Cả Nga và Ukraine đều đặt hàng nghìn quả mìn dọc chiến tuyến. Để tiến vào các vùng lãnh thổ mà Nga đang kiểm soát, họ cần phải vượt qua chiến tuyến này mà không đánh động Nga.
Việc điều máy móc hạng nặng hoặc kích hoạt các vụ nổ sẽ khiến quân đội Nga chú ý. Do vậy, các đặc công Ukraine phải tìm cách lặng lẽ gỡ mìn. Toàn bộ quá trình được thực hiện bằng tay và diễn ra vào ban đêm.
Ảnh vệ tinh chụp hàng rào phòng thủ của Nga, với các lớp như bãi mìn, hào, răng rồng. Nguồn: NYT
Ông Klimat, 42 tuổi, chỉ huy của Lữ đoàn xe tăng số 1 cho biết, công việc rà phá bom mìn diễn ra trong nhiều tuần, song ông từ chối mô tả vị trí chính xác và phương pháp họ đã sử dụng để rà phá.
Khi một tuyến đường đã được dọn sạch, họ sẽ thiết lập biển báo để các lực lượng của họ có thể xác định hướng đi trước mặt. Nhưng đây chỉ là bước đầu tiên. Tiếp đến là chọc thủng mạng lưới phòng thủ của Nga.
Hiện vẫn chưa rõ cuộc phản công của Ukraine sẽ bắt đầu ở khu vực nào. Nhiều nhà phân tích cho rằng, cuộc phản công sẽ diễn ra ở Zaporizhzhia, nằm phía Nam nước này. Nếu Ukraine tiến quân về phía Nam, họ có thể cắt đứt "cây cầu đất liền" kết nối Crimea với lục địa Nga.
Để củng cố quyền kiểm soát Zaporizhzhia, các lực lượng Nga đã biến những cánh đồng rộng lớn thành một pháo đài kiên cố với mạng lưới chiến hào dày đặc và nhiều chướng ngại vật khác. Ukraine sẽ phải chọc thủng những công sự này. Nhưng để làm điều đó, các binh sỹ của họ phải được huấn luyện bài bản và trang bị những thiết bị đặc biệt, đồng thời thăm dò kỹ lưỡng nhằm tìm kiếm sơ hở của đối phương. Đây có lẽ là một trong những lý do khiến Ukraine chưa thể bắt đầu cuộc phản công.
Phát biểu với Washington Post, ông Serhii Matveichuk – một quan chức thuộc Tổng cục Công binh Ukraine cho rằng: "Nga đang thiết lập các công sự khổng lồ, tạo ra chướng ngại lớn đối với khả năng di chuyển của chúng tôi. Mục tiêu của họ là làm trì hoãn cuộc tấn công tiềm năng của Ukraine hoặc đẩy các đơn vị Ukraine vào một khu vực hẹp nếu chúng tôi đột nhập thành công. Điều đó sẽ cho phép Nga tập hợp lại lực lượng và giúp pháo binh của họ có thời gian đẩy lùi cuộc tấn công của chúng tôi".
Ông Mark Cancian, chuyên gia quốc phòng tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho rằng, các cuộc giao tranh trên chiến hào rất giống với Thế chiến thứ nhất. Nếu Nga chiến đấu hết mình, Ukraine khó có thể vượt qua".
Phương tiện và vũ khí Ukraine cần để công phá tuyến phòng thủ của Nga
Ukraine đã từ chối tiết lộ chi tiết về bất cứ kế hoạch nào nhằm vượt qua các công sự của Nga vì lo sợ thông tin có thể bị đối phương nắm bắt. Trong một số trường hợp, các kỹ sư và đặc công Ukraine đã sử dụng những thiết bị mới để chọc thủng các tuyến phòng thủ này, trong đó có những phương tiện đặc biệt được sửa đổi dựa trên xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2 của Đức.
Nhiều nhà phân tích cho rằng, sự hỗ trợ của phương Tây chủ yếu tập trung vào tên lửa, đạn dược và xe bọc thép, trong khi thứ mà Ukraine đang thiếu là các phương tiện chuyên dụng để xuyên phá tuyến phòng thủ của Nga.
Theo các binh sĩ Ukraine, Nga bố trí mìn theo mô hình 3 lớp: trước hết là hàng mìn chống tăng, tiếp đến là hàng mìn sát thương và sau đó là một hàng mìn chống tăng khác. Các binh sĩ Ukraine cho biết, họ có thể sử dụng máy bay không người lái để dò tìm mìn chống tăng, nhưng mìn sát thương thì khó phát hiện hơn. Khi Ukraine tìm cách vượt qua các tuyến phòng thủ này, họ có khả năng rơi vào tầm ngắm của lực lượng Nga.
Về mặt lý thuyết, việc sử dụng hỏa lực pháo binh có thể giúp kích nổ mìn từ xa. Tuy nhiên, kho dự trữ đạn pháo của Ukraine đang cạn kiệt, hơn nữa biện pháp này không thể đảm bảo phá hủy được tất cả các quả mìn trong khu vực.
Các quân đội hiện đại có rất nhiều thiết bị chuyên dụng như robot rà phá bom mìn hoặc xe cơ giới phá mìn sử dụng chất nổ và dây cáp để rà phá một khu vực nhất định.
Ukraine cũng có những thiết bị rà phá bom mìn riêng, chẳng hạn như tổ hợp phá mìn UR-77 Meteorit, còn được biết đến với biệt danh "rồng lửa đa đầu", ra đời từ thời Liên Xô. Nguyên lý hoạt động của nó rất đơn giản, khi khai hỏa, một tên lửa sẽ được phóng đi kéo theo một đoạn dây cáp chứa thuốc nổ. Khi dây chạm đất, lượng thuốc nổ này sẽ tạo ra một vụ nổ dữ dội với sóng xung kích, phá hủy hoặc vô hiệu hóa tất cả những quả mìn tại khu vực có diện tích khoảng 540m2.
Ngoài ra, nước này còn tiếp nhận một số hệ thống tiên tiến của phương Tây như xe tăng rà phá bom mìn Leopard 2R do Phần Lan cung cấp, có thể cày xới bãi mìn. Phương tiện này do Đức phát triển, dựa trên khung gầm của xe tăng chiến đấu chủ lực và sử dụng lưỡi cày mìn bọc thép hạng nặng để kích nổ mìn trên đường đi.
Theo ông Matveichuk, Leopard 2R đặc biệt hữu ích vì chúng không những có khả năng rà phá bom mìn mà còn có thể vượt qua các chướng ngại vật khác như hàng rào và gò đất. Nhưng lựa chọn tốt nhất cho công việc này là xe công binh M1150, được mệnh danh "lô cốt di động". Loại phương tiện bọc thép này có trọng lượng tổng cộng 80 tấn được trang bị gầu xúc hạng nặng kèm theo nhiều chân tác động lự, nhằm kích nổ hoặc xới tung bãi mìn. Nhưng nó lại không nằm trong gói viện trợ dành cho Ukraine.
Ông Steve Danner, cựu kỹ sư của quân đội Mỹ nói rằng: "Ukraine không được trang bị tốt để đối phó với trở ngại lớn này".
Ngay cả các chỉ huy quân sự Ukraine cũng nhận thức rõ rằng cuộc phản công năm nay sẽ phức tạp hơn nhiều so với cuộc phản công mà họ đã thực hiện vào mùa thu năm 2022. Yuri – một chỉ huy của Lữ đoàn xe tăng số 1 của Ukraine cho biết: "Đối phương đang học hỏi từ những sai lầm. Họ đã có sự chuẩn bị tốt hơn".