Thấp thỏm đợi chồng
Chúng tôi trở lại làng chài Ngư Lộc vào những ngày đầu năm. Con đê chắn biển được kè bằng bê tông bao quanh làng chài.
Ở đây khi nào cũng nhộn nhịp tiếng cưới nói của ngư dân đi biển về, tiếng xì xào của những cánh lái buôn, tiếng gọi nhau í ới vui mừng của người vợ, người con ra đón người thân từ biển khơi trở về.
Chốc chốc, từng tốp phụ nữ lại tất tưởi lao xuống những con tàu vừa cập bến, đón những sọt cá nặng đầy còn tươi rói.
Đằng sau sự nhộn nhịp ấy, ánh mắt người dân làng chài lại buồn rười rượi.
Họ buồn vì thương nhớ cho những người đã từng bị biển khơi cướp đi sinh mạng, buồn cho những người phụ nữ mất chồng, con mất cha vẫn ngày đêm bám biển kiếm sống.
Và len lỏi trong những chuyến tàu cá nặng đầy đó cũng có người thân của mình đã mãi mãi ra đi.
Làng chài Ngư Lộc thật yên tĩnh. Dưới cái nắng yếu ớt cuối đông trải dài theo bờ biển, thỉnh thoảng lại thấy người phụ nữ gỡ tay lưới phơi khô chuẩn bị cho chồng, con ra khơi mà tâm trạng chất chứa đầy âu lo.
Làng chài là thế, buổi chiều ở làng chài Ngư Lộc ảm đạm đến vô cùng. Khi những chiếc tàu chuẩn bị ra khơi, hình ảnh người vợ tay bế đứa con nhỏ ra đưa tiễn chồng, hai tay như phản xạ chấp lại cầu nguyện cho người thân một chuyến đi may mắn.
Mặt trời dần chìm sâu dưới đáy biển, gió vẫn thổi, sóng vẫn vỗ vào mạn thuyền, nhưng con người nơi đây lại im lặng.
Họ im lặng để nhìn theo những chiếc thuyền đang phành phạch ra khơi cho đến khi cánh buồm khuất hẳn thì người phụ nữ mới quay về.
54 trai tráng mất tích trong một đêm
Họ không thấp thỏm sao được, khi mà trong trí nhớ vẫn còn ám ảnh bởi trận áp thấp năm 1996 đã nhấn chìm hàng chục con tàu trong một đêm khiến 54 đàn ông, thanh niên trai tráng trong làng ra đi mãi mãi.
Hôm đó, mặc dù đã nhận được cảnh báo từ đất liền, nhưng cơn áp thấp ập đến quá nhanh khiến các ngư dân không kịp đưa thuyền vào bờ tránh bão. 54 sinh mạng cùng hàng chục con thuyền đã mãi mãi nằm lại với biển khơi.
Một không khí tang thương bao trùm lên cả làng chài Ngư Lộc. Mẹ khóc con, vợ khóc chồng, con khóc cha, những tiếng khóc xé lóng ai oán, não nề văng vẳng trong đêm thanh vắng.
Thật xót xa. Họ chỉ biết hy vọng, chờ đợi người thân của mình quay về dù biết điều đó là hi hữu. Họ bảo, chưa thấy xác người thân thì vẫn còn hy vọng, họ hy vọng đến bao giờ cũng không ai có câu trả lời được.
Trong chuyến ra khơi định mệnh ấy của ngư dân, bà Trần Thị Bảy cũng là người đau đớn nhất.
Chỉ một đêm bà đã mất đi 2 người con trai, 1 người con rể và một cháu trai. “Từ lúc nghe được tin dữ có bão, ở nhà tôi đã khóc hết nước mắt vì biết có chuyện chẳng lành xảy ra. Nhưng không ngờ ông trời lại cướp đi tất cả những người thân yêu nhất của tôi rồi”, bà Bảy nghẹn ngào kể lại.
Cũng từ hôm đó, ngày nào trên bãi biển cũng có hàng chục phụ nữ mặc áo tang trắng xoá ngồi bên bờ biển ngóng chồng.
Suốt mấy tháng trời, cái xóm chài chẳng ai làm được gì, không khí tang thương bao trùm, ám ảnh.
Chồng, con họ vĩnh viễn ra đi nhưng lại chẳng ai nhìn được mặt nhau lần cuối, họ chỉ biết làm lễ cầu siêu cho vong hồn những người đã khuất siêu thoát.
Bà Bảy cho biết: “Người dân Ngư Lộc sống chủ yếu dựa vào biển. Vẫn biết đi biển rất nguy hiểm, song biết làm gì bây giờ. Mỗi khi có người ra khơi thì người thân ở nhà không sao yên giấc. Chỉ cần nghe thông tin có gió to trên biển thì cả đêm dân chài kéo nhau ra biển ngóng tàu thuyền trở về cho tới sáng”.
Chúng tôi cũng được nghe về câu chuyện buồn của chị Đặng Thị Chung. Chị đang mang thai nhưng người chồng đã vĩnh viễn.
Câu chuyện của 16 năm trước với người dân làng chài như một thước phim buồn.
Chị Phạm Thị Hà, Chủ tịch Hội LHPN xã Ngư Lộc cho biết, cả xã hiện có gần 200 phụ nữ đơn thân, goá phụ. Hầu hết các chị không đi bước nữa mà chấp nhận ở vậy nuôi con.
Để giúp chị em, Hội đã phối hợp với các đoàn thể trong xã hỗ trợ chị em vay vốn để phát triển sản xuất, tư vấn chuyển đổi ngành nghề.
Dù cuộc sống còn nhiều khó khăn, vất vả nhưng các chị vẫn làm tròn bổn phận người mẹ, người con với gia đình, một số đã trở thành điển hình trong nuôi dạy con cái và phát triển kinh tế.
Ông Nguyễn Văn Ngữ, Chủ tịch UBND xã Ngư Lộc cho biết, Ngư Lộc có diện tích 0,46 km2 bờ biển với 17.000 nhân khẩu. Hầu hết người dân trong xã đều sống bằng nghề đánh bắt và chế biến thuỷ hải sản, đây là nghề mà tai nạn luôn rình rập đe doạ cuộc sống của ngư dân.
Người dân biết rằng tai hoạ có thể ập xuống bất cứ khi nào, nhưng có muốn bỏ cũng không có nghề nào khác để làm. Bị cái nghèo đe doạ nên họ vẫn tặc lưỡi “sinh nghề tử nghiệp”.
