Binh sỹ Valentyn Lymarenko và đơn vị bộ binh của anh đã có nhiều kinh nghiệm sau một năm chiến đấu, nhưng họ vẫn đang miệt mài tập luyện trong các chiến hào phủ đầy tuyết để chuẩn bị cho giai đoạn chiến đấu tiếp theo: Một cuộc tấn công quy mô lớn của Nga được dự đoán sẽ diễn ra trong những tuần tới.
"Chúng tôi biết họ sẽ tấn công nhưng không rõ ở nơi nào", binh sỹ Valentyn Lymarenko nói.
Binh sỹ Valentyn Lymarenko. Ảnh: Washington Post
Khi Nga cố gắng xoay chuyển cán cân trên chiến trường trong một cuộc xung đột bế tắc kéo dài thì Ukraine đang chuẩn bị ứng phó với mọi sự thay đổi về chiến thuật của Điện Kremlin. Nhưng khu vực Moscow sẽ giáng đòn quyết định vẫn là một bí ẩn và điều này buộc Ukraine phải chuẩn bị lực lượng cũng như củng cố tuyến phòng thủ dọc theo mặt trận nguy hiểm kéo dài từ Belarus đến Biển Đen.
Từ vùng đất ngập nước lầy lội ở phía Bắc tới những vùng đô thị ở phía Đông và tiếp đến là vùng thảo nguyên mênh mông trống trải ở phía Nam, mỗi phạm vi địa hình đều đặt ra những thách thức và cơ hội riêng cho quân đội 2 nước.
Các quan chức Ukraine cảnh báo rằng, Nga có thể bắt đầu cuộc tấn công trong vòng vài tuần, thậm chí vài giờ tới để đánh dấu tròn một năm triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt vào ngày 24/2/2023.
Moscow dường như đang chạy đua với thời gian để đáp ứng yêu cầu của Tổng thống Putin về hoàn thành các mục tiêu của chiến dịch, đồng thời giành quyền kiểm soát thêm nhiều vùng lãnh thổ của Ukraine trước khi phương Tây chuyển giao xong các loại vũ khí bổ sung cho Ukraine, đặc biệt là xe tăng chiến đấu chủ lực.
Về phần mình Ukraine tuyên bố giữ vững lập trường đẩy lùi Nga ra khỏi các vùng lãnh thổ của nước này, lấy lại toàn bộ những khu vực đã sáp nhập vào Nga, trong đó có cả bán đảo Crimea. Nhưng theo các chuyên gia quân sự, Ukraine có thể vẫn "dậm chân tại chỗ" tại các vị trí phòng thủ mà họ đã thiết lập sau khi đẩy lùi Nga ra khỏi Kharkov và Kherson vào mùa Thu năm 2022, cho đến khi tiếp nhận xe tăng, đạn dược và các hệ thống phòng không tiên tiến của phương Tây nằm trong gói cứu trợ 2,5 tỷ USD.
Thiếu tướng Kyrylo Budanov, Cục trưởng Cục Tình báo Quốc phòng Ukraine cho rằng, vị trí rõ ràng nhất để Nga thực hiện cuộc tấn công mới là khu vực trải dài hàng chục km ở phía Bắc Donetsk – trung tâm vùng Donbass nơi trước đây có nhiều người nói tiếng Nga. Theo ông Budanov, Nga đã triển khai một lực lượng lớn ước tính lên tới 326.000 binh sỹ vào những khu vực do phe ly khai Ukraine kiểm soát trong gần 1 thập kỷ qua. Nhiều binh sỹ trong số này đã tham gia cuộc giao tranh dữ dội ở Bakhmut – một thành phố quan trọng đối với chiến lược giành quyền kiểm soát toàn bộ khu vực Donbass của Tổng thống Putin
"Nhiệm vụ của họ lúc này là tiến tới biên giới các khu vực Donetsk và Lugansk", ông Budanov lưu ý.
Một binh sỹ đứng gần boongke tại Zaporizhzhia. Nguồn: AP
Ngoài ra, Nga cũng có thể thực hiện cuộc tấn công từ những vùng lãnh thổ mà nước này đã sáp nhập vào năm 2022, ở khu vực Zaporizhzhia và Kherson – vốn là một phần của cây cầu đất liền nối lục địa Nga với Bán đảo Crimea. Một kịch bản khác mà các nhà phân tích đang xem xét là cuộc tấn công lớn vào khu vực phía tây Rivne cho phép Moscow ngăn chặn dòng vũ khí phương Tây từ Ba Lan tràn vào Ukraine.
Các chỉ huy Ukraine đang theo dõi sát sao mọi động thái của Nga để giải mã xem những hoạt động quân sự của Nga tại Belarus hoặc vùng duyên hải Kherson ở phía Nam là chiến thuật đánh lạc hướng hay chuẩn bị cho một cuộc tấn công thực sự. Nếu đây là sự chuẩn bị cho cuộc tấn công mới của Nga, Ukraine sẽ phải gấp rút chuyển hướng quân phòng thủ từ các khu vực khác tới các mặt trận này. Đây là nhiệm vụ cực kỳ khó khăn. Nhưng trong thời gian qua, Kiev đã tăng gần gấp 4 lần quy mô lực lượng chiến đấu. Nỗ lực này cùng với việc tiếp nhận hàng loạt vũ khí mới do phương Tây tài trợ có thể giúp Ukraine ứng phó với mối đe dọa trong thời gian lâu hơn so với giai đoạn trước đây.
Mykola Bielieskov, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc gia Kiev cho rằng: "Ukraine có 1 triệu quân nhân hiện đang được trang bị vũ khí trong lực lượng an ninh và quốc phòng, do đó, Nga không thể dễ dàng tìm ra sơ hở, ngay cả khi họ tấn công vào nơi không có quân đội Ukraine đồn trú".
Hiện Ukraine đang chuẩn bị phòng thủ trước một cuộc tấn công của Nga có khả năng xảy ra ở những khu vực sau:
Phía Đông
Việc phát động của tấn công tại một hoặc nhiều vùng ở mặt trận Donbass kéo dài 450km sẽ cho phép Nga tận dụng lực lượng, trang thiết bị và cơ sở hạ tầng mà họ đã triển khai suốt 9 năm qua. Giới phân tích cho rằng, cuộc tấn công này sẽ tạo ra hỏa lực tối đã để Nga có thể giành được mục tiêu kiểm soát toàn bộ Donbass trước cuối tháng 3/2023.
Tại đây, Nga đã thiết lập các tuyến phòng thủ kiên cố với những chiến hào được đào sâu dưới đất và bố trí dày đặc các trụ bê tông chống tăng hình kim tự tháp. Tuyến phòng thủ này cho phép quân đội Nga vừa trú ẩn một cách an toàn lại vừa có thể tiến về phía Tây. Nhưng để thực hiện hành trình đó, Nga phải vượt qua một loạt thành phố nới quân đội ukraine bố trí các căn cứ quân sự và thiết lập các tuyến đường ngầm, bao gồm Chasiv Yar, Kostiantynivka, Druzhkivka, Slovyansk và Kramatorsk.
Phía Nam
Con sông Dnieper cắt ngang qua các vùng Zaporizhzhia và Kherson ở phía nam đã tạo thành một rào cản tự nhiên, ngăn cách quân đội 2 nước. Nga từng kiểm soát thành phố Kherson nhưng sau đó đã rút khỏi nơi đây vào tháng 11/2022. Ngay cả khi rút binh, Nga vẫn kiểm soát một vùng rộng lớn ở Zaporizhzhia và Kherson, đủ để duy trì cây cầu trên đất liền dẫn tới Crimea. Tuy nhiên, Điện Kremlin đã khẳng định rằng họ sẽ "giải phóng" toàn bộ hai khu vực này.
Ông Oleksii Dmytrashkivskyi – một quan chức của Ukraine cho biết, Kiev đã phát hiện nhiều dấu hiệu cho thấy Nga đang tập trung binh sỹ trong khu vực, trong đó có 2 nhóm chiến thuật cấp tiểu đoàn nhưng số lượng vẫn ít hơn so với các lực lượng ở phía Bắc.
Phía Bắc
Mặc dù các mục tiêu chính của Tổng thống Putin tập trung vào 4 khu vực ở đông nam Ukraine, Nga có thể tấn công Ukraine từ phía Belarus tương tự những gì nước này đã thực hiện ở giai đoạn đầu của cuộc xung đột. Ở thời điểm đó, Nga đã đưa lực lượng tràn qua biên giới từ Belarus tới thành phố Chernihiv của Ukraine.
Ukraine khẳng định họ đã sẵn sàng ứng phó kịch bản này. Đại tái Yevhenii Silkin của quân đội Ukraine cho biết: "Sau một năm, chúng tôi có lực lượng mới, lữ đoàn mới. Chúng tôi hoàn toàn có khả năng ngăn chặn một cuộc tấn công của Nga từ hướng bắc".
Việc tấn công từ phía Bắc sẽ mang lại lợi thế cho Nga bởi khi đó, Moscow sẽ rút ngắn được tuyến đường tiếp tế. Ukraine hiện đang nỗ lực củng cố tuyến phòng thủ dọc biên giới với Belarus bằng các chiến hào, hàng rào bê tông cốt thép và nhiều vũ khí khác./.