Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cảnh báo Syria về kế hoạch tấn công vào thành trì cuối cùng của phiến quân ở Idlib và cho rằng hành động của họ có thể dẫn tới một "thảm họa nhân đạo".
Lời cảnh báo trên được đưa ra trong bối cảnh Nga đang tiến hành cuộc tập trận với hạm đội tàu chiến lớn nhất được Moscow triển khai tới Địa Trung Hải.
Tổng thống Trump đanh thép cảnh báo Syria
"Tổng thống Syria Bashar al-Assad đừng có liều lĩnh tấn công tỉnh Idlib. Nga và Iran sẽ mắc phải sai lầm nhân đạo nghiêm trọng nếu tham gia vào thảm kịch tiềm ẩn này", ông Trump đưa ra cảnh báo trên trang Twitter. "Hàng trăm nghìn người có thể bị sát hại. Đừng để điều đó xảy ra!".
Liên Hợp Quốc và các tổ chức cứu trợ cũng đã lên tiếng cảnh báo rằng, cuộc tấn công vào Idlib có thể làm bùng phát một thảm họa nhân đạo chưa từng có trong cuộc nội chiến tại Syria.
Tổng thống Trump gửi lời cảnh báo đanh thép trên Twitter.
Tuy nhiên, hai đồng minh thân cận của Syria là Nga và Iran cho rằng các nhóm phiến quân cực đoạn ở Idlib phải bị loại bỏ và sẵn sàng tham gia hỗ trợ Tổng thống Bashar al-Assad.
Chuyến thăm của Ngoại trưởng Iran Mohammad Javed Zarif tới Syria diễn ra chỉ vài ngày trước khi một cuộc họp cấp cao 3 bên được tổ chức tại Tehran để thảo luận về cuộc xung đột đã bước sang năm thứ 8 của Syria.
Theo tài khoản Telegram của phủ Tổng thống Syria, ông Zarif đã có cuộc gặp với Tổng thống Assad để bàn về "các vấn đề trong chương trình nghị sự của cuộc họp 3 bên".
Thông điệp ngầm của Nga
Tờ Moscow Times cho hay, cuộc tập trận hải quân quy mô lớn của Nga tại đông Địa Trung Hải diễn ra trong bối cảnh "căng thẳng giữa Moscow và Washington về vấn đề Syria đang gia tăng".
Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov cho biết, Moscow lo ngại trước những dấu hiệu cho thấy Washington đang chuẩn bị các cuộc tấn công mới nhằm vào Syria.
Trước đó, hồi tháng 4 năm nay, liên quân Mỹ, Anh và Pháp đã nã hàng loạt tên lửa vào các cơ sở của Syria sau khi cáo buộc quân chính phủ Assad đứng sau vụ tấn công hóa học nhằm vào dân thường.
Moscow đã bác bỏ cáo buộc của Mỹ và tuyên bố phiến quân Syria đã sử dụng chiến thuật "cờ giả" để gây kích động.
Một tàu hộ tống của Nga thử nghiệm phóng tên lửa Kalibr. Có 2 tàu chiến loại này đang tham gia cuộc tập trận ở Địa Trung Hải. Ảnh: Bộ QP Nga.
Lần này Nga cũng đưa ra phản ứng tương tự, nhưng là trước khi có bất cứ cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học nào diễn ra.
Moscow cho biết, họ đã có "bằng chứng" cho thấy phiến quân Syria đang nhăm nhe kích động sự phản đồi từ phía cộng đồng quốc tế đối với liên minh Nga-Syria. Nói là vậy nhưng cho đến nay, Moscow cũng chưa có bất cứ hành động nào cụ thể để ngăn âm mưu bị cáo buộc này diễn ra.
Các báo cáo cho biết, trong những tháng gần đây, Hải quân Nga đang tích cực củng cố lực lượng. Động thái này là một phần trong đợt tăng cường lực lượng lớn nhất của Nga kể từ khi can thiệp vào cuộc xung đột ở Syria năm 2015.
Theo hãng thông tấn TASS, ít nhất 25 tàu chiến và 30 máy bay Nga đang tham gia cuộc tập trận phòng không, chống mìn/tàu ngầm ở Địa Trung Hải.
Trước đó, tại cuộc họp báo chung ngày 29/8 với người đồng cấp Arab Saudi Adel al Joubeir, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho rằng việc giành lại Idlib là cần thiết nhằm truy quét những kẻ khủng bố ra khỏi Syria.
"Idlib là thành trì lớn cuối cùng của những kẻ khủng bố, đang lấy người dân ra làm lá chắn sống và tìm cách cản trở các nhóm vũ trang muốn đàm phán với chính phủ. Vì thế, xét về mọi khía cạnh, thì đây là một khối u đã mưng mủ và cần phải được xử lý" – Ông Lavrov nhấn mạnh.
Đề cập tới cuộc tập trận của Hải quân Nga, ông Lavrov cho biết: "Để đảm bảo an toàn cho tàu thuyền và các chuyến bay, khu vực tập trận sẽ được thông báo là nguy hiểm đối với các hoạt động này".
Khi được hỏi về tình hình tại tỉnh Idlib của Syria có phải là lý do khiến Nga tổ chức cuộc tập trận quy mô lớn như vậy ở khu vực này hay không, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết:
"Idlib là hang ổ của chủ nghĩa khủng bố và không có điều gì tốt đẹp đến từ đây cả, trừ khi các hành động được triển khai. Do đó có nhiều lý do chính đáng cho các biện pháp an toàn được bổ sung".
Tuy nhiên, theo trang tin news.com.au của Australia, vị trí diễn ra cuộc tập trận này rõ ràng đang nhằm gây khó khăn cho Mỹ và lực lượng liên minh khi muốn tiếp cận bờ biển Syria. Điều này không khác nào gửi một thông điệp ngầm tới Washington.
Nga đối diện nguy cơ nào nếu QĐ Syria tấn công vào Idlib?
Theo tổ chức tư vấn International Crisis Group (ICG, trụ sở tại Brussels), sự hỗ trợ đường không của Nga sẽ đóng vai trò quan trọng, quyết định sự thành công của chiến dịch tấn công vào Idlib. Tuy nhiên, Moscow cần phải hiểu rằng nếu máu đổ ở Idlib thì các mục tiêu chính trị của họ cũng sẽ bị đe dọa.
"Bằng việc hỗ trợ cuộc tấn công tổng lực vào Idlib, Nga đang có nguy cơ làm suy yếu các mục tiêu chính trị lâu dài của họ ở Syria" – ICG viết trong bản báo cáo dài 9 trang.
Bên cạnh đó, sự can thiệp của Iran vào Syria cũng làm gia tăng nguy cơ kéo Israel dấn sâu hơn vào cuộc xung đột tại đây.
Trong thời gian qua đã diễn ra một loạt vụ tấn công nhằm vào các lực lượng Iran tại Syria.
Mới đây, Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Lieberman đã ra dấu hiệu khẳng định Israel có thể tấn công các mục tiêu của Iran tại Iraq nếu chúng đe dọa nước này.
Khi được hỏi về khả năng Israel tấn công các vị trí quân sự của Iran tại Iraq hoặc Tehran, ông Lieberman cho hay: "Chúng tôi không tự giới hạn bản thân trong duy nhất lãnh thổ Syria. Đó là điều phải được làm rõ".