Quân đội Nga đã xác nhận trong tuần này rằng Ukraine đã triển khai Lữ đoàn tấn công đường không số 82 tinh nhuệ nhất tại Zaporozhye trong cuộc đối đầu với lực lượng Nga.
Theo nguồn tin quân sự Nga, Lữ đoàn 82 được trang bị khoảng 2.000 quân nhân nhưng đã chịu tổn thất đầu tiên trong tuần này khi cố gắng tấn công các tuyến phòng thủ của Nga gần làng Rabotino ở vùng Zaporozhye hôm thứ Ba.
Bộ Quốc phòng Nga báo cáo rằng lực lượng Ukraine đã mất hơn 200 quân nhân, 5 xe tăng, 6 bộ binh chiến đấu hai phương tiện chiến đấu bọc thép, hai phương tiện khác và hai khẩu pháo Msta-B. Các lực lượng Nga được cho là đã đẩy lùi ba mũi tấn công riêng biệt của Ukraine dọc theo chiến tuyến.
Lực lượng Nga không tiết lộ loại xe tăng nào bị phá hủy.
Tuy nhiên, lữ đoàn tinh nhuệ này của Ukraine được trang bị một số hoặc tất cả 14 xe tăng chiến đấu chủ lực Challenger 2 được Anh gửi tới Ukraine vào đầu năm 2023, cùng với kho đạn uranium nghèo gây tranh cãi.
Cân nhắc danh tiếng
Challenger 2 là niềm tự hào của Quân đội Anh kể từ khi được đưa vào phục vụ vào cuối những năm 1990, các phương tiện truyền thông không ngừng nói về thành tích chiến trường không có tổn thất của Challenger 2.
Giới quân sự phương Tây còn dự đoán một cách tự tin rằng những chiếc Challenger 2 của Anh, cùng với Leopard của Đức và Leopard 2, sẽ làm tan chảy hàng phòng ngự của Nga như một con dao nóng xuyên qua bơ.
Ngay sau khi Ukraine bắt đầu cuộc phản công, các nhà quan sát phương Tây bắt đầu nhận ra sự thiếu thực tế của những giả định này, với việc các lực lượng Ukraine được cho là đã rút những xe thiết giáp hạng nặng của Đức khỏi mặt trận chỉ vài ngày sau khi chúng mắc kẹt trong các bãi mìn của Nga.
Ngoài ra, chúng còn tỏ ra dễ bị tổn thương trước hỏa lực của pháo binh Nga và sự hỗ trợ của không quân ở những cánh đồng gần như bằng phẳng, trống trải của Zaporozhye và Kherson.
Đối với những chiếc Challenger 2, các lực lượng Nga đã không báo cáo đã giao chiến với chúng trong suốt hai tháng rưỡi qua.
Trong khi đó, quân đội Ukraine đã công bố một video không có bất kỳ chú thích nào về một trong những chiếc Challenger 2 đang hoạt động được cho là dọc theo con đường đất ở June.
Dấu hiệu cảnh báo đầu tiên
Quân đội Ukraine lần đầu tiên nhận được các dấu hiệu cảnh báo về khả năng chiến đấu của xe tăng Anh vào tháng 1, khi các tướng lĩnh hàng đầu của lực lượng vũ trang Anh đã nói rõ ràng với các đối tác Ukraine tránh triển khai xe tăng Challenger 2 ở những khu vực mà chúng có thể bị lực lượng Nga bắt hoặc phá hủy.
Anh còn yêu cầu đặc biệt về kho chứa để ngăn chặn các cuộc tấn công tầm xa, điều này khiến Challenger 2 trở thành hệ thống vũ khí được nuông chiều nhất trong cuộc xung đột.
Có vẻ như Vương quốc Anh đang bày tỏ sự thất vọng về cách sử dụng các xe tăng chiến đấu chủ lực, phàn nàn rằng sự đảm bảo do các lực lượng của Kiev đơn giản là không đủ. Sợ tổn thất nặng nề tương tự trường hợp của xe tăng Đức tại Ukraine, dòng xe từ lâu được coi là tốt nhất trong NATO.
Với suy nghĩ này, việc sử dụng loại xe tăng nặng hơn nhiều do phương Tây sản xuất như Challenger 2 (và các loại thiết giáp khác có nguồn gốc từ NATO) đã được chứng minh là vô dụng về mặt quân sự đối với Kiev.
Vấn đề trọng lượng
Một vấn đề khác chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến việc triển khai những chiếc Challenger 2 của Lữ đoàn 82 ở Zaporozhye là cuộc chiến trên không và pháo binh - hai lĩnh vực của Nga đã được chính các quan chức phương Tây thừa nhận giành được ưu thế áp đảo trên chiến trường.
Đây là một vấn đề chắc chắn ảnh hưởng đến tất cả các phương tiện quân sự, quân đội và công sự của Ukraine, dù ở gần tiền tuyến hay hậu phương. Nhưng Challenger 2 còn đặt ra hai thách thức đặc biệt liên quan đến kích thước và trọng lượng của nó.
Với trọng lượng từ 64 đến 75 tấn (tùy thuộc vào cấu hình giáp), Challenger 2 là một trong những xe tăng nặng nhất trong kho vũ khí của NATO.
Điều đó có nghĩa là việc di chuyển không phù hợp với thực địa tại Ukraine với hệ thống cầu cống chật hẹp và tải trọng thấp.
Ngoài ra, việc vận chuyển đường dài sẽ cần sự hỗ trợ của các xe đầu kéo chuyên dụng và chúng có nguy cơ bị tấn công bởi pháo binh, tên lửa hoặc UAV của lực lượng Nga.
Trên hết là kích thước quá khổ của chúng với chiều rộng 3,5 mét, cao 2,49 mét, Challenger 2 không hoàn toàn là một chiếc xe tăng tàng hình và có thể được nhìn thấy đang tiếp cận từ cách xa vài km trên một bãi đất trống hoặc xa hơn nữa nếu quan sát từ trên không.
Vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn với Lữ đoàn 82 khi hệ thống thông tin liên lạc của Nga phối hợp hiệu quả với các đơn vị trinh sát, sự hỗ trợ của pháo binh và không quân, các lực lượng Nga có thể dễ dàng đánh bại bất kỳ lực lượng tăng thiết giáp nào của Ukraine, dù có Challenger 2.
Lỗ hổng chống tăng
Ngay cả khi chống lại các vũ khí chống tăng thông thường (như súng tăng và tên lửa chống tăng cầm tay), sự tồn tại của Challenger 2 sẽ bị đe dọa liên tục bởi các lực lượng Nga.
Đặc biệt, Challenger 2 là xe tăng chiến đấu chủ lực hiện đại duy nhất không được trang bị pháo nòng trơn, với thiết kế pháo chính L30A1 120 mm nòng xoắn khiến chúng tấn công kém chính xác và kém uy lực hơn so với các loại tương tự của Nga – và không tương thích với các loại đạn pháo của NATO.
Do Challenger 2 ít triển khai hoạt động nên đã hạn chế cơ hội cho lực lượng được trang bị kiểm tra khả năng chịu đòn của lớp giáp và hệ thống bảo vệ tích cực của Challenger 2 khi phải đương đầu với vũ khí chống tăng vác vai.
Cũng bằng chính loại vũ khí diệt tăng này, những xe tăng tương đương với Challenger 2 như Leopard 2, Abrams và Merkava đã được chứng minh là dễ bị tổn thương trước các hệ thống chống tăng do Nga sản xuất như Kornet.
Challenger 2 có thể xoay chuyển tình thế không?
Các nhà quan sát quân sự Nga cho rằng, nhiều khả năng toàn bộ đại đội xe tăng Challenger 2 của Ukraine trực thuộc Lữ đoàn 82 sẽ được tập trung lại thành một đơn vị duy nhất, do việc chia đại đội thành các trung đội và sử dụng chúng theo nhiều hướng khác nhau sẽ làm loãng khả năng tấn công của chúng.
"Tuy nhiên, do lực lượng Ukraine đã mất hàng trăm xe tăng trong hai tháng qua, trong đó có tới 30 chiếc Leopard 2 với nhiều biến thể khác nhau, nên việc triển khai 14 chiếc Challenger 2 không thể xoay chuyển được tình thế phản công của Kiev.
Rất có thể, những chiếc xe tăng này sẽ bị phá hủy giống như cách mà Leopard đã bị đốt cháy.
Vì trong chiến tranh hiện đại, việc có 14 xe tăng trên chiến trường không giải quyết được gì khi chúng phải đối với lực lượng mạnh như Nga", Anh hùng của quân đội Nga Klupov cho biết.