Vũ khí phương Tây có kịp đến tay Ukraine?
Các chuyên gia quân sự tin rằng ít nhất một số vũ khí phương Tây sẽ nhanh chóng được đưa tới tiền tuyến để làm gián đoạn các tuyến hậu cần của Nga và tấn công vào các hệ thống pháo cũng như trung tâm chỉ huy của Moscow ở phía Nam và phía Đông Ukraine. Những vũ khí còn lại có thể được vận chuyển sau đó, có thể trong hoặc sau mùa thu để hỗ trợ Kiev tiến hành các chiến dịch tương lai nếu xung đột kéo dài.
Binh lính Ukraine khai hỏa súng phóng lựu chống tăng SPG-9 trong cuộc tập trận quân sự ở Zaporizhzhia. Ảnh: Reuters
Các gói hỗ trợ lớn được thông báo khi Tổng thống Zelensky thăm 4 nước châu Âu 3 ngày qua, có lẽ là dấu hiệu cho thấy các nước phương Tây tin rằng, Ukraine có thể giành lại đáng kể các vùng lãnh thổ trong cuộc phản công này, Jacob Funk Kirkegaard, cựu sĩ quan tình báo quân đội Đan Mạch nói.
"Chúng tôi sẽ không đưa ra cam kết với số lượng vũ khí này cho Ukraine nếu nghĩ rằng họ không thể thành công", ông Kirkegaard, học giả cấp cao tại Quỹ Marshall Đức cho hay.
Một số quan chức phương Tây hy vọng nếu Ukraine có thể giành lại đáng kể các vùng lãnh thổ, họ sẽ có nhiều ảnh hưởng hơn trong bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào.
Tuần trước, Tổng thống Zelensky cảnh báo, cuộc phản công của Ukraine dự kiến sẽ bắt đầu vào mùa xuân hoặc đầu mùa hè, có thể bị trì hoãn trừ khi Kiev nhanh chóng nhận được thêm vũ khí.
Các nước châu Âu sau đó đã có phản ứng. Đáng chú nhất là cam kết từ Đức khi Berlin thông báo ngày 13/5 rằng nước này sẽ cung cấp thêm cho Ukraine 30 xe tăng Leopard, 20 xe bọc thép, 16 hệ thống phòng không, 200 UAV cùng nhiều vũ khí và đạn dược. Các nhà lãnh đạo Pháp và Italy cũng đưa ra cam kết, dù không cụ thể, về việc cung cấp xe tăng hạng nhẹ, đạn dược và hệ thống phòng không cho Kiev.
Các xe tăng Leopard và xe chiến đấu bộ binh mà Đức cung cấp, là một phần trong gói hỗ trợ trị giá 2,7 tỷ euro (gần 3 tỷ USD), có thể sẽ phát huy hiệu quả trong cuộc tiến công ở phía Nam của Ukraine - nơi mà các vùng lãnh thổ Nga kiểm soát phù hợp cho "chiến tranh xe tăng hoặc chiến tranh cơ động", ông Kirkegaard nhận định.
Dù vậy, ông Max Bergmann, Giám đốc chương trình châu Âu, Nga và Á - Âu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Washington cho biết, hiện chưa rõ liệu tất cả xe tăng Đức mới cam kết hỗ trợ có sớm đến tay Ukraine hay không. Berlin đã vận chuyển 18 xe tăng Leopard cho Kiev.
Mặc dù vậy, ông nhận định, cam kết trên "sẽ giúp Ukraine cảm thấy tự tin ở một mức độ nào đó" khi các nhà hoạch định quân sự đang chuẩn bị cho một trận đánh lớn.
Vào đầu tháng 3, chỉ 31% xe tăng và 76% xe bọc thép được vận chuyển cho Ukraine phục vụ cuộc phản công sắp tới, tài liệu mật bị rò rỉ gần đây của Lầu Năm Góc cho hay. Chính quyền Tổng thống Biden đã cam kết hỗ trợ 31 xe tăng Abrams cho Ukraine nhưng sớm nhất là đến đầu mùa thu Kiev mới nhận được chúng.
Các hệ thống phòng không mới được cam kết vận chuyển có lẽ sẽ giúp xoa dịu sự lo lắng của Mỹ rằng Ukraine không có đủ vũ khí để tự vệ khi cuộc phản công cận kề. 4 trong số 16 hệ thống phòng không mà Đức hỗ trợ Ukraine được cho là nằm trong số những hệ thống hiện đại nhất trên thế giới.
Các tên lửa tầm xa Storm Shadow mà Anh nhất trí chuyển giao cho Ukraine cũng đã đáp ứng đề nghị được đưa ra từ lâu của Ukraine. Mỹ cho đến nay vẫn từ chối cung cấp tên lửa tầm xa cho Ukraine - vũ khí mà Kiev có thể sử dụng để tấn công vào lãnh thổ Nga, một phần để tránh nguy cơ leo thang xung đột.
Mối đe dọa với Crimea
Tổng thống Zelensky đã gọi các vũ khí mới mà phương Tây cung cấp là "quan trọng và mạnh mẽ". Trong khi đó, Thủ tướng Anh Rishi Sunak khẳng định, cuộc xung đột đang ở "thời điểm bước ngoặt" và Anh vẫn kiên định ủng hộ Ukraine.
"Điện Kremlin cần biết rằng chúng tôi sẽ không rời đi. Chúng tôi sẽ ở đây sát cánh với Ukraine về lâu dài".
Điện Kremlin khẳng định Moscow không tin rằng các vũ khí mới được hỗ trợ cho Kiev sẽ thay đổi cục diện cuộc xung đột.
Dù vậy, ông Kirkegaard nhận định, các UAV tầm xa mà Anh cam kết hỗ trợ Ukraine sẽ là mối đe dọa lớn với Hạm đội Biển Đen của Hải quân Nga ở cảng Sevastopol thuộc Crimea, cũng như các địa điểm khác ở trong và gần Crimea, trong đó có cầu bắc qua Eo biển Kerch nối Crimea với lục địa Nga.
Crimea là một khu vực tổ chức lực lượng quan trọng để Nga tiến hành các chiến dịch ở phía Nam Ukraine.
Ngày 15/5, phát biểu trên kênh truyền hình Rossiya-24, Lãnh đạo Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng Denis Pushilin cho biết, một số vũ khí phương Tây cung cấp gần đây cho Ukraine đã được phát hiện ở Avdeyevka và Bakhmut nhưng quân đội Nga sẵn sàng đối phó và giành ưu thế trước những vũ khí này.
"Chúng tôi đã thấy ở Avdeyevka và Bakhmut có một số trang thiết bị, xe chở quân nhân và các phương tiện khác nằm trong các đợt vận chuyển gần đây của phương Tây cho Ukraine. Chúng tôi đang tìm cách đối phó với chúng. Tôi nghĩ các đơn vị đang chuẩn bị để thực hiện điều này", ông Denis Pushilin cho hay.