Trả lời hãng tin Sputnik, giới chuyên gia nhận định, các tàu chiến trang bị tên lửa hành trình 3M-54 Kalibr (NATO định danh là SS-N-27 Sizzler và SS-N-30A) mà Nga triển khai thường trực tại Địa Trung Hải có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ, bên cạnh vai trò chính là đối phó mối đe dọa khủng bố tại điểm nóng ở Trung Đông.
Bảo vệ các khu vực dễ bị công kích của Nga
"Do mối đe dọa tấn công từ các nhóm khủng bố quốc tế vẫn còn hiện hữu tại Syria nên các tàu chiến mang tên lửa hành trình Kalibr của chúng ta sẽ được triển khai liên tục tại Địa Trung Hải" – Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố trong cuộc họp với các quan chức Bộ Quốc phòng hôm 16/5.
Tuy nhiên, theo ông Konstantin Sivkov – chuyên gia phân tích quân sự, đồng thời là thành viên Học viện Khoa học Nga, nhiệm vụ của các tên lửa Kalibr sẽ không dừng lại tại đây: Thứ vũ khí tầm xa uy lực này còn có thể bảo vệ "các điểm yếu" của Nga trước đối thủ tiềm tàng.
"Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, hạm đội số 5 của Hải quân Liên Xô đã hoạt động thường trực tại Địa Trung Hải", ông Sivkov kể lại, "Vào thời điểm đó, các tàu sân bay của Mỹ có thể tiến hành nhiều cuộc tấn công nhằm vào Liên Xô từ phía đông vùng biển này thông qua lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ.
Khu vực dễ bị công kích ở phía nam (của Nga) đứng trước mối đe dọa. Vì thế, nhiệm vụ chính của các tàu chiến và tàu ngầm trong hạm đội là ngăn chặn đối phương tiếp cận ranh giới tấn công và giội hỏa lực vào Nga trong trường hợp xảy ra xung đột quân sự".
Vị chuyên gia cho rằng lực lượng hải quân Nga tại Địa Trung Hải cũng có những mục tiêu tương tự và các tên lửa hành trình Kalibr sẽ giúp họ tăng cường năng lực tác chiến.
ITV đưa tin về việc tàu chiến Nga chơi "mèo vờn chuột" với tàu sân bay Mỹ gần Syria
Giữa tháng 5 năm nay, khinh hạm Yaroslav Mudry, lớp Neustrashimy, đã theo sát tàu sân bay USS Harry S. Truman khi con tàu này đang thực hiện nhiệm vụ tại đông Địa Trung Hải.
Như mạng ITV của Anh đã đề cập, 2 con tàu như thể đang chơi trò "mèo vờn chuột" trong khu vực này.
Trong đó khinh hạm của Nga đóng vai trò "d-tracker" (Direct tracking ship - dùng để chỉ các tàu chiến có nhiệm vụ theo dõi hạm đội đối phương liên tục trong thời bình và gửi về tọa độ của chúng trong trường hợp nổ ra chiến tranh, tạo điều kiện cho các lực lượng khác (như máy bay ném bom của Không quân hải quân) tấn công chính xác mục tiêu).
Trong trường hợp này, theo ông Sivkov, "d-tracker" có thể gửi về sở chỉ huy tọa độ của nhóm tác chiến tàu sân bay (CSG) đối phương nếu xảy ra xung đột.
"Và đây là lúc các tên lửa Kalibr của chúng ta phát huy tác dụng", ông Sivkov nhấn mạnh, "CSG sẽ bị tấn công bởi các tên lửa hành trình bắn từ tàu chiến mặt nước và tàu ngầm hạt nhân đề án 949 triển khai tại Địa Trung Hải, cũng như tàu ngầm diesel-điện lớp Varshavyanka (Đề án 636.3).
Lực lượng không quân Nga sẽ hỗ trợ nhóm tàu này. Các máy bay Su-34 và Su-24 sẽ cất cánh từ căn cứ không quân Hmeymim. Tham gia cùng với chúng sẽ là lực lượng không quân tầm xa, như máy bay ném bom Tu-22M3".
Ông Sivkov lý giải rằng, để vô hiệu hóa tàu sân bay thì cần làm hư hại đường băng cất cánh của các máy bay trên tàu hoặc đánh vào boong tàu. Trong trường hợp bị đánh trúng vào boong tàu, con tàu của đối phương sẽ tròng trành, khiến các tiêm kích hạm của chúng không thể cất cánh. Như thế, CSG sẽ mất đi vũ khí chủ lực của chúng.
Khinh hạm Grigorovich phóng tên lửa nhằm vào các mục tiêu tại Syria. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga
Hỗ trợ Hạm đội Biển Đen
Một lý do khác có thể lý giải việc Nga triển khai thường trực các tàu chiến mang tên lửa Kalibr ở Địa Trung Hải là để hỗ trợ Hạm đội Biển Đen trong trường hợp leo thang căng thẳng với liên minh NATO.
Nếu liên minh phương Tây phong tỏa eo biển Bosporus thì các tàu chiến của Hạm đội Biển Đen sẽ bị phong tỏa.
Trong trường hợp này, các tàu chiến mang tên lửa Kalibr sẽ trở thành lực lượng không thể thiếu.
"Tầm bắn của tên lửa hành trình Kalibr đủ xa để chúng thực hiện được nhiều loại nhiệm vụ", chuyên gia Alexei Leonkov – từng công tác tại Viện nghiên cứu Trung tâm số 30 của lực lượng Không quân Vũ trụ Nga nói, "chúng có thể vươn tới bờ biển Malta, một phần vịnh Ba Tư và tới hầu hết lãnh thổ của các quốc gia ven bờ biển, cũng như kênh đào Suez".
... thậm chí "cứu nguy" cho Ấn Độ
Ông Leonkov nhấn mạnh rằng, nếu cần thiết, các tàu chiến mang tên lửa Kalibr của Nga có thể tới "cứu nguy" cho Ấn Độ. Các tên lửa hành trình tầm xa Kalibr sẽ cho phép lực lượng hải quân Nga tại Địa Trung Hải tiến hành nhiều chiến dịch chiến lược và răn đe đối thủ tiềm tàng.
Dòng tên lửa hành trình Kalibr hiện nay gồm có tên lửa hành trình tấn công mặt đất (LACM) với tầm bắn lên tới 2.500km, và tên lửa chống tàu có thể đạt tốc độ siêu thanh trên Mach 2 trong giai đoạn cuối của hành trình tay. Nó còn có thể tấn công tàu ngầm đối phương.
Trước đợt triển khai gần đây của Nga tại Địa Trung Hải, Lầu Năm Góc đã có phản ứng.
Hôm 17/5, trả lời hãng tin Sputnik, chỉ huy lực lượng hải quân Mỹ tại châu Âu và châu Phi – Đô đốc James Foggo III cho biết, Hải quân Mỹ không muốn gây xung đột với Nga nhưng sẽ sẵn sàng bảo vệ lợi ích của mình trong khu vực.
"Các lực lượng trên biển của chúng tôi đã sẵn sàng và đã được chuẩn bị để phòng thủ. Tuy nhiên, chúng tôi không muốn gây xung đột với các lực lượng khác cùng hoạt động trong khu vực" – ông Foggo nói.
Bình luận về tuyên bố này, ông Leonkov cho rằng Lầu Năm Góc không vui vẻ gì khi có quốc gia sở hữu tên lửa hành trình tầm xa ngang cơ với Tomahawk.
Vị chuyên gia nhắc lại rằng, liên quân do Mỹ dẫn đầu đã tiến hành đợt tấn công nhằm vào Syria đêm 13/4 vừa qua từ một vị trí khá xa ở Địa Trung Hải để tránh khu vực nằm trong tầm bắn của tên lửa Kalibr.
"Vị trí khai hỏa của họ không thuận tiện, và thời gian bay đến mục tiêu rất lâu", ông Lenkov nói, "Điều đó cho phép các đơn vị phòng không Syria chuẩn bị sẵn sàng và đánh chặn hiệu quả các tên lửa này".
Trong khi đó, theo ông ông Leonkov, các chiến dịch của Hải quân Nga dọc các bờ biển xa là phương thức huấn luyện tuyệt vời cho các kíp chiến đấu.
Tiêu biểu như, trong chiến dịch không kích của Nga tại Syria (bắt đầu từ năm 2015), lực lượng hải quân của Nga đã nhiều lần tấn công các mục tiêu IS và al-Nusra tại Syria, nhằm vào các trạm chỉ huy, trung tâm liên lạc, kho vũ khí và đạn dược của chúng.
Trong tất cả các đợt tấn công trên, tên lửa Kalibr đã cho thấy rõ khả năng tấn công chính xác cao của chúng.
Tàu chiến của Hạm đội Caspi phóng tên lửa hành trình Kalibr tiêu diệt IS hồi tháng 10/2015