Khi Jay Chaudhry bán công ty đầu tiên của mình với giá 70 triệu USD, ông không chú trọng nhiều đến sự giàu có của bản thân mà tập trung nhiều hơn vào cách mà thỏa thuận này có thể biến hàng chục nhân viên của ông thành triệu phú đôla.
Chaudhry, 65 tuổi, hiện được biết đến là nhà sáng lập và CEO tỷ phú của Zscaler, một công ty an ninh mạng đám mây được định giá khoảng 28 tỷ USD, tính đến chiều thứ tư.
Quay trở lại năm 1998, ông là một doanh nhân lần đầu tiên bán công ty khởi nghiệp mà ông cùng vợ là Jyoti thành lập, SecureIT, cho VeriSign trong một thỏa thuận toàn bộ bằng cổ phiếu để thu về khoản lợi nhuận khổng lồ.
Gần hai năm sau khi thỏa thuận hoàn tất, khi giá cổ phiếu của VeriSign tăng vọt, hơn 70 trong số 80 nhân viên của SecureIT "trên lý thuyết là triệu phú", Chaudhry chia sẻ với CNBC Make It.
"Mọi người trong công ty phát điên lên vì họ chưa bao giờ nghĩ đến nhiều tiền như vậy", ông nói. "Nhiều người trong số họ đã mua nhà mới, mua xe mới. Tôi biết một anh chàng, anh ấy đã nghỉ làm sáu tháng, thuê một nhà di động và đi khắp đất nước. Họ có thể làm bất cứ điều gì họ muốn làm".
Trong khoảng thời gian từ khi mua lại đến tháng 2/2000, cổ phiếu của VeriSign đã tăng hơn 2.300%, đóng cửa ở mức cao nhất là 253 USD một cổ phiếu, nhờ vào hai lần chia tách cổ phiếu, chưa kể việc được hỗ trợ bởi bong bóng tạm thời đối với cổ phiếu công nghệ. Dẫu vậy, bong bóng đã nổ vào cuối năm đó và cổ phiếu của VeriSign đã mất khoảng 75% so với mức cao nhất vào cuối năm 2000, giảm xuống mức thấp nhất là gần 4 USD vào năm 2002.
Chaudhry nhớ lại lời khuyên của Jim Bidzos, khi đó là chủ tịch của VeriSign, về việc nên làm gì với cổ phiếu của mình: Bán một số cổ phiếu từng chút một "thường xuyên". Ông cho biết chiến lược này đã giúp Chaudhry gặt hái được một số lợi ích trong khoảng thời gian cổ phiếu của VeriSign tăng vọt trước khi thị trường sụp đổ.
Những nhân viên của SecureIT nắm giữ cổ phiếu VeriSign có lẽ đã được đền đáp cho sự kiên nhẫn của họ: Giá đóng cửa ở mức 254 USD một cổ phiếu vào tháng 1/2021. Giá hiện tại của cổ phiếu này ở mức khoảng 175 USD một cổ phiếu.
Chaudhry cho biết ông không biết liệu các nhân viên cũ của ông có bán cổ phiếu của họ hay không và khi nào. Khi ông rời VeriSign vào cuối năm 1999, các nhân viên cũ đã tổ chức tiệc cho ông - nhưng mãi đến sau này ông mới hiểu hết tác động của quyết định bán SecureIT đối với những nhân viên đó.
"Tôi về nhà đêm đó và xem bảng tính về tất cả các quyền chọn cổ phiếu mà họ có, và tôi nhân với giá cổ phiếu của VeriSign. Đó là lúc tôi nhận ra rằng phép tính này sẽ tương đương với khoảng 70 hoặc 80 triệu phú, xét theo các quyền chọn cổ phiếu", Chaudhry nói. "Thật ấn tượng".
Bản thân Chaudhry đã có đủ tiền để sống hạnh phúc: Ông và vợ có một "ngôi nhà trung lưu điển hình vào thời điểm đó, và chúng tôi không có xe hơi sang trọng hay bất kỳ khoản thanh toán xa xỉ nào", ông chia sẻ với Make It vào tuần trước.
Ông ghi nhận khả năng trao cho nhân viên nhiều cổ phiếu như vậy là nhờ cách tiếp cận tự thân vận động của mình. Chaudhry và vợ đã tự tài trợ cho SecureIT, rút hết số tiền tiết kiệm cả đời khoảng 500.000 USD của họ, thay vì tiếp nhận các nhà đầu tư bên ngoài. Nhờ vậy có thể có nhiều cơ hội trao quyền sở hữu cho nhân viên hơn.
Ông nói điều này "là tốt, vì những nhân viên đó tạo nên sự khác biệt - họ đã làm việc ngày đêm", ông nói.
Câu chuyện này gợi nhớ đến tỷ phú Mark Cuban, người gần đây đã chia sẻ rằng ông đã thưởng cho nhân viên sau khi bán Broadcast.com cho Yahoo với giá 5,7 tỷ USD vào năm 1999. Cuban cho biết hành động này đã biến hàng trăm nhân viên của ông trở thành triệu phú ngay lập tức.
Cuban đã trả tiền thưởng cho nhân viên tại mọi công ty mà ông bán, bắt đầu từ việc CompuServe mua lại công ty phần mềm MicroSolutions vào năm 1990. Điều đó bao gồm việc bán phần lớn cổ phần của ông tại HDNet, hiện được gọi là AXS TV, vào năm 2019 và Dallas Mavericks của NBA vào năm ngoái.