Hãng thông tấn AFP (Pháp) ngày 15/10 đưa tin, các cường quốc châu Âu đã được đặt trong tình trạng báo động kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào năm 2022, và một loạt các cuộc xâm nhập bằng máy bay không người lái trong những tháng gần đây, cùng với những tuyên bố của Mỹ rằng sẽ không còn bảo vệ Lục địa già.
Theo đó, vấn đề này đã trở thành hạng mục hàng đầu trong chương trình nghị sự tại châu Âu.
Tại Đức, một trong những dự án trọng điểm của chính phủ bảo thủ của Thủ tướng Friedrich Merz là đưa ra một hệ thống nghĩa vụ quân sự mới để xây dựng "quân đội chính quy mạnh nhất châu Âu".
Theo mục tiêu của NATO, Đức cần tăng tổng số quân nhân lên 460.000 người - một con số cách rất xa so với quân số hiện tại. Ảnh: AFP
Một số nghị sĩ Đức đã đề xuất một hệ thống xổ số để quyết định ai sẽ được gọi nhập ngũ, nhưng vào ngày 15/10, Bộ trưởng Quốc phòng nước này Boris Pistorius đã bác bỏ ý tưởng đó vì cho rằng đó là một "sự thỏa hiệp lười biếng" và quá tốn thời gian để thực hiện.
Những bình luận của ông Pistorius - thuộc đảng Dân chủ Xã hội (SPD) trung tả và thường xuyên được bình chọn là một trong những chính trị gia được yêu mến nhất theo các cuộc thăm dò dư luận tại Đức - đã gây ra phản ứng giận dữ từ một số nhân vật trong Liên minh Dân chủ/Xã hội Cơ đốc giáo (CDU/CSU) trung hữu của Thủ tướng Merz.
"Trong 30 năm tại quốc hội, tôi chưa bao giờ thấy một bộ trưởng nào phá hoại một dự luật quan trọng và đẩy các nghị sĩ của mình vào hỗn loạn như thế này", nghị sĩ cấp cao Norbert Roettgen của đảng CDU phát biểu với tờ Sueddeutsche Zeitung (Đức).
Tuy nhiên, cũng trong ngày 15/10, Stefan Kornelius - người phát ngôn của Thủ tướng Merz - đã kêu gọi tất cả các bên "giảm bớt căng thẳng" khi tranh luận.
Tranh luận "không có nghĩa là nước Đức không đoàn kết hay suy yếu, mà nước Đức vẫn có thể hành động", ông Kornelius nói với các phóng viên.
Ông Kornelius khẳng định cải cách nghĩa vụ quân sự sẽ được thông qua và triển khai vào ngày 1/1/2026 theo đúng kế hoạch.
"Kể từ năm 2022, chúng ta phải tính đến mối đe dọa lớn hơn nhiều đối với Đức", ông nói, ám chỉ đến cuộc xung đột Nga - Ukraine.
'Luận điệu của tay súng'
AFP đưa tin, theo mục tiêu của NATO, Đức cần tăng tổng số quân nhân lên 460.000 người, bao gồm 260.000 quân thường trực và 200.000 quân dự bị. Nhưng quân đội Đức hiện còn kém xa con số đó, với khoảng 182.000 quân thường trực và 49.000 quân dự bị.
Bộ trưởng Quốc phòng Đức Pistorius hy vọng có thể tránh được việc áp dụng chế độ nghĩa vụ quân sự bắt buộc bằng cách thu hút thêm nhiều người tình nguyện nhập ngũ bằng mức lương và phúc lợi tốt hơn như cấp giấy phép lái xe miễn phí và cơ hội đào tạo kỹ thuật.
Theo AFP, cả Thủ tướng Merz và Bộ trưởng Quốc phòng Pistorius thường xuyên cáo buộc Nga thực hiện các hành động chiến tranh hỗn hợp nhằm gây bất ổn cho nước Đức.
Thủ tướng Merz đã đặt an ninh quốc gia lên hàng đầu, công bố những khoản đầu tư chưa từng có vào quân đội Đức - vốn đã thiếu kinh phí và trang bị trong nhiều thập kỷ. Ông cũng tái khẳng định sự ủng hộ đối với Ukraine - nước mà Đức là nhà cung cấp viện trợ lớn thứ hai, chỉ sau Mỹ.
Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius. Ảnh: Picture Alliance
Tuy nhiên, theo AFP, tranh cãi về chế độ nghĩa vụ quân sự cho thấy những căng thẳng sâu sắc hơn trong chính phủ Đức về cách thức phản ứng cứng rắn với Nga.
Cũng trong tuần này, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Pistorius đã phản bác lời kêu gọi của lãnh đạo đảng CSU Markus Soeder về một phản ứng mạnh mẽ đối với các máy bay không người lái bị nghi ngờ là của Nga được phát hiện trên nhiều địa điểm nhạy cảm ở Đức.
Sau khi các máy bay không người lái bí ẩn làm tê liệt sân bay Munich trong tháng này, ông Soeder - đồng thời là Thủ hiến bang Bavaria - đã ủng hộ chính sách ứng phó với máy bay không người lái là "bắn hạ thay vì chờ đợi".
Bộ trưởng Pistorius đã bác bỏ những lời lẽ như vậy, coi đó là "luận điệu của tay súng" trong các bình luận trên trang web Pioneer.
Ông cho biết phát ngôn như vậy không hiệu quả trong chính trường quốc tế, "nơi chúng ta cần ngăn chặn chiến tranh và tránh leo thang căng thẳng".