Tính từ giữa tháng 12/2017, nhiều xác cá heo Guiana trong tình trạng bị tổn thương sâu trên da đã dạt vào vịnh Sepetiba (phía tây Rio de Janeiro, Brazil).
Theo ước tính sơ bộ, trung bình mỗi ngày có khoảng 4-5 xác cá heo dạt vào bờ. Tính đến nay con số đã lên đến hơn 200. Hiện tượng bất thường này đã khiến các nhà khoa học đau đầu lý giải nguyên nhân.
Mới đây, các nhà khoa học cuối cùng đã tìm nguyên nhân những con cá heo đã bị nhiễm một loại vi rút lây qua đường không khí được cho là gây ra dịch sởi ở người.
Cetacean morbillivirus (CMV) là loại vi rút ảnh hưởng đến phổi, não và hệ thống miễn dịch của động vật biển có vú như cá heo, hải cẩu, rái cá và cá voi.
CMV gây ra tổn thương da, phát ban, mất phương hướng, nhiễm trùng hô hấp và não, cuối cùng dẫn đến cái chết đầy đau đớn cho những loài động vật này.
Đây không phải là đợt dịch CMV đầu tiên ở cá heo. Vào năm 2013, hơn 1.000 con cá heo di trú đã chết dọc bờ biển Đông Duyên hải Hoa Kỳ vì nhiễm loại virut này.
Năm 1987, một cơn bùng phát khác xảy ra dọc theo bờ biển Trung Đại Tây Dương, giết chết gần 800 con cá heo từ New Jersey đến Florida.
Nhưng trường hợp tại Brazil đánh dấu lần đầu tiên loại vi rút này được phát hiện ở Nam Đại Tây Dương. Các nhà nghiên cứu tin rằng tình trạng ô nhiễm gia tăng và quy hoạch môi trường kém tại đây đã làm cho cá heo dễ bị virus hơn.
Một công ty khai thác mỏ đã hoạt động tại khu vực này vào giữa những năm 1990, sau đó bị đóng cửa vào năm 1998 vì bị cáo buộc xử lý kém chất thải trôi nổi.
Các nhà máy công nghiệp quanh vịnh Sepetiba đã làm xáo trộn môi trường sống của các loài thủy sinh vật tại đây. Ảnh: NYTimes.
Tiến sĩ Alonso, một nhà sinh vật học cho biết: "Số lượng các ngành công nghiệp dọc Vịnh Sepetiba đã tăng lên theo cấp số nhân trong những năm gần đây. Kết quả là một nồng độ lớn các chất gây ô nhiễm tích tụ trong đáy biển, ảnh hưởng đến chuỗi thức ăn."
Vi rút CMV lây lan qua không khí và tiếp xúc trực tiếp giữa các loài động vật. Nó cũng có thể xâm nhập qua mắt, miệng, dạ dày, vết thương hở trên da và đường tiết niệu đạo. Cá heo là động vật có vú, thường xuyên trao đổi thông tin qua cách chạm mõm và tiếp xúc thân thể nên nguy cơ lây bệnh là rất cao.
Hoạt động săn bắt cá của ngư dân quanh vịnh Sepetiba cũng khiến số lượng của loài cá heo này sụt giảm nghiêm trọng. Do số lượng tôm và cá mòi giảm, các ngư dân ở đây đã sử dụng những loại lưới to hơn dẫn đến việc cá heo vô tình mắc vào.
(Nguồn: NYTimes, IFLScience)