Chỉ là phương tiện lặn
Tại buổi họp báo thường kỳ Quý II/2016, ngày 5/7, trước sự việc ông Nguyễn Quốc Hòa thử nghiệm thành công tàu ngầm Hoàng Sa trên vùng biển đông bắc Việt Nam dưới sự hỗ trợ của lực lượng Hải quân, Thứ trưởng Bộ KH&CN, ông Phạm Công Tạc cho biết: "Sáng tạo của kỹ sư Nguyễn Quốc Hòa là rất đáng trân trọng.
Tuy nhiên cũng cần lưu ý, bây giờ dùng phương tiện này đơn giản chỉ là tham gia du lịch thôi thì bắt buộc nó phải đảm bảo các tiêu chuẩn, kỹ thuật dành cho du lịch. Khi kỹ sư Hòa làm tàu Hoàng Sa thì Bộ KH&CN, Bộ quốc phòng, Bộ Tư lệnh Hải quân đã có sự tham gia đánh giá, xem xét".
Cho biết thêm về sự việc, ông Đàm Bạnh Dương – Vụ trưởng Vụ Công nghệ cao, Bộ KH&CN cho biết: "Ngày 3/7 vừa qua, thiết bị lặn của anh Nguyễn Quốc Hòa mới được Bộ Quốc phòng thử nghiệm ở trạng thái lặn nổi và cơ bản đáp ứng được yêu cầu. Khâu quan trọng nhất là thử nghiệm ở trạng thái lặn chìm sẽ được thực hiện trong thời gian tới.
Theo Bộ Quốc phòng, vì sản phẩm của anh Hòa chưa được coi là tàu quân sự nên ta gọi là tàu lặn hoặc phương tiện lặn cho chính xác. Chúng ta cần phải hiểu rõ khái niệm như thế nào thì được gọi là tàu ngầm.
Tàu ngầm Hoàng Sa thử nghiệm trên vùng biển Đông Bắc
Sau khi có chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ thì Bộ KH&CN đã phối hợp rất chặt chẽ với Bộ quốc phòng, đăc biệt là Bộ Tư lệnh Hải quân để thực hiện chỉ đạo lên phương án thử nghiệm, đánh giá phương tiện lặn của kỹ sư Nguyễn Quốc Hòa".
Cũng theo ông Dương, theo quy trình của Bộ Tư lệnh Hải quân phê duyệt thì ngày 3/7 vừa qua mới thử nghiệm ở trạng thái lặn nổi chưa thử nghiệm ở trạng thái lặn chìm, nghĩa là còn phải có bước thứ 2 thử nghiệm ở trạng thái lặn chìm.
“Theo lời của đại diện Viện kỹ thuật Hải quân, do lời đề nghị rất là nhiệt tình của anh Nguyễn Quốc Hòa thì họ đã cho phép thử lặn một chút, việc thử này chưa phải theo quy trình do Bộ tư lệnh Hải quân phê duyệt. Dự kiến sẽ có buổi thứ 2 trong thời gian tới.
Lúc đó mới có thể đánh giá đầy đủ phương tiện lặn của kỹ sư Nguyễn quốc Hòa có đạt được quy trình của Bộ tư lệnh Hải quân phê duyệt hay không. Khi việc thử nghiệm lặn hoàn thành thì sẽ có đánh giá và công bố cho dư luận được biết”, ông Dương nói.
Theo ông Dương, hôm thử nghiệm bơi trên mặt biển thì về cơ bản phương tiện lặn của kỹ sư Hòa đáp ứng được các yêu cầu của Bộ Tư lệnh Hải quân. Tuy nhiên, quan trọng nhất đối với phương tiện lặn đó chính là khả năng lặn như thế nào. Việc này sẽ phả đợi khâu thử nghiệm thứ 2 để có đánh giá.
Bộ KH&CN chỉ hỗ trợ được khi Bộ Quốc phòng đề nghị tìm các chuyên gia
Chính phủ có yêu cầu Bộ KH&CN chủ trì phối hợp với Bộ Quốc phòng để thẩm định, đánh giá cũng như là hỗ trợ kinh phí, nhưng trước ý kiến cho rằng, vai trò của Bộ còn quá mờ nhạt, ông Dương cho hay: "Theo thông báo của Văn phòng chính phủ thì đúng là có giao cho Bộ KH&CN chủ trì nhưng chủ yếu liên quan đến vấn đề kinh phí.
Như chúng ta đã biết, đối với các phương tiện lặn mà ở đây với mong muốn của doanh nhân Nguyễn Quốc Hòa là sẽ được sử dụng trong quân sự, nghĩa là trở thành tàu ngầm.
Khi nhận được chỉ đạo thì Bộ KH&CN đã có sự trao đổi rất kỹ đối với Bộ Quốc phòng bởi hiện nay trên khắp lãnh thổ của Việt Nam thì các chuyên gia về lĩnh vực tàu lặn, tàu ngầm chỉ có ở trong Bộ Quốc phòng, ở dân sự không có.
Sau khi bàn bạc thì đã đi đến thống nhất triển khai theo phương án, nhiệm vụ này được giao trực tiếp cho Bộ Quốc phòng thực hiện ở dạng đề tài cấp Bộ, Bộ Quốc phòng cấp kinh phí để cho Bộ Tư lệnh Hải quân tiến hành đánh giá thiết kế của kỹ sư Nguyễn Quốc Hòa".
Ông Dương cho biết thêm, theo quy định của Bộ Quốc phòng, phương tiện lặn của ông Hòa phải xây dựng phương án thử nghiệm. Phương án thử nghiệm cũng rất vả vả, cứ hình dung khi mang tàu lặn trên ra biển phải có các phương tiện đi kèm để đảm bảo.
"Chúng ta có thể hình dung cần 4 dây xích xích ở 4 góc tàu để trong trường hợp tàu lặn mà không nổi lên được thì trục vớt lên. Theo như trao đổi với bên Viện kỹ thuật Hải quân, để thử nghiệm tàu lặn Hoàng Sa của ông Hòa phải có lực lượng gồm 6 chiếc tàu quây xung quanh, chưa kể đến người và các phương tiện đảm bảo khác", ông Dương cho biết.
Bên cạnh đó, nói rõ thêm, ông Dương nhấn mạnh: "Doanh nhân Nguyễn Quốc Hòa vì lòng say mê khoa học nhưng khi thiết kế tàu Hoàng Sa thì lại không có bản vẽ thiết kế kỹ thuật theo đúng yêu cầu nên khi tiến hành đánh giá rất là vất vả.
Bất kì phương tiện nào khi đánh giá thì cùng cần phải có bản thiết kế kỹ thuật nhưng đối với tàu Hoàng Sa thì có chỗ có, có chỗ không nên các chuyên gia đã phải rất khổ sở để xây dựng lại.
Sở dĩ Bộ KH&CN không thể hỗ trợ gì hơn được nữa vì việc này thuần túy là việc của Bộ Quốc phòng. Chúng tôi chỉ hỗ trợ được khi Bộ Quốc phòng đề nghị tìm các chuyên gia, ở đây ngoài vấn đề về chuyên gia thiết kế, chuyên gia về phương tiện lặn còn có thể liên quan đến cả chuyên gia về thông tin liên lạc".