000 calo/ngày để sống và làm việc lượng chất béo tối đa cho phép 60gram/ngày.
Hạn chế tối đa ăn chất béo trans fat
TS.BS Sơn khuyến cáo trans fat là loại chất béo nên tránh, đây là loại chất béo do con người tạo ra khi phát triển kỹ thuật hy-đrô-gen (gắn thêm hydro) dầu mỡ để sản xuất margarine công nghiệp.
Chất béo trans fat có nhiều trong các loại bánh quy giòn, bánh quy, bánh ngọt, bánh nướng, và thực phẩm đông lạnh...
Chất béo trans fat hạn chế ăn để tốt cho sức khỏe.
Các nghiên cứu đã chỉ ra ăn nhiều chất béo dạng trans có thể làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì, nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, ung thư và đột quỵ.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) lượng trans fat cho phép ăn vào hằng ngày là phải dưới 1% tổng năng lượng calo nhu cầu.
Ví dụ, một người bình thường cần 2.000 calo/ngày lượng chất béo trans tối đa cho phép đa là 20 calo/ngày tương đương với 2 gram/ngày.