Vũ khí không người lái lên ngôi
Theo National Interest, Cơ quan Các dự án Phòng thủ Tiên tiến Mỹ (DARPA) vừa ký hợp đồng với Lockheed Martin và Raytheon nhằm phát triển hệ thống mới cho phép máy bay không người lái có thể hoạt động trong những khu vực được phòng thủ chặt chẽ.
Thiết bị mới có tên gọi là Thiết bị Hoạt động Trong khu vực Bị ngăn chặn (CODE), cho phép máy bay không người lái có thể vượt qua các khu vực chống xâm nhập khu vực (A2/AD) mà Nga và Trung Quốc đang thực hiện.
DARPA tin rằng, trong tương lai máy bay không người lái “có thể thực hiện những nhiệm vụ phức tạp một cách tự động hoặc có người điều khiển dựa trên yêu cầu của người chỉ huy”.
CODE sẽ được phát triển với 3 giai đoạn. Ông Jean-Charles Lede, Giám đốc phụ trách dự án CODE của DARPA cho biết: "Trong giai đoạn 1, chúng tôi đã chứng minh được khả năng tiềm tàng của công nghệ điều khiển tự động và cùng với các đối tác để phác thảo kế hoạch cho tương lai".
Mỹ thử nghiệm máy bay không người lái thế hệ mới.
Khi trang bị CODE, máy bay không người lái sẽ sử dụng hệ thống trí thông minh nhân tạo, giúp chúng có thể bay một cách độc lập, tự xác định và tiêu diệt mục tiêu được thiết lập mà vẫn đảm bảo an toàn khi giao chiến.
DARPA tin rằng các máy bay trang bị hệ thống CODE cũng có thể yêu cầu cứu viện hoặc thực hiện những hành động khác trong trường hợp khẩn cấp xảy ra hoặc có sự xuất hiện của một hiểm họa không lường trước.
Đặc biệt, máy bay trang bị CODE sẽ chỉ cần một người để ra lệnh cho toàn bộ một nhóm phi cơ nhỏ. Người này có thể theo dõi diễn biến chiến dịch qua một giao diện thời gian thực. Trước đây, mỗi chiến dịch có liên quan đến máy bay không người lái thường cần đến khoảng 200 người để vận hành.
Với giai đoạn 2 này, DARPA sẽ xem xét các phương án hoạt động của hai máy bay chiến đấu lần lượt được hãng Lockheed và Raytheon chế tạo, trong các buổi bay thử nghiệm.
Khi kết quả thuận lợi, DARPA sẽ đưa dự án này bước sang giai đoạn 3. Theo đó, 6 máy bay cùng các loại phi cơ không người lái khác sẽ được thử nghiệm. Một người sẽ phải chỉ huy toàn bộ sáu máy bay này để thực hiện những nhiệm vụ phức tạp.
DARPA hiểu rất rõ rằng hệ thống điện tử và an ninh mạng của Nga và Trung Quốc là hiểm họa lớn nhất đối với quân đội Mỹ nếu chiến tranh nổ ra. Vì vậy, hệ thống CODE được thiết kế để "chống chịu các hình thức gây nhiễu và được lắp đặt trên tất cả các máy bay hiện có".
Nếu được sử dụng, CODE sẽ nâng cao khả năng chiến đấu của các máy bay không người lái, đồng thời giảm bớt chi phí vận hành và bảo dưỡng. Tuy nhiên, hiệu quả của công nghệ này đến nay vẫn chưa được kiểm chứng thực sự.
Nâng cấp
Do chương trình phát triển CODE vẫn chưa chứng thực được khả năng, vì vậy Mỹ quyết định nâng cấp máy bay EA-18G Growler để đối phó với những hệ thống S-300/400 của Nga.
Máy bay EA-18G Growler được nâng cấp bằng cách trang bị thêm Công nghệ Mạng Dò Mục tiêu Chiến thuật (TTNT) tốc độ cao cùng một số phần cứng khác nhằm cải thiện khả năng ngắm mục tiêu.
Theo Boeing, toàn bộ máy bay Growler đang sản xuất sẽ đồng loạt sở hữu những tính năng kể trên trong khi các phi cơ cũ sẽ được nâng cấp theo tiêu chuẩn mới.
"Việc nâng cao khả năng ngắm mục tiêu này sẽ tạo ra lợi thế đáng kể đối với các máy bay của chúng ta, đặc biệt là trong một môi trường dày đặc những mối đe dọa, nơi mà việc xác định mục tiêu từ xa được xem như là yếu tố then chốt đóng góp vào thành bại của trận chiến", National Interest dẫn lời ông David Kindley, quản lý chương trình F/A-18 và EA-18G của hải quân Mỹ, cho biết.
Phần cứng trang bị thêm sẽ cho phép nhiều chiến đấu cơ Growler phối hợp tác chiến chống lại các hệ thống ngày càng hiện đại của các đối thủ trên khắp thế giới. Đây là một phần của Hệ thống Kiểm soát Hỏa lực - Phòng không Tích hợp Hải quân (NIFC-CA) Mỹ, được thiết kế để đánh bại những mối đe dọa trên không và từ tên lửa của kẻ thù.
Theo Boeing, gói nâng cấp này gồm một bộ xử lý ngắm mục tiêu tiên tiến, cơ chế kết nối dữ liệu băng thông rộng và một máy tính bảng hệ điều hành Windows, được tích hợp vào hệ thống xử lý nhiệm vụ của Growler.
"Sự phức tạp của các mối đe dọa toàn cầu đang tiếp tục tăng lên", Dan Gillian, phó chủ tịch chương trình F/A-18 và EA-18G của Boeing, cho hay. "Công nghệ ngắm mục tiêu tầm xa này là vô cùng cần thiết trong bối cảnh chúng ta đang tăng cường năng lực tấn công điện tử để đối phó với những xung đột ở hiện tại và trong tương lai".
Theo chuẩn đô đốc Mike Manazir, giám đốc phụ trách không chiến của hải quân Mỹ, TTNT sẽ cần ít nhất hai chiến đấu cơ EA-18G kết nối tốc độ cao với nhau và với một máy bay cảnh báo sớm trên không Northrop Grumman E-2D Hawkeye để tiến hành phân tích nhằm xác định chính xác nguồn phát ra đe dọa.
Với ba điểm phối hợp, hải quân Mỹ kỳ vọng có thể thu hẹp vị trí của các nguồn đe dọa di động khác nhau thành một hình ê-líp đủ nhỏ để theo dõi vũ khí đối phương theo thời gian thực.
Chiến thuật này phát huy tác dụng tối đa khi có máy bay Growler hoạt động cùng nhau nhưng có thể thay thế bằng một phi cơ cảnh báo sớm trên không E-2D Hawkeye. Hawkeye có một bộ hỗ trợ điện tử ưu việt nhưng lại không thể có khả năng chiến đấu của EA-18G, đồng thời không thể tiếp cận gần mối đe dọa.
Công nghệ mới này được cho là có vai trò thiết yếu đối với các kế hoạch chống lại những hệ thống phòng không tích hợp sở hữu các radar VHF có khả năng phát hiện máy bay tàng hình tốt hơn cũng như các hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không cơ động như S-400 Triumf của Nga hay HQ-9 của Trung Quốc.