Tại buổi làm việc giữa Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương), hơn 20 doanh nghiệp nhập khẩu, sản xuất thép trong nước trong đó có CTCP Gang thép Thái Nguyên, CTCP Thép Việt Đức, CTCP Thép Việt Ý, Thép Hoà Phát… đã phản ánh về tình trạng lượng nhập khẩu một số sản phẩm thép tăng lên mức đột biến sau khi áp dụng biện pháp tự vệ đối với sản phẩm thép.
Một số doanh nghiệp chia sẻ, trước đây doanh nghiệp chủ yếu nhập khẩu sản phẩm thép Mã HS 7227.9000 để sản xuất.
Tuy nhiên, từ khi thuế tự vệ được áp đối với mặt hàng này, đưa mức thuế lên 15,4 % thì doanh nghiệp chuyển qua nhập khẩu sản phẩm thép mã HS 7213.91.90 làm nguyên vật liệu để phục vụ cho nhu cầu sản xuất của doanh nghiệp. Thuế suất của HS 7213.91.90 hiện chỉ ở mức 3%.
“Đặc tính lý hóa của hai mã sản phẩm trên tương đương, có thể sử dụng thay thế cho nhau. Các doanh nghiệp cũng khẳng định, việc nhập khẩu chủ yếu phục vụ quá trình sản xuất sản phẩm thép rút dây/dây thép buộc, không nhằm mục đích kinh doanh thương mại”, các doanh nghiệp cho biết.
Ông Nguyễn Văn Sưa, Phó Chủ tịch Hiệp hội thép cho rằng, chủ trương của Nhà nước là bảo vệ ngành sản xuất trong nước, công cụ phòng vệ thương mại được áp dụng để bảo vệ cho các doanh nghiệp nội địa trước sức ép lớn từ bên ngoài.
Về phía Bộ Công Thương, ông Nguyễn Phương Nam, Phó Cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh cho rằng, trong thời gian qua, nhờ áp dụng biện pháp tự vệ khẩn cấp, sản xuất phôi thép của Việt Nam đã hoạt động trở lại.
Khi áp dụng biện pháp đối với các Mã HS đó, lượng nhập khẩu đã giảm đáng kể, sản xuất trong nước đã được phục hồi và tăng trưởng đáng kể. Tuy nhiên, bắt đầu có sự chuyển dịch nhập khẩu sang Mã HS khác.
Trên cơ sở ý kiến của doanh nghiệp, Cục Quản lý cạnh tranh cũng sẽ cân nhắc việc thành lập các đoàn thanh, kiểm tra trên cơ sở đánh giá kỹ nhu cầu trong nước. Không để xảy ra tình trạng lợi dụng công cụ phòng vệ thương mại để tạo lợi thế riêng cho doanh nghiệp.
Theo ông Nam, phòng vệ thương mại là công cụ hữu hiệu để bảo vệ sản xuất trong nước ở bất cứ quốc gia nào. Nếu không có biện pháp tự vệ thì ngành sản xuất trong nước có thể bị phá sản, khi đó thép từ Trung Quốc có thể thao túng giá cả trên thị trường.
Tuy nhiên, ông Nam cho biết, trước khi xem xét, nghiên cứu, áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại phải tuân thủ theo quy trình, không thể tùy tiện đưa ra một mức thuế nào đó.
“Phòng vệ thương mại là công vụ cuối cùng bảo vệ sản xuất trong nước nhưng không bảo vệ quyền lợi của một cá nhân nào mà bảo vệ quyền lợi của cả ngành”, ông Nam nói.
Tại cuộc họp, lãnh đạo Cục Quản lý cạnh tranh ghi nhận ý kiến đóng góp của doanh nghiệp cũng như Hiệp hội.
Cục Quản lý cạnh tranh sẽ tiếp tục ghi nhận các ý kiến của doanh nghiệp đến hết ngày 31/12/2016. Các ý kiến sẽ được tổng hợp, đưa ra bàn thảo với các Cơ quan quản lý nhà nước và sau đó được trình lên Văn phòng Chính phủ.