Báo Nga Izvestiya ngày 28.8 đưa tin hải quân Nga vừa triển khai 10 tàu chiến và hai tàu ngầm đến phía đông Địa Trung Hải nhằm phản ứng với việc Mỹ triển khai quân sự ở khu vực này.
Nga tố cáo quân nổi dậy “lu loa” sắp bị tấn công bằng VKHH
Báo Kommersant (Nga) cũng đưa tin hầu hết số tàu chiến Nga đều trang bị tên lửa hành trình Kalibr, và sẽ còn nhiều tàu chiến nữa đến Syria, vào lúc Mỹ tuyên bố quân đội Syria lại sắp tấn công quân nổi dậy bằng VKHH và cảnh cáo Mỹ có thể hành động quân sự đối với Syria.
Tờ báo còn nêu Moscow đã dàn hai hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không Tor-M2 ở Syria, trong khi lực lượng phòng không Syria được đặt trong tình trạng báo động cao đề phòng nguy cơ Mỹ tấn công.
Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố Mỹ có khả năng tấn công, sau khi quân nổi dậy có phương Tây “chống lưng” đã “phất cờ báo động giả” rằng quân đội Syria sẽ tấn công bằng VKHH vào quân nổi dậy ở ổ kháng cự cuối cùng của họ tại thành phố Idlib (tây bắc Syria), nơi mà các nhóm nổi dậy từng được đưa đến, sau các thỏa thuận ngưng bắn và liên minh Syria - Nga - Iran đang dần tái kiểm soát các vùng khác của Syria.
Trung tâm Hòa giải các phe đối lập ở Syria (thuộc Bộ Quốc phòng Nga) hôm 25.8 đã cảnh báo: “Các nước phương Tây đang tăng cường tàu mang tên lửa hành trình đến Trung Đông”, và nói thêm rằng “khu trục hạm Sullivans của hải quân Mỹ đã đến Vùng Vịnh Persic với 56 quả tên lửa hành trình”.
Trung tâm cũng nói căn cứ không quân Mỹ ở Al-Udeid (Qatar) đã “tái triển khai máy bay ném bom chiến lược B-1B mang 24 tên lửa không đối đất JASSM”.
Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh: “Phương Tây lại sẵn sàng ủng hộ bọn khủng bố, vi phạm luật pháp quốc tế khi hành động hung hăng chống lại một nhà nước có chủ quyền, điều chắc chắn sẽ khiến tình hình khu vực Trung Đông suy thoái mạnh, và phá vỡ tiến trình tìm giải pháp hòa bình cho nội chiến Syria”.
Khu trục hạm Sullivans đang tuần tra ở Eo biển Hormuz - Ảnh: Reuters
“Thông tin của Nga không đúng” nhưng Mỹ vẫn sẵn sàng đối phó
Tuần trước, Cố vấn An ninh quốc gia Nhà Trắng John Bolton cho biết: quân đội Mỹ nhận được thông tin Tổng thống Bashar al-Assad của Syria đã lên kế hoạch sử dụng VKHH để đánh quân nổi dậy ở Idlib.
Theo 4 nguồn tin giấu tên vì không được phép công bố cuộc đối thoại của Reuters, tại cuộc họp ở Geneve ngày 23.8, ông Bolton đã liên tục cảnh báo về khả năng Mỹ phản ứng với Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga Nikolai Patrushev.
Trong khi người phát ngôn Dmitry Peskov của Tổng thống Nga Vladimir Putin từ chối bình luận về thông tin ông Bolton cảnh báo, người phát ngôn Lầu Năm Góc Eric Pahon bày tỏ sự lo ngại “về nguy cơ tái sử dụng VKHH ở Idlib”.
Ông Pahon còn bác bỏ thông tin hôm 26.8 trên kênh tin tức RT của nhà nước Nga, rằng đã có các chuyên gia nước ngoài đến Idlib tạo hiện trường giả về một cuộc tấn công VKHH, để tạo cớ cho Mỹ không kích.
Theo trang tin Task & Purpose, ông Pahon nói: “Thông tin của Nga rằng Mỹ triển khai quân sự ở phía đông Địa Trung Hải chỉ là tuyên truyền không hơn không kém. Thông tin của họ không đúng, nhưng không có nghĩa chúng tôi không chuẩn bị đối phó, nếu như Tổng thống Mỹ trực tiếp ra lệnh”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump từng nói: ông sẽ trừng phạt Tổng thống Assad nếu Syria lại sử dụng VKHH để giết hại dân thường, sau khi ông ra lệnh thực hiện hai cuộc không kích vào các cơ sở quân sự Syria hồi tháng 4.2017 và tháng 4.2018, nhưng kết quả khá hạn chế.
Syria cùng các đồng minh Nga-Iran đều phủ nhận cáo buộc của Mỹ, quy trách nhiệm cho quân nổi dậy và thù địch nước ngoài muốn lật đổ chế độ Tổng thống Assad.
Mỹ cần rút quân lập tức khỏi Syria vì chẳng được lợi gì
Từ sự căng thẳng gia tăng, cựu trung tá bộ binh Mỹ Daniel Davis, hiện là nhà phân tích cấp cao ở tổ chức nghiên cứu Defense Priorities nói với Newsweek hôm 27.8: “Không có gì đảm bảo tuyệt đối rằng sẽ không bùng nổ chiến tranh giữa Mỹ với Nga ở Syria. Chúng ta giữ quân ở Syria mà chẳng được gì thì nên rút quân lập tức, vì quyền lợi của nước Mỹ”.
Tổng thống Trump ủng hộ cắt viện trợ cho các nhóm quân nổi dậy ở Syria, thúc đẩy hợp tác với Nga ở cuộc nội chiến này. Ông đã tỏ ý sẵn sàng rút quân Mỹ khỏi Syria.
Nhưng Cố vấn Bolton nói Mỹ có mục tiêu khác ở Syria, “vì lo ngại sự hiện diện của quân chính quy Iran và các tổ chức vũ trang thân Iran”, ám chỉ quân Hezbollah (ở Lebanon).
Ông Bolton nói khi đàm phán với Nga, “một điều kiện tiên quyết là toàn bộ lực lượng Iran phải rút về Iran”.
Nhờ sự yểm hộ của quân Nga và Iran, chính phủ Syria đã có thể lội ngược dòng, giành lại 2/3 lãnh thổ từng lọt vào vòng kiểm soát của các nhóm quân nổi dậy và bọn khủng bố Nhà nước Hồi giáo giáo (IS) trong cuộc nội chiến Syria từ năm 2011 đã làm chết hơn 350.000 người và 1/3 trong tổng số 30 triệu dân Syria phải sơ tán.
Trong cuộc nội chiến này, Mỹ và các đồng minh phương tây và Vùng Vịnh từng ủng hộ quân nổi dậy. Nhưng nay họ từ bỏ mục tiêu lật đổ chế độ Assad, chỉ chú trọng giảm tầm ảnh hưởng của Iran ở Syria.
Nga đã kêu gọi toàn bộ quân nước ngoài rút khỏi Syria, trong khi Iran nhấn mạnh việc cần bảo đảm sự ổn định lâu dài ở đó, với sự chấp thuận của chính phủ Syria.
Hiện có 2.000 quân đặc nhiệm Mỹ ở đông bắc Syria, giúp Lực lượng Syria Dân chủ (SDF) đánh quân IS. SDF gồm những tay súng người Kurd muốn ly khai khỏi Syria. Nhưng SDF cũng đã đàm phán với chính phủ Syria, nghi ngờ việc Mỹ cam kết đánh bọn IS đến cùng.