Trong lịch sử các triều đại kéo dài hàng nghìn năm của Trung Quốc, đã có rất nhiều vị danh tướng được vua giao thống lĩnh hàng vạn quân sang chiếm đóng Đại Việt. Và không ít người trong số họ đã phải chịu sự nhục nhã ê chề của kẻ bại trận khi nặng thì mất mạng, nhẹ thì trở về đất nước trong tình trạng thê thảm chưa từng có.
Lưu Hoằng Tháo – bỏ mạng vì khinh địch
Nhắc tới những bại tướng nổi tiếng trên lãnh thổ Việt Nam chúng ta không thể bỏ quả Lưu Hoằng Tháo, người con trai thứ 9 của vua Hán Lưu Nghiễm đã thống lĩnh 2 vạn thủy quân trong trận chiến Bạch Đằng vào năm 938. Vốn là một người còn trẻ tuổi và non kinh nghiệm trận mạc, Lưu Hoằng Tháo được cha mình cử đi vì tin rằng phía Giao Chỉ không còn tướng tài sau khi Dương Đình Nghệ đã bị Kiều Công Tiễn ám hại.
Tuy nhiên, cả vua Hán lẫn Hoằng Tháo đều không nhận ra rằng quân đội của mình đã gặp phải quá nhiều điều bất lợi trong cuộc chiến này. Đó là việc không còn nội ứng bên trong của Kiều Công Tiễn, đó là việc Hoằng Tháo còn quá non kinh nghiệm trận mạc và không có hiểu biết gì về địa thế sông nước ở Việt Nam. Cho rằng quân của Ngô Quyền lực cô thế móng, quân Nam Hán đã dễ dàng bị dụ vào trận địa cọc chôn dưới sống Bạch Đằng để rồi bỏ mạng vĩnh viễn nơi đây.
Thoát Hoan – chui vào rọ tre mới chạy thoát
Vào đầu năm Ất Dậu 1285, Hốt Tất Liệt đã cho con trai mình là Thoát Hoan thống lĩnh 50 vạn quân xâm lược Đại Việt. Đạo quân Mông Cổ với số lượng cực kì đông đảo, chưa biết nếm mùi thất bại tự tin rằng sẽ có thể dễ dàng đánh bại triều đình nhà Trần trong thời gian ngắn để rồi sử dụng lãnh thổ Việt Nam làm bàn đạp thốn tính nốt Ung Châu của Trung Quốc.
Tuy nhiên, dưới sự chỉ đạo cực kì tài tình và khôn khéo của vua nhà Trần, quân đội và nhân dân Đại Việt chỉ huy bởi Quốc công Tiết chế Trần Hưng Đạo đã dần chiếm lại thế chủ động trên chiến trường và tiêu diệt hàng chục vạn quân lính Mông Cổ. Trên đường tháo chạy của mình thì Thoát Hoan đã phải chui trong rọ tre ngoài bọc đồng lá để tránh tên đạn và chấp nhận bị quân lính kéo lê trên dọc đường.
Tôn Sĩ Nghị - tháo chạy trong ống đồng
Mượn cớ Lê Chiêu Thống cầu cứu mình, vua Càn Long đã sai Tôn Sĩ Nghị đem 29 vạn đại quân tiến vào Đại Việt. Sau khi vượt qua kháng cự, quân Thanh tiến vào chiếm đóng thành Thăng Long từ trước tết Kỷ Dậu 1789 và chờ cho tới ngày 6 tháng giêng để tiến đánh vào Nam.
Mặc dù vậy, cuộc hành quân thần tốc của vua Quang Trung lại hoàn toàn nằm ngoài dự đoán của vị tướng nhà Thanh. Quân đội của ông đã bất ngờ tiêu diệt hai đồn quân tiền tiêu Đống Đa và Ngọc Hồi để rồi tiến đánh vào Thăng Long trước sự ngỡ ngàng của các binh lính nhà Thanh. Tôn Sĩ Nghị cũng chẳng còn nghĩ đến chút thể diện nào của một vị nguyên soái khi chui vào ống đồng cho quân sĩ dẫn sang bên kia sông Hồng để tháo chạy về nước.
