Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2022: Hành trình truyền cảm hứng từ các nhà khoa học nữ

Trong phiên hai của chương trình giao lưu với thành viên Hội đồng Giải thưởng và Hội đồng Sơ khảo VinFuture sáng 17/12, các bạn trẻ đã có cơ hội được lắng nghe chia sẻ từ nhiều nhà khoa học nữ hàng đầu, đến từ các cơ sở đào tạo nổi tiếng với chủ đề về rào cản, thách thức với các nhà khoa học nữ.

Nói về trải nghiệm của bản thân, Giáo sư Monica Alonso Cotta (Đại học Campinas, Brazil) cho biết, phần lớn các giáo sư vật lý đều là nam giới, chỉ khoảng 10% là nữ giới vì thế "không có nhiều tấm gương để khích lệ nữ giới theo đuổi môn vật lý".

"Ta thường mắc kẹt trong định kiến giới. Ví dụ như bé gái thì không được làm việc này, việc kia. Chơi trò gì đó bẩn thì không còn là cô gái đẹp nữa. Ta nên ý thức về định kiến về giới quanh ta và đừng để nó ảnh hưởng", giáo sư Monica Alonso Cotta chia sẻ.

Đồng tình với câu chuyện này, GS Jennifer Tour Chayes - Phó trưởng Khoa Máy tính, Khoa học Dữ liệu và Xã hội, Trưởng khoa Thông tin của trường Đại học California, Berkeley, Hoa Kỳ cũng cho biết, ở thập niên 70, bà là một trong những nữ tiến sỹ vật lý hiếm hoi. Việc làm việc với một nhóm toàn nam giới cũng là một trong những trở ngại trong hành trình công việc của bà.

"Tôi từng làm tiến sỹ vật lý từ rất lâu rồi, thời điểm mà không nhiều người theo đuổi môn này. Lúc đó tôi gặp khó, không mấy nơi tiếp nhận tôi và chồng- những người làm trong lĩnh vực vật lý và toán học vật lý.

Thành thực mà nói, đôi khi chúng ta cảm thấy không ổn, không yên tâm vì ta không nhận thấy những tấm gương bên ngoài để noi theo. Nhìn ra ngoài, rồi lại nhìn lại chúng ta, ta làm việc cùng một nhóm toàn nam, thấy không an toàn cho lắm, không thực sự thoải mái cho lắm. Trong nhóm đó, tư duy nam giới rất khác với nữ", giáo sư Jennifer Tour Chayes nói.

Nói thêm về công việc của mình và các đồng nghiệp nữ hiện tại, Giáo sư Jennifer Tour Chayes cho biết, nhiều giảng viên nữ khác cũng từng gặp bà để tâm sự về sựcân bằng cuộc sống - công việc và vẫn có tình trạng khác biệt về mức lương giữa nam, nữ.

"Nhiều năm làm việc tôi cũng thấy khác biệt mức lương cho phụ nữ và nam giới trong công việc. Những việc như thế khiến phụ nữ không được khuyến khích làm việc. Kể cả khi tôi trao đổi các nhà quản lý và các cấp cao hơn, nhung vấn đề như vậy cũng xảy ra".

Tuy nhiên, vượt qua những khó khăn, rào cản, các nhà khoa học nữ vẫn vươn lên đạt được nhiều thành tựu trong nghiên cứu, giảng dạy và con đường khoa học mà mình theo đuổi.

Vậy điều gì đã khiến học vượt lên trên định kiến giới để thành công? Các diễn giả khẳng định: đó là niềm tin vào bản thân, dám mơ lớn và sẵn sàng tìm kiếm sự hỗ trợ bên ngoài.

Khi được hỏi về lời khuyên dành cho các nhà khoa học nữ và các sinh viên nữ đang theo đuổi con đường nghiên cứu, Giáo sư Nguyễn Thục Quyên, Đồng Chủ tịch Hội đồng Sơ khảo Giải thưởng VinFuture nhấn mạnh: "Tôi lớn lên ở một ngôi làng nhỏ ở Việt Nam, không điện không nước, thiếu ăn. 21 tuổi tôi tới Mỹ với vốn tiếng Anh khiêm tốn. Tôi khuyên các bạn đừng để trở ngại các bạn hiện thực hóa giấc mơ. Hãy mơ lớn và nắm bắt cơ hội. Hãy có thái độ tích cực. Không có quy định nào nói bạn thành công một mình nên hãy tham vấn cộng đồng".

Trong khi đó, Giáo sư Albert P. Pisano (Đại họcUC San Diego, Hoa Kỳ) cho biết, điều quan trọng nhất là không không "sợ hãi".

"Loại bỏ nỗi sợ, đó sẽ là nội lực mạnh mẽ. Chính các bạn sẽ tạo ra sự khác biệt trong tổ chức".

Để thành công, các giáo sư cũng không quên nhấn mạnh yếu tố cầu thị và tìm kiếm sự giúp đỡ từ bên ngoài.

"Hãy tìm ra điều các bạn thích và yêu. Ở Brazil, có em không phát huy được năng lực vì chỉ vì thiếu một cặp kính cận. Điều kiến tiên quyết như vậy cần được giải quyết để tài năng phát triển. Khi có điều kiện và có chủ đề yêu thích rồi thì hãy ham học hỏi từ các đồng nghiệp cả nam và nữ. Chả có gì xấu hổ khi đề nghị giúp đỡ từ bên ngoài", Giáo sư Monica Alonso Cotta khẳng định.