Theo phân tích mới được công bố bởi Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại Mỹ, Trung Quốc đã chi 230,8 tỷ USD trong hơn một thập kỷ để phát triển ngành công nghiệp ô tô điện.
Mức độ hỗ trợ của chính phủ Trung Quốc dành cho ngành xe điện rất đa dạng, từ khoản giảm giá và miễn thuế bán hàng cho đến việc tài trợ cho cơ sở hạ tầng. Bên cạnh đó, chính phủ cũng trực tiếp mua xe điện và hỗ trợ các chương trình nghiên cứu và phát triển của các nhà sản xuất ô tô. Đặc biệt, khoản chi tiêu của chính phủ cho các chương trình nghiên cứu và phát triển đã tăng đáng kể trong vài năm qua. Từ 2 tỷ USD trong giai đoạn 2009-2017, con số này đã tăng vọt lên 3,6 tỷ USD vào năm 2018 và tiếp tục tăng lên 4,3 tỷ USD vào năm ngoái.
Một dây chuyền sản xuất xe điện Trung Quốc. Ảnh: Reuters
Nói về trợ cấp cho nhà cung cấp, "gã khổng lồ" pin CATL được cho là đã nhận được khoản trợ cấp khổng lồ lên tới 809,2 triệu USD vào năm ngoái. Con số này gấp hơn 10 lần so với những gì họ nhận được vào năm 2018 và gần gấp đôi so với năm 2022.
Điều này cho thấy, chính phủ Trung Quốc đã và đang dồn lực để thúc đẩy ngành công nghiệp xe điện nước nhà. Không có gì ngạc nhiên khi phần lớn khoản chi tiêu được thực hiện trong thời gian gần đây. CSIS ước tính rằng chỉ có 6,74 tỷ USD được chi trong giai đoạn 2009-2017. Tuy nhiên, con số đó "gần như tăng gấp ba lần trong giai đoạn 2018-2020 và sau đó lại tăng mạnh kể từ năm 2021."
CSIS nhận định, những tác động của chính sách này là rất đáng kể vì cuộc chơi đã bị "thay đổi về cơ bản". Điều này sẽ khiến "người khác khó cạnh tranh hơn ở Trung Quốc hoặc bất kỳ nơi nào khác mà xe điện Trung Quốc được bán". Mặc dù Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất hỗ trợ các nhà sản xuất ô tô và xe điện, nhưng mức độ hỗ trợ của chính phủ nước này thực sự rất lớn.
Tuy nhiên, chính sách này cũng tạo ra không ít vấn đề. Trung Quốc được cho là có hơn 200 công ty xe điện, nhưng chỉ một số ít được cho là có lãi. Bên cạnh đó, sự dư thừa về nguồn cung xe điện cũng là một vấn đề nan giải, điều này lý giải cho cuộc chiến giá cả trong nước cũng như việc các hãng xe Trung Quốc ngày càng tập trung vào thị trường quốc tế.
Mặc dù CSIS tin rằng một số nhà sản xuất ô tô Trung Quốc cuối cùng sẽ sụp đổ, nhưng tổ chức này cho rằng một số hãng xe "chắc chắn sẽ là trụ cột trong ngành công nghiệp toàn cầu".