Miền Đông Ukraine. Ảnh: Open Democracy.
Trong những ngày vừa qua, các đơn vị chiến đấu của cả quân đội Ukraine lẫn phe ly khai miền Đông tại Donbass đều đang trong tình trạng báo động ở mức cao nhất. Phía quân đội Ukraine tuyên bố sẵn sàng tấn công Donbass ngay khi được lệnh từ chính quyền.
Tuy nhiên, rào cản lớn nhất để phát động tấn công là Ukraine lo ngại phản ứng từ Nga. Quân đội Ukraine biết rằng chỉ mất chưa đầy 1 ngày Nga có thể can thiệp quân sự vào Donbass.
Theo giới phân tích, kịch bản Nga can thiệp quân sự, hỗ trợ lực lượng ly khai miền Đông Ukraine là hoàn toàn có thể xảy ra. Hôm 2/4, truyền thông cho biết, Nga vừa chính thức bàn giao cho lực lượng ly khai Ukraine một lô hàng lớn vũ khí hiện đại để tự vệ trước các cuộc tấn công có thể xảy ra.
Trước sức ép vô cùng lớn từ Nga, Ukraine kêu gọi các đơn vị của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) gần biên giới với Nga sẵn sàng chiến đấu.
Tuy nhiên, người phát ngôn Văn phòng Tổng thống Nga Dmitry Peskov hôm 2/4 đã phát đi cảnh báo:
“Những kịch bản triển khai quân của NATO tới Ukraine sẽ chỉ làm gia tăng thêm căng thẳng gần khu vực biên giới của Nga. Và điều này sẽ buộc chúng tôi phải triển khai thêm các biện pháp an ninh”.
Theo các nguồn tin khác nhau, thực tế, Nga đã và đang gia tăng sự hiện diện quân sự tại biên giới Ukraine trong những ngày qua, với lý do đảm bảo an ninh quốc gia, đồng thời khẳng định, các động thái quân sự không đe dọa bất kỳ ai.
Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Zelensky hôm 2/4 đã bác bỏ điều này, cho rằng hành vi quân sự của Nga gần biên giới mang tính chất đe dọa. Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết, ông đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden và nhận được lời đảm bảo từ Mỹ là Ukraine sẽ không đơn độc.
Ông Zelensky nói: “Chúng tôi nhận được sự ủng hộ lâu dài và đầy đủ của các đối tác quốc tế, trong đó có châu Âu và Mỹ. Mới nhất, trong cuộc trò chuyện giữa tôi và Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm nay, chúng tôi đã thảo luận về tình hình cụ thể tại Donbass. Tổng thống Mỹ đảm bảo với tôi rằng Ukraine sẽ không bao giờ bị bỏ lại một mình trước sự gây hấn của Nga.”
Hôm 2/4, Bộ Ngoại giao Mỹ và Anh cũng bày tỏ quan ngại về động thái của Nga, nêu ra quan điểm ủng hộ của nước này đối với sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov khẳng định, bất kỳ âm mưu nào khơi mào xung đột tại điểm nóng này có thể “hủy hoại” chính Ukraine:
“Đánh giá về thông tin vừa được các phương tiện truyền thông đăng tải, có thể thấy quân đội Ukraine hiểu rõ mức độ nguy hiểm của bất kỳ hành động nào dẫn tới kích động chiến tranh.
Tôi rất hy vọng rằng họ sẽ không bị các chính trị gia trong nước, phương Tây xúi giục có những hành động như vậy. Như Tổng thống Nga đã nói, bất kỳ ai khơi mào cuộc chiến mới tại Donbass đều sẽ dẫn tới sự hủy hoại Ukraine”.