Sau khi trải qua 3.000 hải lý từ Koln (Đức) vào hồi đầu năm nay, chiếc tàu ngầm thứ 5 mang tên "Dolphin" (theo tiếng Isarel "Rahav") do Đức chế tạo đã xuất hiện tại thành phố cảng Haifa (Isarel). Chiếc tàu ngầm này có kích thước thực sự ấn tượng với chiều dài 56m, chiều rộng 6,8m.
Thuỷ thủ đoàn của "Dolphin" vẫn giữ nguyên về số lượng – 30 người, vũ khí gồm thuỷ - ngư lôi và tên lửa. Để tránh nhầm lẫn, cần phải nhấn mạnh như sau: "Rahav" là tên gọi truyền thống của một lớp các tàu ngầm Isarel không phụ thuộc vào thời gian hạ thuỷ cũng như nơi sản xuất.
Mối đe doạ từ phía Iran
Jerusalem bắt đầu thể hiện sự quan tâm đặc biệt của mình tới hạm đội tàu ngầm trong khoảng 20 năm gần đây vì mối hiểm hoạ ngày càng gia tăng từ phía Tehran – quốc gia có thể chế tạo vũ khí giết người hàng loạt.
Khả năng dễ bị đe doạ tiềm tàng của những hạ tầng trên mặt đất, dù được bảo vệ tốt nhất, trong thời kỳ phát triển công nghệ tên lửa, đã đẩy Isarel tới chiến lược triển khai vũ khí đáp trả ngầm dưới nước.
Nhờ đó, Quân đội Isarel đảm bảo cho mình khả năng ngăn chặn và tấn công đáp trả trong trường hợp bị tấn công bằng tên lửa bất ngờ từ phía những lực lượng thù địch.
Quốc gia Do thái này chưa bao giờ khẳng định hay phủ nhận việc sở hữu vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, theo nhiều thông tin trên những phương tiện truyền thông nước ngoài, Isarel đang nâng cấp các tàu ngầm để các máy phóng ngư lôi có thể sử dụng vào mục đích phóng tên lửa mang đầu đạn hạt nhân.
Buổi lễ tiếp nhận bàn giao cho Hải quân Isarel tàu ngầm "Rahav" diễn ra trên vùng biển mang tên Yoske Drora – người sáng lập ra đơn vị đặc nhiệm Commandos của hải quân và hạm đội tàu ngầm.
Nguyên tư lệnh Lực lượng Hải quân Isarel, Đô đốc hải quân người gốc Ba Lan, ông Avraam Botzer (1929-2012) là người đấu tranh tích cực để xây dựng một hạm đội tàu ngầm đủ mạnh, mang ý nghĩa chiến lược như lực lượng Không quân.
"Rahav" – lớp tàu ngầm điện – diesel tối tân nhất của Hải quân Isarel chuẩn bị được hạ thủy ở Đức.
Từ đầu những năm 90, ông đã tích cực ủng hộ việc phát triển hạm đội tàu ngầm có khả năng mang tên lửa hạt nhân. Một năm trước ngày mất, vào tháng 6/2011, trong một cuộc trả lời phỏng vấn, đô đốc Botzer tuyên bố rằng, "Quân đội Isarel, trong trường hợp bị Iran tấn công, cần các tàu ngầm chứ không phải máy bay".
Căn cứ định hướng do Đô đốc Botzer đưa ra, để giải quyết một cách hiệu quả các nhiệm vụ của mình, Hải quân Isarel cần tối thiểu 9 tàu ngầm. Ba chiếc trong số này sẽ chịu trách nhiệm tuần tra chiến đấu, ba chiếc – neo đậu tại các cảng để bảo dưỡng, thêm ba chiếc nữa – thực hiện các nhiệm vụ chiến lược.
Ban đầu, định hướng của Đô đốc Botzer được khai thác triệt để, và Bộ Quốc phòng Isarel phối hợp cùng với Hải quân lên kế hoạch mua số lượng tàu ngầm. Vì Quân đội Isarel sở hữu 5 chiếc tàu ngầm vào đầu những năm 2000, nên các cuộc đàm phán mua chiếc tàu ngầm thứ sáu đã được bắt đầu với phía Đức.
Nhưng thật bất ngờ, một bối cảnh chính trị mới đã xuất hiện – Liên minh Châu Âu và Mỹ quyết định bãi bỏ các lệnh cấm vận kinh tế đối với Iran như câu trả lời cho sự đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân từ phía ban lãnh đạo Iran.
Tổng tham mưu trưởng Quân đội Isarel, ông Gadi Aizenkot, đã tạm dừng quá trình mua thêm một chiếc tàu ngầm nữa vì các vấn đề liên quan tới ngân sách cũng như trên cơ sở phân tích thực tiễn tình hình tại Trung Đông.
Cần phải nêu rõ rằng, Iran đã đặt cược vào các tàu ngầm hạng nhỏ lớp "Gadir". Những tàu ngầm (dài 29m, rộng 3m, 19 thuỷ thủ đoàn người, lượng choán nước 120 tấn) có sự tham gia của các chuyên gia Bắc Triều Tiên trong quá trình chế tạo này chỉ hoạt động tại những vùng nước nông cận bờ nên chỉ có thể bảo vệ được eo Ormuz.
Các tàu ngầm này cũng có thể phục vụ nhiệm vụ di chuyển các đơn vị đặc nhiệm và rải thuỷ lôi.
Thế nhưng, điều trớ trêu đó là chiếc tàu ngầm thứ 5 của Hải quân Isarel lại cập cảng Haifa vào đúng thời điểm khi Iran đang chờ đợi công bố bãi bỏ lệnh cấm vận.
Những tàu ngầm đầu tiên đến từ Anh
Hạm đội tàu ngầm gần như không có tên trong Quân đội phòng vệ Isarel gần 10 năm kể từ sau khi nhà nước Do thái được tái lập vào năm 1948.
Người Isarel đã phải triển khai tất cả những cuộc xung đột quân sự với các nước láng giềng trước những năm 60 của thế kỷ trước mà không có lực lượng tàu ngầm.
Tuy nhiên, quân đội của các quốc gia Ả Rập xung đột với Isarel cũng không sở hữu lực lượng tàu ngầm đúng nghĩa, mặc dù, theo hàng loạt những nguồn tin, vào năm 1955, người Ai Cập đã tiếp nhận 2 chiếc, thậm chí là 5 chiếc từ Séc và Slovakia – quốc gia không có biển.
Khi đó và sau này ai cũng biết rằng Praha chỉ đứng ra dưới vai trò môi giới vì những động cơ chính trị nhất định. Trên thực tế, Cairo tiếp nhận những tàu ngầm đầu tiên từ Trung Quốc.
Có thể thấy rõ rằng, các tàu ngầm này được sản xuất tại Trung Quốc theo thiết kế của Liên Xô. Thông tin này do thủ tướng Trung Quốc vào thời điểm đó, ông Chu Ân Lai chính thức công bố. Lực lượng hải quân của những quốc gia Ả Rập khác phát triển rất yếu, và họ phần lớn không sở hữu tàu ngầm.
Liên quan tới quốc gia Do thái, thì những tàu ngầm đầu tiên được bàn giao cho lực lượng hải quân Quân đội Isarel vào ngày 21/9/1958. Đó là các tàu ngầm "Sanguine" và "Springer" type "S" của Anh, được đóng vào giai đoạn 1944-1945.
Trong Quân đội Isarel, các tàu ngầm này được đổi tên thành "Rahav" và "Tanin" với số hiệu TZ-71 và TZ-73. Những tàu ngầm trên phục vụ trong hạm đội khoảng 10 năm, đến năm 1986 chúng được thay thế bằng các tàu ngầm họ "T" đã qua sử dụng của Anh – Turpin và "Truncheon".
Trong cuộc chiến Sáu ngày, vào đêm ngày mùng 5 rạng sáng ngày mùng 6/6/1967, chiếc tàu ngầm "Tanin" đã đưa những người nhái Isarel tới căn cứ hải quân được bảo vệ đặc biệt của Ai Cập tại Alexandria.
Người Isarel đã đánh đắm các tàu chiến mang tên lửa của đối phương ngay tại bãi neo đậu. Khi phản công, người Ai Cập đã phát hiện "Tanin" và liên tục tấn công nhằm vào chiếc tàu ngầm này bằng những thuỷ lôi ngầm. Tàu ngầm Isarel bị hư hỏng nhưng vẫn thoát được khỏi vòng vây.
Những người giỏi nhất được tuyển chọn vào lực lượng tàu ngầm
Công tác huấn luyện các học viên tàu ngầm Isarel kéo dài, theo quy định, 1 năm và 4 tháng mặc dù những thuỷ thủ thực hiện các nhiệm vụ đặc biệt có thể phải huấn luyện mất 3 năm.
Trong quá trình tuyển chọn, thể lực cũng như trình độ kiến thức về toán, lý, hoá và ngoại ngữ của các thí sinh được đặc biệt chú trọng. Sau khi xuất ngũ, những thuỷ thủ tàu ngầm thường được gọi tái ngũ để tái đào tạo hơn các lực lượng khác.
Tất cả là do hạm đội tàu ngầm Isarel được coi là bí mật nhất. Các học viên thậm chí không được thảo luận về chương trình học với nhau. Họ bị cấm sử dụng điện thoại di động trong quá trình đào tạo. Để xây dựng tinh thần đồng đội, khi ai đó bị phạt thì cả đội cùng chịu chung.
Người nhái chiến đấu được lựa chọn vào đơn vị đặc nhiệm tinh nhuệ (commandos hải quân) của Hải quân Isarel chuyên thực hiện các nhiệm vụ trên biển cũng như trên cạn ở hậu phương của địch, bao gồm cả những chiến dịch chống khủng bố và giải cứu con tin.
Trong vòng tối thiểu 20 tháng huấn luyện tại đây, học viên mới sẽ tiếp thu bài học huấn luyện cấp cao dành cho bộ binh, cũng như chương trình của lính dù và tất nhiên của cả lực lượng hải quân chống phá.
Các người nhái chiến đấu của Isarel thực hiện thành công nhiều nhiệm vụ chiến đấu trong cuộc chiến tranh Ngày tận thế diễn ra vào tháng 10/1973. Vào đêm ngày 17/10 năm đó, nhóm đặc nhiệm Hạm đội 13 đã được một chiếc tàu ngầm đưa vào vùng biển của căn cứ hải quân Ai Cập ở Port-Said.
Người Isarel bí mật tiếp cận các tàu chiến của Ai Cập, đánh đắm một chiếc tàu chiến mang tên lửa và hai chiếc tàu phóng ngư lôi.
Sau đó 4 ngày, một nhóm người nhái chiến đấu khác của Isarel đã sử dụng súng chống tăng để đánh đắm thêm 2 chiếc tàu chiến mang tên lửa khác của Ai Cập và phá huỷ các giếng phóng tên lửa.
Cái chết của "Dakar"
Ngày 9/1/1968, chiếc tàu ngầm diezel không trang bị vũ khí thẳng tiến từ cảng Portsmouth của Anh tới Haifa với 69 thành viên thuỷ thủ đoàn. Đây là một trong 3 chiếc tàu ngầm được Isarel mua của Anh.
Ngày 15/1, "Dakar" đã tiếp nhiên liệu tại Gibraltar, và vào lúc 10h00 ngày 24/1, nó đi ngang qua đảo Crete. Thông tin này được Thuyền trưởng, Đại uý hải quân hạng 3, Yaakov Ranaan thông báo với Haifa.
Hôm thứ năm, ngày 25/1, vào lúc 0h02, "Dakar" lần cuối cùng liên lạc với căn cứ. Cùng ngày, vào lúc 12h25, như Tư lệnh Hải quân Isarel lúc bấy giờ, Đô đốc Shlomo Ariel, báo cáo tại cuộc họp chính phủ, liên lạc đã được nối lại nhưng chỉ kéo dài không quá 1 phút.
Theo báo cáo của Đô đốc Ariel, "sĩ quan điện đàm của "Dakar" đã gọi cho căn cứ để hỏi về chất lượng đường truyền". Căn cứ trả lời: "bình thường", và cuộc nói chuyện ngay lập tức bị dừng lại".
Ban đầu, căn cứ Haifa cho rằng đó hoàn toàn là do nhiễu sóng kỹ thuật và quyết định chờ cho đến khi tín hiệu điện đàm được khôi phục.
Tuy nhiên, ngay ngày hôm sau, các tàu chiến và máy bay của Isarel đã bắt đầu công tác tìm kiếm "Dakar".
Thế nhưng, hơn 30 năm trôi qua vẫn không ai biết về số phận của chiếc tàu ngầm và thuỷ thủ đoàn. Và trong suốt thời gian qua, Isarel đã bỏ nhiều tiền để tổ chức công tác tìm kiếm. Hải quân Isarel công bố số tiền thưởng trị giá 300 nghìn đôla cho ai cung cấp thông tin về nơi chiếc tàu có thể bị chìm.
Vào ngày 29/5/1999, các chuyên gia của công ty tư nhân quy mô nhỏ "Neoticus" (Mỹ), từng được biết đến khi trục vớt các mẫu vật từ chiếc tàu "Titanic" huyền thoại, đã phát hiện thấy chiếc tàu ngầm "Dakar" ở độ sâu 3.000m tại khu vực nằm giữa các đảo Síp và Crete.
Một lỗ lớn đã được phát hiện trên thân chiếc tàu ngầm bị vỡ làm đôi "Dakar" này. Căn cứ vào những tấm ảnh chụp được cho thấy giả thiết chiếc tàu này bị tấn công là không có cơ sở.
Các chuyên gia đã xác định được lỗ lớn này xuất hiện khi chiếc tàu ngầm va chạm với đáy biển. Cũng không phát hiện dấu vết ngư lôi hay thuỷ lôi.
Một miếng cắt từ thân tàu "Dakar" đã được đưa lên và đang được trưng bày tại Viện bảo tàng Hải quân ở Haifa. Không tìm thấy dấu vết thi thể của các thuỷ thủ vì có thể chúng đã bị phân huỷ trong môi trường nước trong suốt hơn 30 năm.
45 năm sau khi "Dakar" gặp nạn, vào năm 2013, trên đồi Gertzel tại Jerusalem, đài tưởng niệm 69 thuỷ thủ, trong đó có cả những người gốc Liên Xô, đã hy sinh được xây dựng theo quyết định của chính phủ.
Đài tưởng niệm được thiết kế giống như chiếc tàu ngầm đang lặn xuống. Người xem có thể đi vào bên trong và đi dọc theo hành lang của đài tưởng niệm.
Cũng trong năm 2013, 16 tài liệu mật liên quan tới cái chết của "Dakar" đã được công bố. Mặc dù theo luật pháp của Isarel, tài liệu mật chỉ có thể được công bố 50 năm sau khi đóng dấu "Mật", chính phủ vẫn quyết định công bố một phần tài liệu vào dịp kỷ niệm 45 năm.
Những tài liệu còn lại dự kiến sẽ được công bố vào năm 2018.
"Nội thất" bên trong tàu ngầm INS Rahav của Hải quân Israel.
Canh giữ 3 vùng biển
Theo hàng loạt các nguồn tin quân sự, Isarel đã có mặt trong nhóm 3 nước (Nga, Mỹ, Trung Quốc), có các tên lửa hạt nhân được phóng từ mặt đất, trên không và dưới biển. Isarel thường xuyên triển khai 1-2 tàu ngầm "Dolphin" trên biển Ấn Độ Dương, cách không xa Vịnh Persian.
Các tàu ngầm của Isarel có khả năng triển khai một cuộc tấn công phủ đầu nhằm vào bất cứ kẻ nào muốn gây hấn trên biển Địa Trung Hải, Biển Đỏ và Biển Ả Rập.
Những chiếc tàu ngầm họ "T" đầu tiên chấm dứt hoạt động vào năm 1974, các tàu ngầm kế nhiệm chỉ được bàn giao cho quân đội sau đó 2 năm.
Đó là chiếc tàu ngầm điện-diesel "Gal" (Sóng biển) được đóng tại Anh theo mẫu thiết kế của dự án 206 (Đức) IKL (Ingenieur Kontor Lubeck). Các tàu ngầm dự án 205 trước đó của Đức chủ yếu triển khai các nhiệm vụ phòng vệ bờ biển.
Tổng cộng hải quân Isarel sở hữu 3 chiếc tàu ngầm "Gal". Chiếc thứ nhất chính thức ra khơi tuần dương vào ngày 13/1/1977 ở khu vực gần thành phố Tir của Libang. Vào năm 1982, các tàu ngầm thuộc lớp này đã tham gia vào cuộc chiến tranh Libang lần thứ nhất.
Chúng tiến hành hoạt động trinh sát dọc bờ biển, định vị mục tiêu cho pháo binh, luôn trong tình trạng sẵn sàng tấn công hạm đội Syria nếu như một cuộc chiến quy mô toàn diện với Syria nổ ra.
Tàu ngầm "Gal" phục vụ trong hàng ngũ Hải quân Isarel tổng cộng 27 năm. Vào giữa tháng 10/2007, nó được bàn giao cho Viện Bảo tàng Hải quân tại Haifa. Tất nhiên, toàn bộ hệ thống vũ khí và liên lạc bí mật đã được tháo dỡ.
Kinh nghiệm tích luỹ từ những tàu ngầm thế hệ trước cho phép các kỹ sư người Isarel thiết kế những cải tiến cần thiết. Liên quan tới các tàu ngầm hạng nhỏ (độ giãn nước 200 tấn, dài 49m và rộng gần 5m), nhưng nhanh nhẹn và hiện đại, nhiều hệ thống hiện đại đã được chế tạo để đáp ứng nhu cầu của hạm đội tàu ngầm Isarel.
Tàu ngầm của Hải quân Israel luôn trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu cao.
Các loại vũ khí, thiết bị theo dõi và nghe cũng như toàn bộ những thiết bị điện tử còn lại được lắp đặt trên những tàu ngầm này là hiện đại nhất vào thời điểm đó. Ngoài ra, chúng còn được tái trang bị các tên lửa và ngư lôi chống hạm hiện đại hơn.
Vào năm 1999, các tàu ngầm nâng cấp lớp "Rahav" và "Levitan" đã có mặt tại căn cứ Haifa, một năm sau đó là chiếc tàu ngầm "Tkuma".
Cả 3 chiếc tàu ngầm trên đã tham gia vào nhiều chiến dịch mà phần lớn sẽ được giữ bí mật trong vài chục năm tới. Chiếc tàu ngầm "Tanin" thế hệ mới cũng chính thức đứng trong hàng ngũ của Hạm đội 7 vào năm 2013.
Đây không phải là chiếc tàu ngầm đầu tiên được gọi tên này. Theo truyền thống của nhiều nước, các tàu chiến mới ít khi được gọi bằng tên của "những bậc đàn anh" đã không còn phục vụ.
Chiếc tàu ngầm đầu tiên mang tên "Tanin" chính thức có mặt trong Hải quân Isarel từ năm 1959 đến hết năm 1968, chiếc thức hai – từ năm 1977 đến hết năm 2002.
Vào đầu những năm 2000, hạm đội tàu ngầm Isarel có những thay đổi chất lượng – các tàu ngầm điện-diesel của Đức type "Dolphin" đã được bàn giao cho Hải quân với những tính năng cải tiến phù hợp với Isarel.
Hai chiếc tàu ngầm đầu tiên được Berlin tặng cho Jerusalem. Chiếc tàu ngầm thứ ba được người Đức và người Isarel chia đôi chi phí, chiếc tàu ngầm thứ tư và thứ năm được bán cho Isarel với mức giá bằng 2/3.
Tuy vậy, các tàu ngầm mới có giá 400 triệu Euro/chiếc này vẫn là loại vũ khí chiến đấu đắt giá nhất trong lực lượng vũ trang Isarel.
Nếu như vào năm 2012, chỉ có 36% thời gian các tàu ngầm Isarel tham gia vào các hoạt động tác chiến và phần thời gian còn lại là tham gia vào công tác huấn luyện chiến đấu, thì đến nay, có tới không dưới 60% thời gian chúng tham gia vào các chiến dịch xa bờ.
Bởi vậy, nhiệm vụ đặt ra đối với Hải quân Isarel trong những năm tới, đó là: Xây dựng 2 thuỷ thủ đoàn cho từng chiếc tàu ngầm để nó chỉ cập căn cứ tiếp nhiên liệu và ngay lập tức ra khơi với thuỷ thủ đoàn thứ hai trong khi thuỷ thủ đoàn thứ nhất được nghỉ ngơi.
Cần phải nhấn mạnh rằng, các tàu ngầm hiện đại của Isarel được trang bị động cơ khí độc lập cho phép chúng lặn được lâu hơn, khiến cho đối phương khó phát hiện. Chúng được trang bị những hệ thống vũ khí cũng như các thiết bị theo dõi,… tối tân nhất của Isarel.
Việc gia tăng số lượng tàu ngầm là do căn cứ hải quân tại Haifa đã được mở rộng. Các bãi neo đậu tàu chiến đã được xây dựng thêm.
Ngoài ra, sau cuộc chiến tranh Li-băng lần thứ hai vào giai đoạn tháng 7-8/2006, nhiều hầm bê tông cốt thép đã được xây dựng để bảo vệ các tàu ngầm khỏi những cuộc tấn công bằng tên lửa từ phía Li-băng. Số lượng nhân sự của Hạm đội 7 cũng tăng lên đáng kể, vào khoảng hơn 2.000 người.
Trong năm nay, như đã đề cập ở trên, chiếc tàu ngầm "Rahav" đã có mặt trong hàng ngũ chiến đấu của Hạm đội 7. Thêm một chiếc tàu ngầm thứ sáu lớp "Dolphin" sẽ được bổ sung cho lực lượng hải quân Isarel vào năm 2018.