Đánh lén
Một nhóm có tên Lữ đoàn Ansar Abu Bakr al-Siddiq đã lên tiếng nhận trách nhiệm về cuộc tấn công vào cứ điểm quân đội Thổ Nhĩ Kỳ ở vùng nông thôn phía Tây Aleppo vào ngày 16/1.
Tuyên bố trên mạng xã hội, nhóm này nói đã nhắm mục tiêu vào một trong những "căn cứ chính của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ" đóng tại làng Batbu, phía Tây Aleppo khiến ba binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ bị thương.
Nhóm này xuất hiện lần đầu tiên vào tháng 9/2020, tự nhận là nhóm độc lập, không liên kết với bất kỳ phe phái hay tổ chức nào. Vào thời điểm đó, lực lượng này đã tuyên bố nhận trách nhiệm về một cuộc tấn công vào một đồn quân sự của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ ở làng Salat al-Zohour ở vùng nông thôn Jisr al-Shughur, phía tây bắc Idlib.
Trước đó, Đài quan sát Nhân quyền Syria (SOHR) hôm 3/1 cho biết, một vụ nổ gần thành phố Maarat Misrin đã nhắm vào chiếc xe Thổ Nhĩ Kỳ khi đi ngang qua làng Kafraya, ở phía Bắc Idlib, không có thông tin về thương vong.
Báo cáo của SOHR tiếp tục nhắc đến một sự cố khác diễn ra “vào ngày 7/12/2020, khi hai thành viên của Quân đoàn Sham Hồi giáo, làm nhiệm vụ bảo vệ tại căn cứ của Thổ Nhĩ Kỳ ở thị trấn Ram Hamdan, phía Bắc thành phố Idlib đã bị thương, cùng với một binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ, sau khi căn cứ bị nhắm mục tiêu bởi những kẻ không rõ danh tính”.
Thổ Nhĩ Kỳ liên tục bị tấn công bởi các nhóm vô danh.
Trước đó, một nhóm không rõ danh tính, tự xưng là Lữ đoàn Khattab al-Shishani đã nhận trách nhiệm thực hiện một số hoạt động nhắm vào các cuộc tuần tra chung của Nga-Thổ Nhĩ Kỳ trên đường cao tốc quốc tế M4 nối Aleppo-Latakia.
Đánh giá về các hoạt động “đánh lén” liên tục nhằm vào Thổ Nhĩ Kỳ nói trên, Abbas Sharifeh, nhà nghiên cứu về các nhóm thánh chiến nói với Al-Monitor: “Tôi nghĩ rằng có thể có ba bên đứng đằng sau việc nhắm mục tiêu của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib, bao gồm Hurras al-Din có liên kết với al-Qaeda, các nhóm liên kết với chính quyền Syria và Iran, còn lại là các nhóm liên quan đến khủng bố IS”.
“Chính quyền Syria tin rằng các hoạt động khôi phục lãnh thổ của họ đã tạo ra các trung tâm phản kháng của quần chúng để đối đầu với cái gọi là sự chiếm đóng của Thổ Nhĩ Kỳ. Vì không thể đối đầu trực tiếp với Thổ Nhĩ Kỳ, họ sử dụng các phương pháp này để làm xáo trộn sự hiện diện của Thổ Nhĩ Kỳ và cho người Thổ Nhĩ Kỳ biết rằng, việc rút khỏi Idlib và giao lại lãnh thổ cho chính quyền là cách duy nhất để đảm bảo sự an toàn cho binh lính”, Sharifeh nhận định.
Động cơ đằng sau
Sự hiện diện của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria khiến nhiều phe nhóm không hài lòng.
Về phần mình, nhà phân tích chiến lược và quân sự Ahmed Rahhal cho rằng: "Có nhiều hơn một bên muốn cản trở các nỗ lực của Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib, trong số đó có chính quyền Syria, đang tìm cách loại bỏ lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ để mở đường cho cuộc tấn công ở Idlib.
Trong số các bên quan trọng nhất cũng muốn quấy phá sự hiện diện của Thổ Nhĩ Kỳ là các nhóm thân cận với al-Qaeda, vì các nhóm này cho rằng sự hợp tác của Nga-Thổ Nhĩ Kỳ về Idlib và thỏa thuận ngừng bắn đạt được ở Moscow cuối cùng có thể loại bỏ chính mình”.
“Hayat Tahrir al-Sham (HTS) không hài lòng với hợp tác đã đạt được giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng họ buộc phải phục tùng. HTS có hai lựa chọn: Đối đầu quân sự với Thổ Nhĩ Kỳ hoặc tuân theo chính sách của Thổ Nhĩ Kỳ để rồi Nga sẽ có được Idlib. Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ không muốn đụng độ với HTS”, ông nói thêm.
Rahhal lưu ý, HTS đang cố gắng tỏ ra ôn hòa và gần gũi với Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng nhóm này cũng có thể là người đứng sau các hoạt động đó để cho Thổ Nhĩ Kỳ thấy rằng họ đã giật dây mọi thứ ở Idlib. Các hoạt động nhắm vào các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không dừng lại trong tương lai, mà còn leo thang.
Tuy nhiên, một thủ lĩnh thánh chiến có biệt danh là Abu Hafs al-Shami sống ở Idlib nói với Al-Monitor rằng: “Mặc dù nhiều người tin rằng các thực thể nhắm mục tiêu vào quân đội Thổ Nhĩ Kỳ có thể là các nhóm liên kết với Hurras al-Din, nhưng đây chỉ là suy đoán. Các hoạt động này có nhiều khả năng được thực hiện bởi các phiến quân IS, những tổ chức liên kết với Nga hoặc Iran, hoặc cả hai và các nhóm độc lập không xác định”.
Điều này xuất phát bởi, các cuộc tấn công đều được thực hiện bởi các phương thức khác nhau. Mục tiêu thực sự đều xoay quanh việc gây bất ổn cho lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, Shami lưu ý khả năng Nga đứng sau là khó xảy ra, bởi “Nga không đạt được lợi ích thực sự từ những hoạt động nhắm vào các cuộc tuần tra trên đường cao tốc M4”.
Nhân vật này nhấn mạnh rằng HTS muốn thể hiện rằng họ đã kiểm soát được khu vực và đã thành công trong việc cung cấp một mô hình an ninh vững chắc có khả năng biến họ thành lực lượng duy nhất có thể dựa vào trong bất kỳ thỏa thuận quốc tế nào ở Idlib.