Theo thầy Thích Minh Trí, trụ trì chùa Phúc Lâm (Biên Hòa – Đồng Nai), lễ này được gọi là lễ Chạp.
Vào dịp này các gia đình khi ra mộ lễ sẽ chuẩn bị lễ vật để cúng. Lễ vật thường gồm các thực phẩm, hoa quả, có người còn mua cả nhà bằng giấy, xe máy vàng mã… để đốt cho người thân.
Những gia đình trong năm có người mất thì đến lễ Chạp sẽ tiến hành cẩn thận hơn các năm khác. Riêng đối với những gia đình không có điều kiện ra mộ, có thể rước gia tiên về đón năm mới theo cách bày cỗ lên bàn thờ, đèn, hương hoa dâng cúng vào trưa (giờ Ngọ) ngày 30 Tết, rồi khấn tổ tiên về dự hưởng Tết với gia đình.
Các gia đình đi tạ mộ rước gia tiên tại Nghĩa trang Bình Hưng Hòa (ảnh minh họa)
Mâm cỗ cúng gia tiên phải được chuẩn bị chu đáo bao gồm: Hương hoa, trầu cau, giấy tiền, vàng mã. Đối với việc sắm lễ thì tùy tâm, lễ mặn hoặc lễ chay tùy theo điều kiện của gia chủ chuẩn bị. Tuy nhiên khuyến khích sắm lễ chay để làm cho mâm lễ được thanh khiết. Mâm cúng lễ phải đầy đặn, bày biện cẩn thận mang ra ngoài mộ hoặc bày lên bàn thờ gia tiên.
Văn khấn lễ Chạp
Nam Mô Đại Thánh Cứu Bạt Minh Đồ Bản Tôn Địa Tạng Vương Địa Bồ Tát Ma Ha Tát (3 lần)
- Con lạy chính phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
- Con kính lạy ngài Kim niên đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào phán quan.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại vương
- Con kính lạy ngài bản xứ thần linh Thổ Địa tôn thần.
- Các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ Long Mạch tôn thần, Tiền Chu Tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ, cùng liệt vị tôn thần cai quản ở trong xứ này.
Kính lạy hương linh cụ: ……………………………………………
Hôm nay là ngày …. tháng Chạp năm .........., nhằm tiết cuối Đông, sắp sang năm mới.
Chúng con là: ……………………………………………………………………………….
Ngụ tại số: ……. , khu phố ………phường ……………..thành phố ..................tỉnh............
Sắm sửa phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo chư vị Tôn Thần, kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là: (hương linh …. , sinh năm: ………….., từ trần ngày ….., tháng….. năm …… Hưởng thọ (dương):…………) ……………………………………………., có mộ phần an táng tại đây về với gia đình, đón mừng năm mới, để cho con cháu phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp thâm ân, tỏ lòng hiếu kính.
Cúi xin chư vị tôn thần phủ thùy doãn hứa.
Âm dương cách trở, bát nước nén hương, tâm nguyện lòng thành, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chứng giám, phù hộ độ trì.
Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần)
(Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa Thông tin)
(Tổng hợp)