Theo kênh truyền hình Zvezda (Ngôi sao), trong cuộc chiến tranh Nga-Nhật, Hải đoàn Thái Bình Dương Nga đã làm rối loạn các kênh điều khiển hỏa lực pháo binh tàu chiến Nhật Bản và đẩy lùi thành công cú đòn của đối phương.
Khi đó Nga sử dụng một trạm phát vô tuyến đơn giản. Kể từ đó, không chỉ nguyên tắc chiến tranh điện tử (EW) là gây nhiễu các kênh vô tuyến thay đổi, mà phương tiện gây nhiễu và phương tiện chống lại chúng cũng phát triển rất mạnh.
Hiện quân đội Nga đã nhận được những phương tiện trinh sát điện tử, gây nhiễu, và áp chế các loại vũ khí đối phương hiện đại nhất.
Năm 2015, lực lượng vũ trang Nga tiếp nhận 9 trạm trinh sát điện tử Moskva-1, 10 thiết bị gây nhiễu gắn trên trực thăng Rychag-AV, 8 trạm trinh sát vô tuyến điện tử và áp chế Krasukha-2, 15 trạm trinh sát và áp chế Krasukha-4, 20 hệ thống trinh sát điện tử và bảo vệ Rtyt-VM.
Công ty "Công nghệ vô tuyến điện tử" (KRET), nhà phát triển và cung cấp các hệ thống tác chiến điện tử nổi tiếng, năm 2016 đã cung cấp cho Bộ Quốc phòng Nga một số hệ thống Khibiny dành cho cường kích Su-34.
Hệ thống này cho phép biến chiếc máy bay chiến đấu đa năng này thành máy bay tác chiến điện tử đầy đủ, có thể không chỉ tự bảo vệ, mà còn bảo vệ toàn bộ nhóm máy bay.
Cơ quan báo chí của KRET cho biết: "Chúng tôi xuất phát từ quan điểm đa dụng - nghĩa là, nếu cần, trong điều kiện thông thường, bất kỳ máy bay chiến thuật nào cũng có thể trang bị các phương tiện cần thiết để tác chiến điện tử. Giải pháp này rẻ hơn và rất hiệu quả".
Thiết bị treo Khibiny được kết hợp với radar trên máy bay và hệ thống phòng thủ trên không Khibiny-10V. Máy bay Su-34 có thể sử dụng nó như thiết bị gây nhiễu hoàn chỉnh, có thể xuyên thủng bất cứ hệ thống phòng không nào, khác với F-15E của Mỹ.
Theo đó hệ thống trên máy bay chỉ có chức năng bảo vệ. Hệ thống Khibiny vượt trội so với hệ thống tương tự của Mỹ căn cứ theo các tính năng chính.
"Làm mù mắt" kẻ thù
Cần lưu ý các phương tiện tác chiến điện tử rất hiệu quả khi gắn trên trực thăng. Quân khu miền Tây của Nga tháng 4 đã nhận 2 trực thăng Mi-8 MTPR-1 trang bị hệ thống gây nhiễu độc đáo Rychag-AV.
Hệ thống này có khả năng trong bán kính vài trăm km hoàn toàn làm "mù mắt" kẻ thù, nhờ đó bảo vệ nhóm các máy bay, trực thăng, máy bay không người lái, xe quân sự và tàu trước các cuộc không kích và tấn công của hệ thống phòng không đối phương.
Trong bộ nhớ Rychag có cơ sở dữ liệu nhiều hiểm họa khác nhau, cho phép xác định loại mục tiêu và tạo ra loại nhiễu hiệu quả chống lại chúng.
Một tính năng quan trọng trong hệ thống tác chiến điện tử mới nhất lắp cho trực thăng là khả năng lưu trữ đặc điểm của các phương tiện kỹ thuật trong cơ sở dữ liệu, qua đó cho phép trong thời gian ngắn nhất xác định nguồn tín hiệu theo dấu hiệu và linh hoạt tác động tối ưu lên nó.
Năm nay KRET sẽ hoàn tất việc phát triển hệ thống tác chiến điện tử tiên tiến dành cho trực thăng Rychag-AVM, và năm 2017 bắt đầu cung cấp cho quân đội Nga. Cơ quan báo chí của KRET cho biết:
"Hệ thống này mạnh hơn Rychag-AV, có khả năng tác động theo quy mô lớn, chức năng và tính năng kỹ - chiến thuật vượt trội so với tất cả các hệ thống tương tự trên thế giới".
Các phương tiện tác chiến điện tử tương lai
Đó là hệ thống có thể loại bỏ liên lạc của đối phương bằng cách làm rối loạn hệ thống liên lạc. Binh sĩ đơn vị tác chiến điện tử có thể làm điều này một cách hoàn hảo. Họ thường xuyên hoàn thiện các nhiệm vụ chế áp liên lạc di động và sóng ngắn của đối phương.
Trong điều kiện chiến đấu thực tế, điều này có thể có ý nghĩa to lớn, như không cho phép đối phương gửi tọa độ cho các đơn vị pháo binh và không quân để điều chỉnh cự li bắn.
Mới đây các binh sĩ tác chiến điện tử Nga ở Khabarovsk đã bao phủ vùng lãnh thổ rộng hàng trăm km bằng mái vòm sóng điện từ, khiến cho không chỉ không quân mà cả vệ tinh của kẻ thù tiềm tàng bất lực.
Trạm tác chiến điện tử mới trên mặt đất, KRET đang phát triển, có thể bảo vệ tất cả các hình thức và quân chủng của Nga trước vũ khí có độ chính xác cao, kể cả phương tiện tấn công từ trên không và vũ trụ.
KRET không tiết lộ chi tiết dự án mới này, song đang tiến hành giai đoạn chế tạo-thử nghiệm và dự kiến sẽ hoàn tất hệ thống năm 2017.
Nhìn chung, việc phát triển của các phương tiện liên lạc và tác chiến điện tử mới rất được Nga quan tâm. Với mục đích này Tổng công ty Chế tạo Công cụ Thống nhất (OPK) ở tỉnh Tambov đã hình thành một cụm sản xuất hoàn chỉnh.
OPK cho biết: "Đã hình thành một cơ quan quản lý duy nhất tất cả các cơ sở sản xuất-khoa học với nhiệm vụ xây dựng cụm quốc phòng tiên tiến trong lĩnh vực tác chiến điện tử, hoạt động theo nguyên tắc 'dây chuyền duy nhất'".
Các nhà máy thuộc tỉnh Tambov như "Tháng Mười", Revtrud, Tambovapparat và "Viện nghiên cứu Kỹ thuật Radio Tambov", Efir sẽ tiếp tục chế tạo các thiết bị và kỹ thuật tác chiến điện tử.
Mỗi xí nghiệp sẽ có vị trí của mình trong chuỗi công nghệ chung này - từ phát triển thiết bị thử nghiệm cho tới thử nghiệm và sản xuất hàng loạt. Điều này giúp tránh cạnh tranh nội bộ và đảm bảo tận dụng hết công suất.
Về phần mình, KRET chuẩn bị tiến hành sản xuất hàng loạt Hệ thống định vị quán tính không nền tảng (SINS) cho máy bay và thiết bị mặt đất.
Theo công ty này, trong năm 2017 họ có kế hoạch hoàn thành dự án với chi phí vào khoảng 12-14 tỷ ruble này. SINS cho phép định vị rất chính xác mà không cần kết nối với vệ tinh.
Theo KRET, ban đầu các hệ thống này cần trong các thiết bị quân sự, nhưng gần đây ngày càng được sử dụng rộng rãi trên máy bay dân sự và máy bay không người lái (UAV).
Nhu cầu đối với các hệ thống này trên thế giới hiện rất cao. Đặc biệt, nền tảng SINS-2015 tiềm tàng, được phát triển hơn 2 năm qua, dự kiến sẽ được sử dụng trên máy bay MS-21 và các UAV tương lai của Nga.
Xuất khẩu các hệ thống tác chiến điện tử
Do đơn hàng quốc phòng của Nga chỉ được đảm bảo đến năm 2020, KRET đang hướng tới việc xuất khẩu các hệ thống tác chiến điện tử và mở rộng sang chế tạo sản phẩm dân sự.
Theo KRET, tỷ trọng xuất khẩu của công ty hiện vào khoảng 18% và họ đặt mục tiêu tới năm 2017 sẽ tăng thị phần xuất khẩu lên 25%.
Ngoài các hệ thống điện tử sử dụng trong máy bay, xuất khẩu ra nước ngoài trong cấu thành máy bay, trực thăng chiến đấu cũng như dân sự của Nga, KRET còn xuất khẩu các hệ thống tác chiến điện tử Khibina và President-S.
KRET đang cùng với công ty độc quyền xuất khẩu vũ khí Nga Rosoboronexport xem xét hợp đồng xuất khẩu các hệ thống tác chiến điện tử trên mặt đất như Krasuha-2, Krasuha-4, và Moskva-1 theo đương hợp tác quân sự.
Ngoài ra hãng cũng chú trọng tới thị trường dân sự bởi một lượng lớn các phát triển có thể chuyển sang ứng dụng trong dân sự.