Tôm ngậm hóa chất ure, hàn the thường có đặc điểm này: đừng ham rẻ mà hại thân
Trong những năm gần đây, thị trường thủy hải sản tại Việt Nam ngày càng sôi động, nhưng đằng sau sự dồi dào đó là những lo ngại về an toàn thực phẩm. Đặc biệt, tôm – món ăn quen thuộc trên mâm cơm gia đình – thường bị "làm đẹp" bằng hóa chất như urê và hàn the để tăng trọng lượng, kéo dài thời gian bảo quản. Những con tôm trông tươi ngon, bóng mẩy ấy có thể che giấu nguy cơ hại thân, khiến người tiêu dùng phải trả giá đắt bằng sức khỏe. Theo các chuyên gia từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế), việc nhận biết sớm những dấu hiệu bất thường sẽ giúp bạn tránh xa "hàng độc" này. Bài viết sẽ phân tích chi tiết các đặc điểm nhận diện, tác hại và lời khuyên thiết thực, dựa trên những chia sẻ từ các nguồn uy tín.
Trước hết, hãy nói về lý do khiến tôm bị "ngậm" hóa chất. Urê – một loại phân bón hóa học thường dùng trong nông nghiệp – và hàn the được lạm dụng để ướp tôm, giúp chúng trông tươi lâu hơn 4-5 ngày, thậm chí cả tuần mà không bị ươn. Không chỉ vậy, người bán còn bơm thêm tạp chất như nước muối, glixerin hay bột rau câu (agar) vào thân tôm để tăng trọng lượng, từ đó đẩy giá bán lên cao hơn. Kết quả là, một ký tôm tươi chỉ 150.000 đồng có thể "nặng" thêm 20-30% nhờ hóa chất, khiến giá rẻ bất ngờ trên chợ. Tuy nhiên, "rẻ tiền" thường đi kèm rủi ro. Theo Báo Giao thông, nhiều tiểu thương bất chấp sức khỏe khách hàng, sử dụng urê ướp cùng nước đá để tôm giữ được màu sắc hấp dẫn, dễ bán hơn.
Vậy, tôm ngậm hóa chất ure hay hàn the thường có những đặc điểm nào? Đây là những dấu hiệu dễ nhận biết nếu bạn tinh ý quan sát.
1.Hình dáng bất thường
Tôm bị ướp hóa chất thường có thân tôm phình to bất thường, căng mập và bóng mượt một cách "giả tạo". Các đốt trên thân giãn rộng, đặc biệt là đốt nối giữa đầu và thân, khiến khi kéo dài, bạn thấy khoảng trống lỏng lẻo dưới ánh sáng.
Đuôi tôm thường xòe ra thay vì cúp xuống như tôm sạch, và toàn thân cứng đơ, thẳng tắp, không mềm mại cong tự nhiên. Nếu ngửi kỹ, tôm có mùi khai nồng hoặc dính tay khi chạm vào, khác hẳn mùi tanh nhẹ của tôm tươi.
2. Bề mặt
Với urê cụ thể, tôm sẽ uốn cong thành hình tròn thay vì hơi cong nhẹ, bề mặt trơn dính nhờn, và đầu tôm dễ long ra khỏi mình. Mang tôm cũng là "tố cáo" rõ nét: mang cứng, phồng căng, màu đỏ tươi bất thường, trong khi mang tôm sạch mềm mại và phẳng. Hàn the thường khiến vỏ tôm nhợt nhạt, gai vểnh lên, và khi ấn tay vào thân, lõm sâu không đàn hồi.
Ảnh minh họa
3.Mùi vị
Các chuyên gia khuyên, nếu mua tôm đông lạnh, hãy kiểm tra bằng cách rã đông: tôm sạch giữ được độ săn chắc, còn tôm hóa chất sẽ chảy nhiều nước nhớt khi nấu, thịt teo bở, vị nhạt tanh không ngọt tự nhiên. Thậm chí, nếu bơm thạch agar, bạn có thể thấy lớp rau câu trắng đục giữa thịt và vỏ, đặc biệt ở phần đầu dưới mang.
Những đặc điểm này không chỉ làm giảm chất lượng món ăn mà còn đe dọa nghiêm trọng sức khỏe. Urê và hàn the là hóa chất độc hại, có thể gây rối loạn tiêu hóa, ngộ độc cấp tính với triệu chứng nôn mửa, tiêu chảy, thậm chí tổn thương gan thận nếu dùng lâu dài.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàn the bị cấm sử dụng trong thực phẩm vì khả năng gây ung thư và rối loạn nội tiết. Khi ăn phải tôm ươn ngấm hóa chất, cơ thể hấp thụ vi khuẩn và độc tố, dẫn đến ngộ độc thực phẩm, đặc biệt nguy hiểm cho trẻ em, người cao tuổi và phụ nữ mang thai. Hải sản kém chất lượng, phần lớn do hóa chất bảo quản có thể dẫn tới ngộ độc hoặc những tổn thương sức khỏe lâu dài. Đừng ham rẻ mà hại thân, một bữa ăn tiết kiệm có thể đổi bằng hóa đơn bệnh viện đắt đỏ!
Cách chọn tôm an toàn
Để bảo vệ gia đình, người tiêu dùng cần áp dụng ngay những mẹo chọn tôm an toàn.
-Ưu tiên mua tôm còn sống, nhảy tanh tách, chân càng không gãy, đầu bám chặt vào thân, vỏ sáng bóng lóng lánh và thớ thịt trong suốt.
- Với tôm sú hoặc tôm sắt, tránh loại vỏ đã chuyển hồng đậm (dấu hiệu ươn); tôm he thì chọn vỏ hồng trắng, mắt xanh đen.
- Hãy ghé các siêu thị, cửa hàng uy tín hoặc nguồn quen biết để đảm bảo nguồn gốc rõ ràng.
Nếu mua ở chợ, kiểm tra kỹ: tôm tươi thân duỗi thẳng hoặc hơi cong, không uốn tròn; ấn mang phải mềm, không phồng; ngửi mùi tanh nhẹ, không khai. Sau khi mua về, chế biến ngay và rửa sạch vài nước để loại bỏ tạp chất bề mặt.
Ngoài tôm, bạn cũng nên cảnh giác với cá ngậm urê: cá tươi có thân rắn chắc, đàn hồi cao (ấn tay không lõm), vảy óng ánh bám chặt, mang đỏ hồng không nhớt, miệng ngậm kín và bụng lép. Cá ướp hóa chất thường trắng bệch, mềm nhão, mùi hôi khai, và khi kho chiên sẽ rã thịt không thơm. Tương tự, với nghêu sò ốc, chọn con còn sống khép vỏ; mực thì thịt trắng như mứt dừa, không túi mực đen.
Tôm là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu không cảnh giác, việc tiêu thụ tôm ngậm hóa chất, ướp urê, hàn the sẽ biến lợi ích thành mối đe dọa. Người tiêu dùng có thể kết hợp các giác quan như quan sát, ngửi và chạm vào để đánh giá độ tươi của cá trước khi quyết định mua. Hãy trở thành người nội trợ thông thái, chọn nguồn uy tín và kiểm tra kỹ lưỡng. Sức khỏe gia đình là trên hết, và một bữa ăn an toàn sẽ mang lại niềm vui thực sự.