Cách đây gần một năm trước, BulgarianMilitary dựa trên các nguồn tin đã dự đoán Ukraine sẽ được nhận tiêm kích Mirage 2000 từ Pháp. Suy đoán này trở thành hiện thực khi Tổng thống Emmanuel Macron ngày 6/6 xác nhận việc chuyển máy bay chiến đấu do Pháp sản xuất cho Kiev. Theo đó, Pháp sẽ cung cấp máy bay chiến đấu Mirage 2000-5 cho Ukraine và cũng sẽ đảm nhận việc đào tạo phi công Ukraine tại Pháp.
Tiêm kích Mirage 2000. Ảnh: Getty
Ukraine và Pháp bắt đầu đàm phán về Mirage 2000 từ tháng 9/2023, sau khi Kiev chính thức nêu ra yêu cầu với Paris. Gần 6 tháng trước khi Quốc hội Pháp tranh luận về việc cung cấp máy bay chiến đấu cho Ukraine, báo La Figaro của Pháp đưa tin, khoảng 30 phi công Ukraine đã được đào tạo cấp tốc để vận hành máy bay chiến đấu Mirage 2000. Khóa huấn luyện này được thực hiện tại hai căn cứ không quân của Pháp: Mont-de-Marsan và Nancy.
Tin đồn xung quanh khả năng chuyển giao máy bay chiến đấu Mirage 2000 cho Ukraine đã bắt đầu từ trước khi các cuộc thảo luận diễn ra vào tháng 9.
Từ tháng 3/2023, Intelligence Online đã tiến hành một cuộc điều tra và tiết lộ rằng Ukraine hy vọng sẽ nhận được ít nhất 40 máy bay Mirage 2000. Theo báo cáo, các nhà cung cấp tiềm năng bao gồm Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Indonesia và Hy Lạp.
Vào thời điểm đó, chủ đề cung cấp F-16 cho Ukraine vẫn còn nằm ngoài khả năng. Chính trong giai đoạn này, Pháp đã phát tín hiệu sẵn sàng viện trợ máy bay chiến đấu Mirage 2000. Tuy nhiên, ba tiêu chí chính cần được đánh giá trước tiên: tiện ích và hiệu quả của Mirage 2000 đối với quân đội Ukraine, nguy cơ leo thang xung đột với Nga và tác động tiềm tàng đối với khả năng phòng thủ của Pháp.
Theo BulgarianMilitary, Tổng thống Emmanuel Macron đã chỉ đạo Bộ Quốc phòng Pháp đánh giá tính khả thi của việc cung cấp máy bay chiến đấu cho Ukraine vào đầu năm 2023.
Ưu thế của tiêm kích Mirage 2000
Mirage-2000 là máy bay chiến đấu đa nhiệm thuộc thế hệ thứ 4 do hãng chế tạo hàng không Dassault Aviation của Pháp phát triển vào cuối thập niên 1970. Dòng máy bay chiến đấu này nổi tiếng với thiết kế khí động học tiên tiến, hiệu suất bay ấn tượng và khả năng chiến đấu linh hoạt. Nó đã trở thành biểu tượng cho sức mạnh và sự đổi mới của ngành công nghiệp hàng không Pháp.
Máy bay Mirage-2000 dài khoảng 14 mét, sải cánh 9 mét và cao 5,2 mét. Diện tích cánh khoảng 41 mét vuông, giúp Mirage 2000 hoạt động tốt trong nhiều tình huống chiến đấu khác nhau.
Mirage-2000 sử dụng một động cơ phản lực cánh quạt SNECMA M53-P2. Động cơ này có thể tạo ra lực đẩy lên tới 95,1 kN khi đốt sau, cho phép máy bay bay đạt tốc độ lên tới Mach 2,2.
Thiết kế cánh tam giác giúp Mirage 2000 có lực nâng và khả năng cơ động cao. Nó có thể cất cánh với trọng lượng tối đa 17 tấn và có bán kính chiến đấu khoảng 1.550 km khi được trang bị thêm thùng nhiên liệu.
Trên nền tảng khung thân tiêu chuẩn, Mirage-2000 được phát triển thành nhiều biến thể thiên về từng loại nhiệm vụ khác nhau.
Mirage 2000 được trang bị hệ thống công nghệ cao để tăng hiệu suất chiến đấu. Mirage 2000 sử dụng radar Thales RDY-2 để theo dõi và tấn công nhiều mục tiêu và radar SAGEM Sigma 95N để dẫn đường.
Các hệ thống trên Mirage 2000 sử dụng công nghệ tiên tiến. Điều này bao gồm hệ thống ICMS Mk2 để chống áp chế điện tử và cảnh báo radar.
Mirage 2000 được trang bị nhiều loại vũ khí để thực hiện các nhiệm vụ khác nhau. Nó có thể mang tên lửa không đối không như MBDA MICA và Magic II, bom GBU-12 Paveway II và và tên lửa AS-30L. Máy bay cũng được trang bị một khẩu pháo hai nòng 30 mm để cận chiến và tấn công mặt đất.
Mirage 2000 có hiệu quả cao trong các nhiệm vụ chiếm ưu thế trên không. Hệ thống điện tử hàng không tiên tiến, tính linh hoạt và radar mạnh mẽ khiến nó trở thành sự lựa chọn tuyệt vời để giành quyền kiểm soát bầu trời. Khả năng này rất quan trọng để thiết lập ưu thế trên không trong khu vực xung đột.
Ngoài ưu thế trên không, Mirage 2000 còn vượt trội trong các nhiệm vụ tấn công chính xác. Được trang bị nhiều loại đạn dẫn đường, Mirage 2000 có thể nhắm mục tiêu và phá hủy chính xác cơ sở hạ tầng, trung tâm chỉ huy và các tài sản có giá trị cao khác của đối phương, giảm thiểu thiệt cho khu vực lân cận.
Mirage 2000 cũng rất phù hợp cho các hoạt động hỗ trợ trên không ở cự ly gần. Khả năng cung cấp hỏa lực chính xác để hỗ trợ lực lượng mặt đất khiến nó trở nên vô giá trong các tình huống khi lực lượng thiện chiến giao tranh với đối phương, cung cấp hỗ trợ quan trọng để đảm bảo nhiệm vụ thành công.
Ukraine có thể làm gì với Mirage?
Ukraine đang rất cần khả năng phòng không để chống lại các cuộc tấn công bằng tên lửa và UAV của Nga nhằm vào các cơ sở hạ tầng quan trọng.
Các chuyên gia quân sự nhận định, máy bay chiến đấu Mirage rất linh hoạt và có thể được sử dụng để tấn công mặt đất, đánh chặn tên lửa và chống lại máy bay không người lái (UAV).
Ông Viktor Kevliuk, một sĩ quan quân đội Ukraine đã nghỉ hưu và cũng là một chuyên gia quốc phòng nói rằng, Ukraine có thể sử dụng Mirage 2000-5 để phóng tên lửa Storm Shadow hoặc SCALP vào các vị trí của Nga.
Theo ông, Mirage 2000-5 có thể phóng tên lửa hành trình chống hạm cận âm Exocet và đạn chống radar AS.37 Martel.
Trong khi đó, tờ Francois Le Monde cho rằng Ukraine có thể gặp phải thách thức khi vận hành nhiều loại máy bay chiến đấu. Ukraine nên tập trung vào F-16 vì Mirage-2000 còn gặp phải những trở ngại khác như duy trì trạng thái hoạt động và xây dựng cơ sở hạ tầng cần thiết. Hơn nữa, quá trình đào tạo phi công nghiêm ngặt có thể mất từ 6-8 tháng và cần có sự hỗ trợ từ hoa tiêu và nhân viên bảo trì.
Ông Peter Layton, nhà phân tích tại viện Griffith châu Á (Australia) cũng khuyến cáo Ukraine nên thận trọng khi triển khai máy bay Mirage tấn công gần tiền tuyến vì máy bay này sẽ trở thành mục tiêu của các hệ thống phòng không Nga.
“Mirage 2000-5 chỉ có tầm hoạt động hạn chế khi mang vũ khí. Tôi nghĩ rằng đội bay Mirage 2000-5 rất quan trọng và không nên bị tổn thất. Mục đích phòng không và phóng tên lửa tầm xa là cách sử dụng tốt nhất đối với dòng máy bay này”, ông Layton nhận định.
Các phát biểu gần đây của Tổng thống Macron liên quan việc cho phép Ukraine sử dụng vũ khí phương Tây tấn công các mục tiêu quân sự bên trong lãnh thổ Nga cho thấy khả năng các máy bay Mirage có lẽ sẽ không bị giới hạn trong không phận Ukraine.
Theo Bulgarian Military, Kyiv Independent