1. Những ai mê nhiếp ảnh không thể quên được tượng đài Kodak. Đã có lúc, Kodak là một từ đồng nghĩa với cách tân. Trong lịch sử phát minh của Hoa Kỳ, không ai giữ nhiều bằng sáng chế hơn Kodak. 

Họ sáng tạo ra máy chụp ảnh dùng phim, máy chụp ảnh màu, máy chụp ảnh kỹ thuật số, họ tạo ra cuộc cách mạng trong cả nhiếp ảnh lẫn điện ảnh. Những buổi trao giải Oscar thường niên của Viện hàn lâm tổ chức tại Kodak như một sự vinh danh.

Nhưng thương hiệu có một thời rực rỡ ấy đã phải đệ đơn xin phá sản vào năm 2012. Bây giờ, khi nói đến máy ảnh, Kodak chỉ còn là hoài niệm. Đấy là cuộc chơi của Nikon, Canon và những chiếc điện thoại thông minh.

Họ đã bị mờ mắt bởi thành công của chính mình, bởi thay đổi quá chậm, bởi không thế kết hợp được giữa phát minh và kinh tế. Kodak là nhìn về quá khứ hơi nhiều trong một thời đại mà người ta chỉ hướng đến tương lai.

Sanchez đang cảm thấy chán nản với cuộc sống tại Arsenal.

Arsenal dưới thời Arsene Wenger chính là một Kodak trong bóng đá. Wenger giam Alexis Sanchez trên ghế dự bị vì một lý do giản dị: ông không chấp nhận trả cho anh nhiều hơn 180.000 bảng/tuần. 

Nguyên tắc của Wenger là không bao giờ phá quỹ lương cho bất kỳ ai, dù họ quan trọng đến bao nhiêu đi nữa. Nhưng nguyên tắc ấy đã khiến những cầu thủ giỏi nhất của Arsenal ra đi, và bây giờ đang góp phẩn đẩy Alexis ra khỏi Emirates.

Alexis không hề quậy như Diego Costa ở Chelsea. Anh chỉ muốn công sức của mình được nhìn nhận xứng đáng. Anh là cầu thủ ghi bàn nhiều nhất, kiến tạo nhiều nhất và tạo cơ hội nhiều nhất ở Arsenal mùa này.

Anh là dạng cầu thủ mà dân đá phủi vẫn gọi là "gánh team". Nhưng mức lương của anh chỉ thuộc hạng bèo bọt so với những cầu thủ hàng đầu khác ở giải Ngoại hạng Anh.

Vào thời điểm mà Trung quốc đã sẵn sàng trả cho một cầu thủ nửa triệu bảng/tuần, Barcelona và Real Madrid cứ phải làm mới hợp đồng cho Cristiano Ronaldo và Lionel Messi từng năm thì Wenger lại coi nhẹ bản hợp đồng của Alexis. Và khi Alexis vẫn còn chưa phản ứng gì, vẫn đá rất hay khi vào sân thì ông lại tống anh lên ghế dự bị.

2. Cách tư duy kiểu cũ của Wenger đang góp phần kìm hãm Arsenal. Cách đây 15 năm, Dennis Bergkamp ghi một bàn tuyệt đẹp vào lưới Newcastle sau một pha xoay người như compass. 

Đấy là đỉnh cao của cả Bergkamp lẫn Arsenal: một lối chơi tuyệt đẹp, giàu cảm hứng và kích thích sự sáng tạo. Đã có lúc, Arsene Wenger là một Kodak trong bóng đá. Ông tiêu diệt văn hóa bia rượu của Arsenal nói riêng và bóng đá Anh nói chung.

Ông thiết lập ra những bài tập ngắn, gọn nhưng với cường độ cao thay vì những buổi tập dài. Ông tăng nhiệt độ trên xe bus để giữ cho những múi cơ cầu thủ luôn trong trạng thái sẵn sàng.

Ông thay đổi thực đơn, tăng liều lượng rau củ và vitamin, giảm bớt đường và chất béo. Ông mở rộng mô hình tuyển trạch và đào tạo. Ông thật sự là một tượng đài và biểu tượng của sự cách tân.

Nhưng 15 năm sau, Arsenal chậm lại trong sự vươn lên ồ ạt của các đối thủ. Ông vẫn nhìn về phía sau quá nhiều, trong khi thực tại thay đổi từng ngày. Arsenal luôn gặp phải những chấn thương trong giai đoạn từ tháng 9 đến tháng 11, nhưng Wenger chưa cho thấy một sự thay đổi nào.

Cách thương lượng mua cầu thủ của ông vẫn quá cũ. Thời gian hỏi han mào đầu, trả giá quá nhiều. Trong lúc người ta ào ào vào trong siêu thị, lấy một món đồ rồi thanh toán tại quầy, Wenger vẫn trung thành với cái chợ cũ, đến nói chuyện cả buổi, trả giá chán chê rồi có khi ra về không mua được món gì.

Wenger quá bảo thủ và đó là lý do chính khiến Arsenal trắng tay suốt 12 năm qua.

Wenger cũng thờ ơ với những góp ý và chỉ trích. "Tôi mua Alexis, tôi biết anh ta giỏi thế nào. Tôi không hối hận vì cho anh ta dự bị, tôi có lý do của mình," Wenger nói. Ông tuyên bố mình sẽ ở lại, nhưng các CĐV bắt đầu đặt dấu hỏi.

Họ không thắc mắc tình yêu của ông, mà thắc mắc nỗ lực thay đổi của ông. Vì dường như ông không chịu thay đổi gì cả suốt cả chục năm qua. Ông gọi việc trụ lại trong "top 4" là ổn định, nhưng đấy là sự ổn định nhàm chán, cho thấy sự an phận của một người từng lật tung ý thức hệ của cả một CLB và một nền bóng đá.

Năm 1975, một kỹ sư tên Steve Sasson sáng chế ra máy ảnh kỹ thuật số, cho phép chụp ảnh với độ phân giải lên đến 10.000 pixels. Nhưng ông chủ ở công ty vẫn đang muốn duy trì thành công của công thức cũ.

Kết quả thay vì chiếm lấy vai trò tiên phong lẫn thị trường, Kodak đã bị đối thủ vượt mặt. Cái năm 1975 vẫn bị xem như một bước ngoặt, đánh dấu sự sụp đổ của một tượng đài.

Kodak có thể chết, Arsenal cũng có thể chết nếu không mau chóng thay đổi. Đẳng cấp là mãi mãi ư? Chưa chắc. Trong lịch sử, có một CLB Anh từng vô địch Cúp C1 hai lần liên tiếp, là thế lực một thời và cảm hứng cho biết bao quyển sách.

Họ là Nottingham Forest? Giờ họ đang ở đâu? Cứ đứng yên mà xem, có khi lịch sử sẽ lãng quên Arsenal rất nhanh như những bức ảnh tráng phim của Kodak.