Khi tháng Chạp - tháng cuối cùng của năm âm lịch về trên khắp mọi nẻo đường Việt Nam, hơi thở se sắt của mùa đông cũng dần trở nên sắc lạnh, lẫn vào từng cơn mưa bất chợt không hẹn trước, khiến lòng người bồi hồi, như thể thời gian đang đua nhau chạy nhanh hơn khi Tết Nguyên đán - cái Tết của sự sum vầy, của mùa Xuân tươi mới đang đến thật gần.
Tháng Chạp, hay còn gọi là "tháng củ mật", không chỉ là dấu mốc đánh dấu sự khép lại của một năm âm lịch mà còn là thời khắc chuyển mình, khi mọi nhà nô nức, hối hả chuẩn bị cho ngày Tết ngập tràn niềm vui và hy vọng.
Ngày mùng 1 tháng Chạp năm Quý Mão 2023 tương ứng với ngày 11/1/2024. Mỗi người dân Việt Nam từ thành thị tới nông thôn, đều có cách riêng để đón tháng Chạp. Một không khí náo nức bao trùm, khi mỗi gia đình, mỗi cá nhân, dù là những nghi thức truyền thống hay đơn giản chỉ là những ngày bình thường, đều hướng về một năm mới với những dự định và mong ước riêng. Dưới đây là những việc dân gian thường làm trong tháng Chạp.
1. Dâng lễ bàn thờ Gia tiên
Ngày mùng 1 đầu tháng Chạp, vẫn theo thường lệ, khắp nơi người người nhộn nhịp mua hoa tươi, trái cây ngon đẹp cùng các loại bánh dâng lên bàn thờ tổ tiên. Nhiều người còn chuẩn bị cả mâm cỗ cúng nhỏ để thể hiện lòng thành.
Nhìn chung, cứ vào mùng 1 và ngày Rằm, các gia đình đều sẽ có phần lễ to nhỏ tùy thuộc điều kiện mỗi nhà để dâng lên bàn thờ tỏ lòng thành kính, cũng như cầu sự an yên, may mắn, sức khỏe cho cả gia đình.
2. Đi chùa
Đi chùa vào ngày mùng 1 hay ngày Rằm không còn là điều xa lạ đối với người Việt. Vào ngày đầu tiên của tháng, ngoài việc dâng lễ lên bàn thờ Gia tiên hay bàn thờ Phật, nhiều người còn lựa chọn bước chân vào chốn linh thiêng của những ngôi chùa cổ kính. Cùng với hương trầm nghi ngút, tiếng chuông chùa ngân vang, lòng người thành kính khấn nguyện, mong cầu cho một tháng mới tràn ngập niềm vui và hanh thông.
Trên những con đường dẫn lối đến cổng chùa, nhiều người gửi gắm lời cầu nguyện bình an cho mọi người trong gia đình, cũng như người dân khắp cả nước.
3. Dọn dẹp nhà cửa
Mặc dù bước vào đầu tháng Chạp chưa phải thời điểm dọn dẹp nhà cửa "cật lực" hay trang hoàng nhà cửa để đón Tết, tuy nhiên trong ngày đầu tiên của tháng, việc dọn dẹp nhà cửa sẽ mang lại nguồn sinh khí tích cực. Loại bỏ những thứ cũ kỹ, bừa bộn để đón không gian sống, không gian làm việc được gọn gàng, ngăn nắp, từ đó mang lại nguồn năng lượng dồi dào, khỏe mạnh cho mọi người.
Không cần chờ đến những ngày cận kề Tết Nguyên đán, ngay từ những ngày đầu của tháng Chạp, nhiều người đã bắt tay vào việc sắp xếp, dọn dẹp nhà cửa. Điều này giống như một cử chỉ tinh tế để mở cửa đón nhận khí trời trong lành và sự khởi đầu tích cực cho chu kỳ sắp tới.
Mọi ngóc ngách trong ngôi nhà được quét dọn, mọi thứ không cần thiết, cũ kỹ được gạt bỏ, nhường chỗ cho sự tươi mới và gọn gàng. Điều này không chỉ tạo ra một không gian sống hài hòa mà còn biểu tượng cho việc thanh lọc tâm hồn, xua đi mọi ưu phiền, và chuẩn bị cho một tinh thần sảng khoái. Chính những hành động nhỏ này bắt đầu nhen nhóm lên ngọn lửa ấm áp của mùa Xuân, đồng thời gieo hy vọng về một năm mới tràn đầy sức khỏe, hạnh phúc và thành công.
4. Chuẩn bị mua đồ đón Tết
Khi Rằm tháng Chạp cận kề, dường như dòng chảy của thời gian cũng trở nên nhanh chóng hơn, cuốn theo bao lo toan và sự háo hức của những ngày Tết đang về. Ngay từ những ngày đầu tiên của tháng Chạp, không khí Tết đã len lỏi vào từng góc phố, từng ngôi nhà, khơi gợi trong lòng mọi người sự nôn nao, chuẩn bị chào đón những ngày lễ hội truyền thống.
Những giỏ quà Tết được chọn lựa cẩn thận, đặt trước với những hộp bánh mứt thơm lừng, chai rượu nồng ấm, những túi hạt của sự sung túc, là món quà tinh thần không thể thiếu mỗi dịp xuân về. Các gia đình tích cực đặt mua những nguyên liệu tươi ngon, những món đặc sản địa phương, nhằm chuẩn bị cho mâm cơm đoàn viên ấm cúng, mà cũng là để tự thưởng cho một năm lao động cần mẫn.
Song song với việc mua sắm, không ít người đã tìm đến những vườn đào, vườn quất chọn lựa những cây ưng ý nhất để "chơi Tết" sớm. Cây đào với những bông hoa đỏ thắm, cây quất trĩu quả vàng rực, không chỉ làm đẹp cho ngôi nhà, mà còn mang ý nghĩa phong thủy, cầu chúc một năm mới an lành, thịnh vượng.
5. Lập kế hoạch cá nhân
Giống như những nỗ lực dọn dẹp từng ngõ ngách của căn nhà để tạo ra một không gian sống trong lành và mát mẻ, việc tổng kết những diễn biến đã qua trong suốt một năm cũng vô cùng quan trọng. Hãy dành thời gian để ngồi lại, suy ngẫm, đóng gói những trải nghiệm không như ý, loại bỏ bỏ chúng ra khỏi tâm trí và chỉ giữ lại những bài học quý giá.
Đó là nền tảng vững chắc để từ đó phác thảo nên những mục tiêu rõ ràng cho năm mới. Việc viết ra những dự định và nguyện vọng không chỉ giúp chúng ta có động lực phấn đấu mà còn là la bàn dẫn lối cho một năm đầy thành công và thịnh vượng phía trước.