Tổng thống đương nhiệm Petro Poroshenko, bà Yulia Tymoshenko và ông Volodymyr Zelenskiy hiện đang là những lựa chọn hàng đầu của các cử tri Ukraine, và đây sẽ là một cuộc đua căng thẳng.
Những cáo buộc về hành vi mua phiếu bầu cử tri, tham nhũng và đồn đoán về việc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử đã xuất hiện, đây là những yếu tố khiến kết quả các vòng bầu cử Tổng thống trở nên rất khó đoán. Lúc này, một chính quyền Ukraine mới có thể sẽ đưa đất nước hoặc hướng về phía Phương Tây, hoặc lại hướng về Nga giống như trước đây.
Ông Volodymyr Zelenskiy – “Ngựa ô” của cuộc bầu cử
Vốn không phải là chính trị gia, ông Volodymyr Zelenskiy giờ đây có tỉ lệ ủng hộ ban đầu cao hơn những ứng cử viên khác.
Việc ông Zelenskiy, một diễn viên hài nổi tiếng với những phát ngôn chính trị và các seri phim truyền hình có nội dung về chính phủ đang hoạt động rất yếu kém ở Ukraine. Đảng của ông mang tên Bầy tôi của Nhân dân, cùng tên với seri phim nổi tiếng của ông có nội dung kể về một người dân bất ngờ đắc cử trở thành Tổng thống của đất nước.
Vài tháng trước, không ai nghĩ rằng ông có thể vào đến vòng hai của cuộc bầu cử. Giờ đây, trong phần lớn các cuộc khảo sát ông đã vượt hơn bà Yulia Tymoshenko và ông Petro Poroshenko khoảng từ 5 đến 10% về số người ủng hộ.
Với một quốc gia đắm chìm trong những bê bối tham nhũng và niềm tin của người dân đối với chính quyền đang ở mức rất thấp, một người như ông Zelenskiy giống như một làn gió mới vậy. Tuy nhiên ông Zelenskiy không phải là không có vấn đề, khi nhiều người cho rằng ông là con rối của nhà tài phiệt Ihor Kolomoisky.
Theo chuyên gia nghiên cứu tình hình Ukraine Katharine Quinn-Judge, phần lớn người dân Ukraine “không coi đây là mối đe dọa lớn” bởi vì “nếu nhìn vào những ứng cử viên còn lại, rất khó để nói rằng ông còn tồi tệ hơn những người đó”.
Là một người sinh ra tại vùng đông nam Ukraine và cũng nói tiếng Nga rất tốt, ông Zelenskiy nói rằng ông có thể sẽ có các cuộc đàm phán ngoại giao với Nga để tìm cách chấm dứt xung đột ở vùng Donbass. Tuyên bố này của ông ngược lại với ông Poroshenko, người có quan điểm rằng xung đột miền Đông đất nước là cơ hội để Ukraine đi theo một con đường mới.
Bà Yulia Tymoshenko – Bình mới rượu cũ
Là lãnh đạo của đảng Tổ quốc (Batkivshchyna), bà Tymoshenko hiện đang có khoảng 12% số phiếu ủng hộ trong vòng một, cao hơn Tổng thống Poroshenko.
Từng được coi là người có tư tưởng bảo thủ, bà Tymoshenko giờ đây đã gây dựng hình ảnh của mình là người có thể mang lại sự thay đổi lớn cho Ukraine. Bà đã tập trung vào những vấn đề như giá khí ga tăng cao và những dự định thúc đẩy nền kinh tế, đồng thời hứa sẽ xóa bỏ những chính sách có tính chất cải cách y tế của chinh quyền Poroshenko.
Bà Tymoshenko cũng liên tục xây dựng những cầu nối với các quan chức ngoại giao Mỹ và khẳng định mình là một người ủng hộ phương Tây.
Tuy nhiên, một số nguyên thủ quốc gia phương Tây lo ngại rằng việc bà xóa bỏ các chính sách cải cách gần đây và việc bà có quan hệ không tốt với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) có thể sẽ khiến đất nước càng trở nên bất ổn, khiến Nga có cơ hội để gia tăng ảnh hưởng ngầm đối với Ukraine.
Ông Petro Poroshenko – “Người quen” của phương Tây
Ở Mỹ, ứng cử viên là Tổng thống đương nhiệm thường có lợi thế lớn hơn đối thủ của mình trong cuộc bầu cử Tổng thống. Tuy nhiên ở Ukraine, nơi chỉ một người tái đắc cử Tổng thống kể từ năm 1991 tới nay, ông Poroshenko hiện đang có tỉ lệ bất tín nhiệm rất cao.
Tình trạng giá khí đốt tăng cao và những chính sách khiến vùng phía đông đất nước chỉ trích đã gây ra những tổn hại trong quá trình vận động tranh cử mới đây của ông, trong khi những bê bối liên quan đến những quan chức thân cận trong nội các của ông tiếp tục xuất hiện.
Dù vậy, nhiều đồng minh phương Tây vẫn hi vọng ông Poroshenko cuối cùng sẽ giành chiến thắng bởi chính sách của ông đang đưa Ukraine xích lại gần phương Tây hơn.
Kể từ khi lên nắm quyền, ông đã có những bước đi nhằm đẩy mạnh việc sử dụng ngôn ngữ Ukraine, thiết lập Nhà thờ Chính thống giáo mới ở Ukraine để tách khỏi sự lệ thuộc tôn giáo với Nga, và kêu gọi phương Tây áp đặt trừng phạt quy mô lớn với Nga bất chấp sự chỉ trích mạnh mẽ từ Moscow.