Tổng tư lệnh Các lực lượng vũ trang Ukraine Valerii Zaluzhnyi (giữa). Ảnh: Pravda
Các nguồn tin cấp cao dưới quyền ông Zelensky đảm bảo với Pravda rằng đến tối 30/1, chưa có sắc lệnh nào về việc cách chức ông Zaluzhnyi được chuẩn bị.
Tuy nhiên, theo tờ Economist , "điều đó không có nghĩa là vị trí của tướng Zaluzhnyi được an toàn".
"Việc loại bỏ một trong những nhân vật được yêu mến nhất ở Ukraine sẽ là động thái gây tranh cãi, và sẽ đánh dấu thời điểm then chốt trong cuộc xung đột Nga - Ukraine. Cho đến nay, Tổng thống Zelensky vẫn chưa thông báo tướng Zaluzhnyi sẽ bị thay thế. Nhưng điều đó không có nghĩa là vị trí của tướng Zaluzhnyi được an toàn. Có thể đơn giản là người thay thế ông ấy vẫn chưa xuất hiện".
Tờ Economist cho biết tướng Zaluzhnyi được đề nghị làm thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia vào ngày 29/1, nhưng ông đã từ chối.
Trong khi đó, tờ FT trích dẫn bốn nguồn thạo tin tiết lộ Tổng thống Zelensky đã đề nghị ông Zaluzhnyi đảm nhận vai trò mới là cố vấn quốc phòng. Đáng chú ý, hai nguồn tin cho biết ông Zelensky đã nói với ông Zaluzhnyi rằng "dù ông có nhận chức vụ mới hay không, thì ông vẫn sẽ bị sa thải khỏi vị trí hiện tại".
Theo FT , mặc dù văn phòng của Tổng thống Zelensky đã đưa ra quyết định sa thải tổng tư lệnh , nhưng quyết định này có thể sẽ chưa được thực thi. Hiện, vẫn chưa rõ ai sẽ là người thế chỗ ông Zaluzhnyi. Tờ FT nêu tên Oleksandr Syrskyi - Tư lệnh Lực lượng lục quân Ukraine và Kyrylo Budanov - Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine (DIU) là những ứng viên tiềm năng.
Tuy nhiên, các nguồn tin của BBC trong giới quân sự nói rằng cả ông Syrskyi và ông Budanov đều không muốn đảm nhận vị trí của tướng Zaluzhnyi và đã từ chối.
BBC nhận định ở hoàn cảnh hiện tại, việc Tổng tư lệnh từ chức dường như chỉ còn là vấn đề thời gian. Bất đồng giữa ông Zaluzhnyi và Tổng thống Zelensky được cho là đã lên đến đỉnh điểm, có lẽ không chỉ do quan điểm khác nhau về hoạt động chiến đấu, mà còn là sự khác biệt về tính cách và thiếu tin tưởng lẫn nhau.
Theo BBC , Tổng thống Zelensky cùng tướng Zaluzhnyi và Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umierov đã tổ chức một cuộc họp tại Văn phòng Tổng thống hôm thứ Hai mà không có Andrii Yermak, Chánh Văn phòng Tổng thống. Trong cuộc họp, tổng thống nói rằng ông đã quyết định cách chức tổng tư lệnh và một sắc lệnh sẽ được ký trong thời gian tới, BBC tiết lộ.
Tin đồn bất hòa giữa ông Zelensky và ông Zaluzhnyi đã xuất hiện từ lâu, và báo giới Ukraine từng nhiều lần đồn đoán về việc sa thải tổng tư lệnh. Hiện chưa rõ điều gì đã thúc đẩy tổng thống quyết định cách chức ông Zaluzhnyi vào thời điểm hiện tại, vì tình hình ở tiền tuyến gần đây không có thay đổi đáng kể.
Một nguồn tin của BBC cho biết ông Zelensky đã bày tỏ mong muốn được làm mới hệ thống an ninh quốc phòng Ukraine. Nhưng chưa có báo cáo nào về việc thay đổi nhân sự ở các cơ quan an ninh, quân sự và thực thi pháp luật khác.
Cũng không rõ điều gì đã ngăn cản tổng thống ban hành sắc lệnh sau cuộc họp hôm thứ Hai với ông Zaluzhnyi. BBC viện dẫn hai khả năng: một là các đối tác phương Tây đã can thiệp, hai là có vấn đề trong việc bổ nhiệm tổng tư lệnh mới.
Tờ Economist lưu ý rằng ông Syrskyi (58 tuổi) không được lòng quân đội vì cách tiếp cận cứng rắn, còn ông Budanov (38 tuổi) chưa bao giờ lãnh đạo một lực lượng vũ trang thông thường hoặc một tổ chức gồm một triệu người.