Phát biểu tại cuộc họp báo thường kỳ chiều 30/3, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh đã đưa ra phản ứng mạnh mẽ hơn một ngày trước đó khi tuyên bố Bắc Kinh “kháng nghị nghiêm khắc và lên án mạnh mẽ” việc Washington bất chấp sự “giao thiệp nghiêm khắc và nhiều lần cảnh báo” của Trung Quốc, cố tình dàn xếp cho lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn quá cảnh tại Mỹ.
Lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn (áo khoác tím than) tại khách sạn ở Manhattan, New York, Mỹ, ngày 29/3. Ảnh: Reuters.
Người phát ngôn gọi việc làm này là sự câu kết giữa Mỹ và Đài Loan sắp xếp để bà Thái Anh Văn tham gia các hoạt động chính trị tại Mỹ dưới chiêu bài quá cảnh nhằm tăng cường trao đổi chính thức và quan hệ thực chất giữa hai bên, điều mà Bắc Kinh “kiên quyết phản đối”.
Theo bà Mao Ninh, việc làm này vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc “Một Trung Quốc” và các điều khoản trong ba thông cáo chung Trung-Mỹ, tổn hại nghiêm trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc, đồng thời gửi một tín hiệu sai lầm nghiêm trọng tới các lực lượng ly khai đòi “Đài Loan độc lập”.
Bà Mao Ninh cảnh báo về một đợt căng thẳng mới ở eo biển Đài Loan:“Điều này cũng một lần nữa chứng minh nguyên nhân căn bản dẫn đến tình hình ở eo biển Đài Loan hiện nay phải đối mặt với vòng căng thẳng mới là do chính quyền Đài Loan nhiều lần tìm cách "dựa vào Mỹ để đòi độc lập, trong khi một số người Mỹ cố ý thúc đẩy việc dùng Đài Loan để kiềm chế Trung Quốc".
Bà Mao Ninh tái khẳng định vấn đề Đài Loan là nền tảng của nền tảng chính trị quan hệ Trung-Mỹ và lằn ranh đỏ đầu tiên không thể vượt qua trong quan hệ giữa hai bên. Bà một lần nữa cho biết, Bắc Kinh sẽ tiếp tục theo sát tình hình và kiên quyết, mạnh mẽ bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ.
Lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn ngày 29/3 đã đến New York. Bà sẽ ở lại New York đến ngày 1/4 trước khi đến các nước Trung Mỹ và dừng ở Los Angeles ngày 4/4 trên đường bay trở về Đài Loan.
Do việc bà Thái Anh Văn gặp Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy vẫn chưa được Nhà Trắng và chính quyền hòn đảo xác nhận, do vậy hiện chưa rõ liệu Trung Quốc sẽ thực hiện những biện pháp gì để “kiên quyết đáp trả” như tuyên bố trước đó, bởi nếu được thực hiện, đây sẽ là cuộc gặp đầu tiên giữa Chủ tịch Hạ viện Hòa Kỳ và một nhà lãnh đạo Đài Loan trên đất Mỹ.
Được biết, quan hệ Trung – Mỹ đã xuống mức rất thấp sau chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ khi đó bà Nancy Pelosi hồi tháng 8/2022. Quân đội Trung Quốc đã tổ chức hàng loạt các cuộc tập trận và huấn luyện phối hợp trên không và trên biển, bao gồm cả nội dung bắn đạn thật và phóng tên lửa tại các khu vực quanh đảo Đài Loan với quy mô lớn chưa từng có, đồng thời áp lệnh trừng phạt bà Pelosi, đình chỉ hợp tác song phương với Mỹ trên nhiều lĩnh vực quan trọng./.