Đây là trường hợp mơ hồ giới tính đầu tiên ở các tỉnh phía Nam được cấp giấy chứng nhận này.
Từ lúc bé chào đời tại Bệnh viện Hùng Vương TP.HCM ngày 3/2/2010, gia đình đã đón nhận bé N.H.B.M. như một bé trai. Bé sinh ra có bộ phận sinh dục của bé trai, gồm dương vật to và hai bìu, dù sau này mới được phát hiện không có tinh hoàn.
Còn sáu bé khác đang chờ Bệnh viện Nhi Đồng 2 xác định lại giới tính.
“Sửa sai” tạo hóa
Khi bé M. được hơn 3 tuổi, người nhà mới nhận thấy vị trí lỗ tiểu của bé bất thường. Một buổi sáng tháng 5/2013, gia đình đưa bé M. đến Bệnh viện Nhi Đồng 2 khám. Để xác định giới tính cho bé, bác sĩ cho bé làm xét nghiệm nhiễm sắc thểgiới tính và kết quả giới tính của bé M. là nữ. Khi được bác sĩ thông báo M. là bé gái thì cả gia đình đều ngỡ ngàng.
Bác sĩ đã tư vấn cho gia đình về những trường hợp mơ hồ giới tính và chỉ ra hướng giải quyết cụ thể, sau đó gia đình bệnh nhi đồng ý hợp tác với bệnh viện để tiến hành điều trị cho bé.
Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch, Phó phòng kế hoạch tổng hợp Bệnh viện Nhi Đồng 2, cho biết bé M. có bộ phận sinh dục bên trong là nữ như có tử cung, buồng trứng, âm đạo, có âm vật nhưng phì đại giống dương vật, tưởng là hai bìu nhưng lại là hai âm môi lớn của bé.
Sở dĩ bé M. có những biểu hiện như trên là do bé có bệnh lý tăng sinh tuyến thượng thận bẩm sinh. Khi mắc bệnh này, trẻ sẽ bị ảnh hưởng từ trong bào thai nên khi sinh ra âm vật đã to như dương vật.
Các bác sĩ đã phẫu thuật tạo hình bộ phận sinh dục cho bé trở về hình dáng bên ngoài là một bé gái. Đồng thời được sự cho phép của Bộ Y tế, Sở Y tế TP.HCM, Bệnh viện Nhi Đồng 2 sẽ cấp giấy chứng nhận xác định lại giới tính cho bé M.
Ngoài trường hợp này, Bác sĩ Ngọc Thạch cho biết hiện Bệnh viện Nhi Đồng 2 có sáu trường hợp khác đã nộp hồ sơ đợi được chứng nhận lại giới tính. Trong đó, bệnh nhi nhỏ nhất là 2 tuổi và lớn nhất là 7 tuổi ở nhiều tỉnh, thành phía Nam. Cả sáu bệnh nhi này đều có bộ phận sinh dục ngoài mơ hồ. Ngoài khám, các bác sĩ phải cho bệnh nhân làm xét nghiệm nhiễm sắc thể giới tính. Một số trường hợp còn làm thêm các chẩn đoán, xét nghiệm như: siêu âm CT, MRI, nội soi ổ bụng để tìm tinh hoàn, buồng trứng... hoặc phải sinh thiết các tuyến sinh dục để xác định giới tính.
Cũng theo bác sĩ Ngọc Thạch, những trường hợp mơ hồ về giới tính gồm các dạng như lưỡng giới giả nam tức hình dạng sinh dục ngoài giống nam nhưng thực chất là nữ, lưỡng giới giả nữ tức là có bộ phận sinh dục ngoài giống nữ nhưng thực chất là nam, lưỡng giới thật tức là có bộ phận sinh dục ngoài mơ hồ nhưng cơ quan sinh dục trong có cả buồng trứng, tử cung và tinh hoàn.
Với những trường hợp lưỡng giới giả nam hoặc lưỡng giới giả nữ, bác sĩ sẽ dễ dàng quyết định, nhưng với những trường hợp lưỡng giới thật, khi xác định giới tính sẽ phải tùy thuộc nhiều yếu tố như chọn giới tính nào để giúp trẻ thuận tiện trong phẫu thuật tạo hình, trẻ dễ dàng phát triển ngoại hình, dễ dàng có con về sau, phù hợp với nguyện vọng gia đình...
Xác định càng sớm càng tốt
Bác sĩ Thạch khẳng định trẻ mơ hồ về giới tính cần được xác định lại giới tính càng sớm càng tốt vì để lâu sẽ ảnh hưởng nặng nề tới tâm lý, thể chất của trẻ. Như trẻ bị phì đại âm vật, khi lớn có thể thích người cùng giới hoặc thích cả hai giới một lúc. Với những trường hợp mơ hồ về giới tính, bác sĩ có thể xác định, phẫu thuật can thiệp khi trẻ dưới 1 tuổi. Trẻ không chỉ cần được phẫu thuật mà còn phải điều trị nội tiết.
Ở Pháp, những trường hợp mơ hồ về giới tính sẽ được xác định giới tính ngay trong tháng tuổi đầu tiên của trẻ nhưng tại Việt Nam, trẻ mơ hồ giới tính thường chỉ được đưa đến bệnh viện khám khi đã hơn 2 tuổi, rất ít trẻ được phát hiện khi mới 1 tuổi. Có những trường hợp được phát hiện rất trễ khi trẻ đã hơn 10 tuổi.
Trước đây, Bệnh viện Nhi Đồng 2 đã phẫu thuật cho nhiều trường hợp mơ hồ giới tính, giúp trẻ trở lại với giới tính thật. Tuy nhiên, sau phẫu thuật dù giới tính của trẻ đã thay đổi nhưng bệnh viện vẫn phải ghi giới tính theo giấy khai sinh. Từ ngày 1/7/2013, được sự cho phép của Bộ Y tế và Sở Y tế TP.HCM, bệnh viện sẽ cấp giấy chứng nhận y tế đã xác định lại giới tính cho trẻ.
3 bệnh viện được cấp giấy
Mới đây, Bộ Y tế đã cho phép ba bệnh viện trong cả nước là Bệnh viện Nhi Đồng 2, Bệnh viện Nhi trung ương và Bệnh viện Việt Đức Hà Nội đủ điều kiện để xác định lại giới tính với những người có khuyết tật bẩm sinh về giới tính hoặc giới tính chưa định hình chính xác. Theo thống kê của Bộ Y tế, tính đến năm 2008 ở Việt Nam có khoảng 7.000 người được xác định là có khuyết tật bẩm sinh về giới tính hoặc giới tính chưa định hình chính xác.