Thông điệp Liên bang (TĐLB) 2023 của Tổng thống Biden đã nêu bật các thành công trong hai năm đầu nhiệm kỳ, đặc biệt là giảm tỷ lệ thất nghiệp trong khi kêu gọi đảng Cộng hòa tiếp tục hợp tác giải quyết các vấn đề khác như nhập cư, kiểm soát súng đạn, phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng cũng như tiếp tục ủng hộ Ukraine và đối phó với Trung Quốc.
Tận dụng tốt Thông điệp Liên bang
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã trình bày Thông điệp liên bang 2023 trong 1 giờ 13 phút, dài hơn TĐLB năm ngoái (1 giờ 2 phút). Trong lịch sử nước Mỹ, TĐLB dài nhất là của Tổng thống Bill Clinton năm 2000 với 1 giờ 29 phút, còn ngắn nhất là của Tổng thống Nixon năm 1972 với thời lượng chỉ có gần 29 phút. Mặc dù vấp phải sự chỉ trích của đảng Cộng hòa những rõ ràng, TĐLB của Tổng thống Biden không chỉ là cơ hội để trình bày chương trình nghị sự mà còn nhằm thay đổi suy nghĩ của một số thành viên đảng Cộng hòa có quan điểm gần với Dân chủ.
Nhiều báo chí Mỹ và những người theo dõi đều cho rằng, Tổng thống Biden đã thể hiện được nội dung TĐLB một cách tương đối hoàn chỉnh, ngôn từ chính xác, thu hút được sự chú ý của người nghe cũng như Quốc hội. Một vài nội dung trong TĐLB còn được các thành viên đảng Cộng hòa đứng dậy vỗ tay ủng hộ. Việc thể hiện TĐLB hoàn hảo và có điểm nhấn có ý nghĩa quan trọng đối với với cá nhân ông Biden và đảng Dân chủ trong thời gian tới, giúp giảm bớt chỉ trích và lo ngại của dư luận Mỹ cũng như nội bộ đảng Dân chủ về sức khỏe và năng lực lãnh đạo đất nước của Tổng thống đương nhiệm.
Ngoài ra, nội dung TĐLB 2023 và các hành động của Tổng thống Biden khi đọc, ví dụ như bắt tay, chúc mừng Chủ tịch Hạ viện đảng Cộng hòa Kevin McCarthy.. đã được cân nhắc kỹ càng, chú trọng đến tìm kiếm thống nhất nội bộ, không gây thêm chia rẽ, thể hiện quan điểm sẵn sàng hợp tác với đảng Cộng hòa trong các chương trình nghị sự sắp tới. Đây là điều đã được dự báo từ trước khi Tổng thống Biden phải thận trọng trước đảng Cộng hòa khi đang đối mặt với hàng loạt các cuộc điều tra nhằm vào gia đình Biden liên quan đến hoạt động tài chính, cá nhân Biden liên quan đến quản lý tài liệu mật cũng như bất đồng trong thực hiện các chương trình nghị sự chung.
Tập trung vào đối nội và bổ sung thách thức từ Trung Quốc
Theo đánh giá của giới quan sát, các nội dung chính của TĐLB 2023 cơ bản giống như TĐLB năm 2022, chủ yếu ưu tiên các vấn đề đối nội hơn là đối ngoại. Điểm khác biệt cơ bản là trong TĐLB 2022 về phần đối ngoại, Tổng thống Biden chỉ nêu đậm vấn đề Ukraine và đưa lên đầu tiên. Trong khi đó, tại TĐLB 2023, phần đối ngoại bên cạnh vấn đề Ukraine được mở rộng thêm cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung và được nêu ở phần sau, gần cuối cùng.
Trong TĐLB 2023, Tổng thống Biden không đưa ra chương trình nghị sự mới mà chủ yếu là các biện pháp chính sách mới để tiếp tục hoàn thành các mục tiêu đặt ra trong các chương trình nghị sự từ đầu nhiệm kỳ. Tuy nhiên, TĐLB 2023 đã thu hút và nhận được sự ủng hộ của người dân Mỹ khi nhấn mạnh đến các thành công trong hai năm vừa qua với hàng loạt các kết quả tích cực, tập trung vào các vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân Mỹ như việc làm, giảm lạm phát, chăm sóc y tế cộng đồng, cải thiện cơ sở hạ tầng, đưa sản xuất quay trở lại Mỹ…
Điểm khác biệt lớn nhất và được quan tâm nhiều nhất trong TĐLB lần này có lẽ là nội dung về Trung Quốc. Tổng thống Biden đã tận dụng tốt sự kiện Mỹ bắn hạ một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc trên không phận nước này để đề cập đến đối thủ được đánh giá là chiến lược, lâu dài. Ông Biden nhấn mạnh về câu chuyện trước khi ông nhậm chức, Trung Quốc đang gia tăng sức mạnh trong khi Mỹ thất bại trên quy mô toàn cầu. Cho đến thời điểm này, Mỹ đã đầu tư vào đổi mới, đầu tư vào các liên minh, bảo vệ công nghệ nhạy cảm, hiện đại hóa quân đội để bảo vệ các quyền lợi của nước Mỹ. Tổng thống Biden còn khẳng định, nếu Trung Quốc đe dọa chủ quyền của Mỹ, Mỹ sẽ hành động và đã hành động để bảo vệ chủ quyền của mình.
Cộng hòa đối đầu với Dân chủ bằng gương mặt trẻ trung
Theo như truyền thống chính trị của nước Mỹ, TĐLB 2023 của Tổng thống Biden không nhận được sự ủng hộ của các thành viên đảng Cộng hòa. Một số nghị sỹ Cộng hòa đã tẩy chay không tham dự sự kiện này, cho rằng thông điệp của Tổng thống Biden chỉ nói về những mặt tích cực nhằm tăng uy tín cá nhân cũng như đưa ra những định hướng “màu hồng” tìm kiếm sự ủng hộ trong các cuộc tranh cử tiếp theo. Cựu Chủ tịch Hạ viện đảng Cộng hòa ông Newt Gingrich trước đó cũng tuyên bố, TĐLB 2023 của Tổng thống Biden là “bài phát biểu nhàm chán chứa đầy những điều không trung thực”.
Ngoài ra, để tạo sự tương phản với một tổng thống “già nua, yếu ớt”, đảng Cộng hòa đã chọn Thống đốc bang Arkansas, cựu Thư ký báo chí Nhà Trắng dưới thời Trump, bà Sarah Huckabee Sanders đọc TĐLB của đảng này. Sarah Huckabee Sanders, sinh năm 1982 với số tuổi chỉ bằng một nửa tuổi Tổng thống Biden, là “thống đốc trẻ nhất ở Mỹ”, “nữ thống đốc đầu tiên trong lịch sử Arkansas” được cho là hình ảnh đại diện cho thế hệ trẻ, cho tương lai của nước Mỹ./.