Trong 7 năm, luật bảo hiểm y tế Obamacare vẫn sống sót sau hơn 60 lần bỏ phiếu hủy bỏ bất thành của phe Cộng hòa ở Quốc hội, qua 4 cuộc bầu cử Quốc hội, và hàng loạt cuộc chiến ở tòa tối cao.
Phe Cộng hòa ở Hạ viện đang ở thời điểm mang tính bước ngoặt sau khi một lần nữa, ngày 24-3, nỗ lực hủy bỏ Obamacare lại thất bại. Họp báo sau quyết định hủy bỏ bỏ phiếu thông qua dự luật bảo hiểm y tế Mỹ - hay còn gọi là Trumpcare, Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan thừa nhận ông chưa rõ các bước đi sắp tới sẽ là gì, trước mắt Obamacare vẫn được tiếp tục thực hiện.
Con đường phe Cộng hòa và chính phủ Trump chọn sẽ quyết định không những tính sống còn của Obamacare mà cả tương lai chính trị của đảng. Vậy sắp tới chính phủ Trump và phe Cộng hòa sẽ làm gì và tương lai Obamacare sẽ thế nào? Theo Politico, có thể hình dung tương lai của Obamacare theo một số viễn cảnh sau.
Để Obamacare tự chết từ bên trong như lời ông Trump nói ngày 24-3, sau khi Hạ viện quyết không bỏ phiếu thông qua Trumpcare: “Obamacare đang chết từ bên trong và nó sẽ sớm nổ tung”.
Phe Cộng hòa có thể sẽ có nhiều bước đi để đẩy nhanh tiến trình “nổ tung” này. Tháng 5 vừa rồi phe Cộng hòa đã thắng trong một vụ kiện đòi chính phủ ngưng thực hiện luật chia sẻ chi phí bảo hiểm cho người thu nhập thấp. Hiện nội dung này vẫn được thực hiện trong lúc chờ xử kháng án, tuy nhiên giờ với việc chính phủ về tay mình, phe Cộng hòa có thể quyết định chấm dứt thực hiện nội dung này. Quyết định này có thể sẽ khiến các công ty bảo hiểm rời xa thị trường bảo hiểm cá nhân.
Hoặc phe Cộng hòa có thể chấm dứt thực hiện điều khoản yêu cầu phần lớn người dân Mỹ phải có bảo hiểm. Bảo hiểm cá nhân là trụ cột cho sự ổn định của thị trường bảo hiểm. Thị trường bảo hiểm mất ổn định sẽ dẫn tới một cuộc khủng hoảng và Quốc hội sẽ phải vào cuộc xem xét và cải cách tổng thể bảo hiểm y tế.
Tuy nhiên phe Cộng hòa sẽ phải hứng chịu rủi ro và giá đắt. Ông Trump đang chỉ trích phe Dân chủ đã làm hệ thống bảo hiểm y tế tệ đi, phe Cộng hòa nhiều khả năng sẽ gặp phản ứng mạnh nếu công khai thực hiện những bước này nhằm lật đổ Obamacare.
Xem Obamacare là của mình và dần hoàn thiện nó hơn. “Chúng ta sẽ sống cùng Obamacare trong tương lai gần” – Chủ tịch Hạ viện Ryan nói ngày 24-3. Phe Cộng hòa giờ có thể xem Obamacare như là của mình và bắt tay vào hoàn thiện những điểm còn cần gia cố, chẳng hạn bắt tay vào cải thiện thêm thị trường bảo hiểm cá nhân, lôi kéo các công ty bảo hiểm về lại thị trường này.
Giữ Obamacare nhưng thay đổi diện mạo nó. Phe Cộng hòa có thể dùng quyền lực của mình để thay đổi một số điều khoản của Obamacare.
Bộ trưởng Y tế Tom Price từng tuyên bố sẽ nới lỏng quy định cho các bang tự do hơn trong thực hiện chính sách y tế. Ông Price đang có kế hoạch chỉnh sửa các quy định phủ sóng bảo hiểm y tế, cho phép các bang tự do trong việc ra các điều khoản áp lên người thu nhập thấp vốn đang được hỗ trợ từ chương trình Medicaid của Obamacare.
Tuy nhiên chưa rõ ông Price có quyết tâm thực hiện các bước đi này không sau động thái hủy bỏ phiếu Trumpcare của Hạ viện vừa rồi. Một phần nguyên nhân khiến nhiều nghị sĩ Cộng hòa ngần ngại với Trumpcare là lo ngại nó sẽ khiến người dân Mỹ mất đi bảo hiểm y tế. Có thể nói ông Price nếu có quyết định hành động thì sẽ không được Quốc hội ủng hộ.
Hợp tác với phe Dân chủ, chỉnh sửa Obamacare. Nói với Washington Post ngày 24-3, sau khi nói Obamacare đang “chết dần từ bên trong” Tổng thống Trump cho biết ông muốn hợp tác với phe Dân chủ để cải thiện nó.
Về phần mình, phe Dân chủ dù không đề cập đến khả năng chấm dứt Obamacare nhưng luôn nói muốn hợp tác với phe Cộng hòa về cải cách y tế.
Vẫn còn quá sớm để hình dung một con đường rõ ràng. Theo Policico, nếu đảng Cộng hòa không từ bỏ quyết tâm hủy bỏ Obamacare như ông Trump và nhiều nghị sĩ Cộng hòa tuyên bố ngày 24-3, họ có thể tham khảo lại dự luật mà Hạ viện cũng do Cộng hòa chiếm đa số từng thông qua năm 2015 để phát triển một dự luật Trumpcare khác.