Tại sao các công ty Mỹ lại thích Trung Quốc đến thế? Không thể chỉ vì diện tích rộng lớn của quốc gia này vì Ấn Độ cũng tương đối lớn và thân thiện hơn với Mỹ. Brazil thì khá lớn và gần gũi hơn. Còn Mexico thậm chí càng gần hơn.
Vậy Trung Quốc có gì?
Từ góc độ doanh nghiệp, đây là những điều làm cho Trung Quốc tốt hơn so với phần còn lại.
Thuế
Thuế suất doanh nghiệp ở Trung Quốc là 25%, trong khi ở Ấn Độ là 35%, Brazil là 34% và Mexico là 30%. Không khó để thấy rằng Trung Quốc rẻ hơn ít nhất 5%.
5% sẽ không phải là yếu tố quyết định trong việc có nên thành lập một nhà máy ở Trung Quốc hay không. Nhưng những vấn đề tiếp theo đây chắc chắn là sẽ.
Lao động
Mặc dù quyền lao động hiện nay ở Trung Quốc là khắt khe hơn so với 5 năm trước và tiền lương đang tăng lên, nhưng chế độ tiền lương của Trung Quốc vẫn rẻ hơn Brazil và Mexico.
Về quyền lao động, Trung Quốc xếp thứ 5 trên thang điểm từ 1 đến 5 và là một trong những quốc gia "tệ nhất" thế giới đối với người lao động, theo Liên đoàn công đoàn quốc tế. Ấn Độ cũng tệ như vậy, nghĩa là đó là nơi mà các doanh nghiệp có thể dễ dàng "bóc lột" công nhân hơn.
Mexico xếp thứ 4 và Brazil ở vị trí thứ 3.
Công nhân Trung Quốc từng có thông điệp với thế giới rằng: "Bất cứ điều gì bạn có thể làm được thì chúng tôi cũng có thể làm được, nhanh hơn và rẻ hơn!"
Ngoài ra, dù Ấn Độ có một lực lượng lao động tương đương và nổi tiếng về nguồn nhân lực công nghệ thông tin (CNTT), cũng như là một nhà sản xuất thuốc generic, nhưng Trung Quốc đang vượt qua họ ở lĩnh vực này.
Trung Quốc được biết đến nhờ khả năng sản xuất được mọi thứ. Bạn cần có một bảng điều khiển quang điện cho một drone ư? Trung Quốc có thể làm được nó. Cần một chiếc phao cho bể bơi của bạn? Trung Quốc cũng có.
Mọi người đang thắc mắc vì sao Alibaba hay Tencent chưa có đơn vị gia công CNTT của riêng họ để cạnh tranh với Infosys.
Ấn Độ cũng thay đổi chính phủ vài năm một lần và gần đây lại thống nhất mã số thuế liên bang. Trung Quốc không có những vấn đề này. Rõ ràng là điều này ít làm cho các doanh nghiệp "đau đầu" hơn vì sự liên tục khiến cuộc sống dễ dàng hơn.
Logistics
Có những chi phí "giấu mặt" liên quan đến việc kinh doanh tại bất cứ quốc gia nào. Thuế có thể được ưu đãi không phải đóng, nhưng ở các quốc gia như Brazil thì khó mà tránh được những loại thuế "giấu mặt". Một tài khoản điện thoại di động đơn giản của công ty hiện bị đánh thuế gần bằng mức thuế suất dành cho công ty đó.
Ngoài chi phí thuế, còn có chi phí logistics cho việc di chuyển hàng hóa từ tiểu bang này sang tiểu bang khác, quốc gia này sang quốc gia khác.
Brazil "khét tiếng" là một nơi hỗn độn về logistics. Họ có thể có 3 cảng tốt nhưng Trung Quốc mới là quốc gia thống trị về cảng. Những hải cảng của họ ở đẳng cấp thế giới. Không có cảng nào ở Mỹ Latinh hoặc Ấn Độ có thể sánh được với họ.
Tệ nạn
Dù bị xếp hạng là quốc gia có nạn tham nhũng cao, nhưng tỷ lệ tội phạm ở Trung Quốc là thấp chứ không tràn lan như ở những thị trường mới nổi khác.
Ấn Độ, Mexico và Brazil nguy hiểm hơn nhiều. Nếu chất lượng cuộc sống của người lao động nước ngoài được xét đến trước khi đầu tư, thì việc xây dựng một nhà máy ở những quốc gia đó sẽ kém an toàn hơn so với việc xây dựng một nhà máy ở Trung Quốc.
Đầu tư vào các hoạt động ở Rio de Janeiro để không phải thuê nhân công ở Mỹ là điều nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng Rio là một trong những thành phố nguy hiểm nhất thế giới, đó là một yếu tố khiến ít công ty thậm chí cân nhắc tới.
Ô nhiễm không khí
Trong số 10 thành phố ô nhiễm nhất thế giới thì 9 là ở Ấn Độ.
Trung Quốc cũng bị ô nhiễm và có chất lượng không khí kém, nhưng họ tích cực hơn trong vấn đề này hơn bất kỳ nơi nào khác. Họ đã đầu tư vào đường sắt tốc độ cao và là nhà sản xuất xe điện lớn nhất.
Chính phủ Trung Quốc đang đánh thuế các nhà sản xuất than và cố gắng giảm nhiên liệu hóa thạch. Vẫn còn một chặng đường dài cho họ, nhưng tất cả những điều này tạo ra cơ hội cho các công ty Mỹ muốn phục vụ thị trường Trung Quốc.
Còn ở Brazil, các công ty, từ Goldman Sachs đến Shell Oil, đều phải đầu tư lớn vào ethanol làm từ mía của Brazil khi chính phủ nước này bắt buộc phải pha 10% vào xăng.
Brazil cũng là một trong những nhà sản xuất nhiên liệu sạch nhất thế giới, nhờ mạng lưới thủy điện. Ngoài Rio và São Paulo, hầu hết các thành phố ở Brazil đều có chất lượng không khí sạch. Tuy nhiên, điện ở Brazil là không hề rẻ, mặc dù nguồn nước được cung cấp miễn phí.
Chi phí năng lượng thấp hơn
Nếu bạn là một công ty quan tâm đến giá điện, thì Trung Quốc sẽ tốt hơn với chỉ 0,08 USD/kwh.
Phải chăng đó là nhờ họ có nhà máy điện đập Tam Hiệp khổng lồ trên sông Dương Tử? Chắc là không. Thế thì do chính phủ trợ cấp? Có lẽ thế. Bất kể lý do gì đi nữa thì điện ở Trung Quốc vẫn rẻ hơn Brazil và Mexico.
Lao động dồi dào, từ lành nghề đến không có kỹ năng, các công đoàn yếu, tiền tệ và chính trị ổn định, logistics đạt tầm cỡ thế giới và một nơi an toàn hơn để kinh doanh, tất cả những điều đó đang làm cho Trung Quốc tốt hơn so với phần còn lại.