Xung đột Nga-Ukraine đã đẩy căng thẳng giữa Moscow và NATO lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ qua. Trong 18 tháng qua, đã có những sự kiện leo thang nguy hiểm dọc biên giới NATO với 2 quốc gia tham chiến, máy bay NATO và Nga cũng có những cuộc chạm trán trên Biển Đen.
Môi trường căng thẳng gia tăng cùng với lo ngại về nguy cơ xảy ra chiến tranh hạt nhân.
Mặc dù tập trung nguồn lực quân sự cho cuộc xung đột ở Ukraine nhưng Nga vẫn duy trì một tiền đồn ở Kaliningrad, vùng lãnh thổ trên Biển Baltic, nơi đặt Hạm đội Baltic, triển khai lực lượng trên bộ và vũ khí hạt nhân của Moscow.
Trong trường hợp xảy ra xung đột trực tiếp, các máy bay không người lái (UAV) bí mật mà Mỹ đang cung cấp cho Ukraine, Phoenix Ghost và Switchblade, có thể nhận một nhiệm vụ mới: săn lùng vũ khí hạt nhân của Nga ở Kaliningrad.
Lính Mỹ phóng UAV Switchblade trong một cuộc tập trận tại Trại Pendleton ở California, tháng 9/2020. Ảnh: Thủy quân Lục chiến Mỹ
UAV săn tìm vũ khí hạt nhân
Kaliningrad, nằm giữa Litva và Ba Lan, là tiền đồn quân sự quan trọng của Nga trên bờ biển Baltic. Từ lâu, Kaliningrad đã có cả lực lượng hạt nhân và lực lượng thông thường, mặc dù Nga đã chuyển một số đơn vị đóng quân ở đây sang Ukraine kể từ khi xung đột bắt đầu bùng phát vào năm 2022.
Vị trí của Kaliningrad cho phép Điện Kremlin có thể tiến hành các cuộc tấn công bằng vũ khí tầm xa nhằm một số thành viên NATO. Nơi đây cũng sẽ là trung tâm điều phối để lực lượng Nga cản trở phản ứng của NATO trong trường hợp xảy ra xung đột.
Mặc dù khả năng xảy ra xung đột trực tiếp với Nga là rất thấp, những Kaliningrad vẫn là “mối đe dọa lớn” đối với NATO và liên minh này cần đầu tư vào các lực lượng và vũ khí có thể vô hiệu hóa lực lượng Nga ở đó, ông William DiRubio, trung úy Không quân Mỹ cho biết trong một bài viết đăng tải gần đây trên tạp chí của Viện nghiên cứu RUSI (Anh).
Ông DiRubio lập luận rằng NATO có thể sử dụng các lực lượng đặc nhiệm để ngăn chặn Nga phóng vũ khí hạt nhân chiến thuật mà nước này cất giữ ở Kaliningrad bằng cách nhắm mục tiêu vào tên lửa đạn đạo Iskander có khả năng mang những vũ khí đó.
Tên lửa đạn đạo tầm ngắn Iskander-M. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga
Theo ông DiRubio, việc săn tìm cơ sở hạ tầng chỉ huy và kiểm soát hạt nhân cũng như việc nhắm vào chính các đầu đạn hạt nhân của Nga có tác dụng răn đe lớn nhưng cũng đi kèm với nguy cơ rất cao. Tuy nhiên, việc loại bỏ nền tảng mang đầu đạn hạt nhân sẽ cản trở các vụ phóng hạt nhân của Nga.
Do tên lửa Iskander có tính cơ động nên lực lượng tác chiến đặc biệt sẽ là “giải pháp tốt nhất để đối phó với chúng”, theo ông DiRubio. Lực lượng Delta của Lục quân Mỹ và lực lượng Không quân Đặc biệt của Anh đã từng được sử dụng săn tìm và tiêu diệt tên lửa Scud của Iraq trong Chiến tranh Vùng Vịnh.
Lực lượng NATO có thể sử dụng UAV cảm tử cho một nhiệm vụ như vậy ở Kaliningrad. Theo ông DiRubio cần tập trung vào việc huấn luyện các lực lượng đặc biệt sử dụng UAV Phoenix Ghost và Switchblade để hỗ việc tìm kiếm và tiêu diệt mục tiêu.
UAV Switchblade và Phoenix Ghost
Mỹ đã gửi hàng chục tỷ USD viện trợ quân sự cho Ukraine và cung cấp hàng nghìn loại vũ khí, từ xe tăng chiến đấu chủ lực cho đến UAV tấn công một chiều (UAV cảm tử), như Switchblade và Phoenix Ghost.
Với tầm bắn tương đối ngắn, những loại UAV này được thiết kế để tiêu diệt các mục tiêu tương đối nhỏ trên chiến trường, như một nhóm nhỏ binh sĩ trong chiến hào hay xe bọc thép của đối phương. Mỹ đã cung cấp hàng trăm chiếc UAV loại này cho Ukraine, bao gồm cả 2 phiên bản của Switchblade.
Switchblade 300 chứa một lượng thuốc nổ gần tương đương với một quả mìn sát thương Claymore để tiêu diệt các mục tiêu bộ binh. Nó được phóng từ một ống phóng giống như súng cối và có phạm vi hoạt động khoảng 10km, mặc dù chỉ có thể ở trên không trong 15 phút.
Switchblade 600 được thiết kế cho các mục tiêu hạng nặng, như xe tăng và mang theo lượng thuốc nổ tương tự như tên lửa chống tăng Javelin. Nó có tầm bắn 38km và có thể ở trên không khoảng 40 phút.
Có rất ít thông tin về khả năng của UAV Phoenix Ghost. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ đã tiết lộ đây là loại UAV tấn công một chiều giống với Switchblade.
Các loại UAV cảm tử, dù do đối tác quốc tế cung cấp hay do quân đội Ukraine chế tạo đều đã chứng minh hiệu quả ở Ukraine, giúp định hình chiến trường ở cấp độ chiến thuật. Bằng cách kết hợp chúng với các lực lượng đặc biệt được huấn luyện bài bản hoạt động từ các căn cứ tiền phương, chúng cũng có thể chứng tỏ được giá trị trong các tình huống bất ngờ khác.