Đại tá Xu Jianwei, một quan chức Đại sứ quán Trung Quốc tại Colombo (thủ đô Sri Lanka) cho hay trong năm nay quân đội Trung Quốc sẽ hoàn thành việc xây dựng một học viện quân sự quy mô nhỏ tại tại nước này và tiếp tục cung cấp các khóa đào tạo quân sự cho quân đội Sri Lanka. Ngoài ra, cũng trong năm nay, Trung Quốc sẽ tặng cho Sri Lanka một tàu khu trục hiện đại, như là một món quà "thân thiện".
"Là một người bạn tốt thật sự trong nhiều thập niên qua, Trung Quốc đã hỗ trợ mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế-xã hội và sức mạnh quân sự, quốc phòng của Sri Lanka", ông Xu nói.
"Trong vài năm qua, quân đội hai nước đã có những giao lưu, hợp tác sâu sắc hơn trong các lĩnh vực đào tạo nhân lực, tập trận chung, an ninh hàng hải...", ông Xu nói thêm.
Tuyên bố của ông Xu đưa ra trong một sự kiện kỷ niệm 91 năm thành lập Quân đội Trung Quốc (ngày 1.8), nhưng không cho biết chi tiết về loại tàu, kiểu tàu khu trục mà Trung Quốc sẽ tặng cho Sri Lanka.
"Chính phủ Trung Quốc đã hỗ trợ chính quyền Rajapaksa trong cuộc tấn công nhắm vào phiến quân Hổ Tamil vào cuối những năm 2000, điều đó khiến cánh cửa đầu tư vào trong nước của Trung Quốc mở rộng", ông Jeff Smith, một nghiên cứu viên của Heritage Foundation nói.
Sự hỗ trợ này được thực hiện khi Mỹ dừng viện trợ quân sự trực tiếp cho Sri Lanka, vì lý do nhân quyền trên quốc đảo này. Ban đầu Trung Quốc đến với danh nghĩa Liên Hợp Quốc, nhưng sau đó nhanh chóng thành hỗ trợ chính thức với 6 chiếc máy bay chiến đấu F-7 (phiên bản xuất khẩu của J-7), theo Business Insider.
Cựu Tổng thống Sri Lanka Mahinda Rajapaksa, người tại nhiệm từ năm 2005 đến năm 2015 cho thấy một mối quan hệ thân thiết với Trung Quốc, khi dưới thời của ông Bắc Kinh hào phóng tài trợ 2,2 tỉ USD cho công nghệ quốc phòng và đào tạo quân sự tại nước ông.
Sau khi về hưu, cựu Tổng thống Sri Lanka bị chỉ trích mạnh vì việc vay nợ Trung Quốc quá nhiều, điều đã khiến ông thất cử trước Tổng thống hiện tại Maithripala Sirisena.
Chính quyền mới của Sri Lanka khi mới nhậm chức đã đình chỉ hầu hết dự án do Trung Quốc hậu thuẫn dưới thời ông Rajapaksa.
Tuy nhiên họ lại phải mở lại những dự án này cũng như nhận hỗ trợ quân sự vì nợ Trung Quốc quá nhiều.
Ông Smith cho hay là việc Trung Quốc tặng cho Sri Lanka một món quà trị giá lên tới 295 triệu USD quả thật là không có gì đáng ngạc nhiên. Trung Quốc cơ bản là lặp lại chính sách "tặng quà" các nước hàng xóm của Ấn Độ, để tranh thủ sự ủng hộ của những đối tác của Ấn Độ tại Nam Á mà thôi.
"Chuyện này khá là bình thường trong khu vực. Ấn Độ cũng thường tặng vũ khí cho các nước láng giềng", ông Smith nói.
Ông Smith cho hay, chính quyền mới của Sri Lanka rõ ràng nhận thức được sự hiện diện của Trung Quốc tại nước họ là một "mối quan tâm" của Ấn Độ. Tuy nhiên, số nợ mà họ thiếu Trung Quốc thì vẫn phải trả và khoản viện trợ của Bắc Kinh thì cũng quá béo bở.