Nếu bạn đang ở Mỹ và nghĩ về xe điện, cái tên đầu tiên nảy ra trong đầu chắc chắn sẽ là Tesla. Tuy nhiên, trong khoảng 1 năm trở lại đây, người Mỹ đã nhận ra 1 sự thật: Trung Quốc đang trở thành 1 cường quốc về xuất khẩu xe điện.
Trên thực tế, trong năm 2022, số xe điện mà tập đoàn BYD của Trung Quốc bán ra trên toàn thế giới nhiều hơn cả Tesla. Tất nhiên phép so sánh này chưa chuẩn vì Tesla chỉ bán xe điện (EV) trong khi BYD bán cả xe điện và xe lai. Tuy nhiên, hiện nay Tesla và BYD chính là 2 người chơi lớn nhất trên thị trường EV và rất nhiều đối thủ đang đuổi theo họ.
5 biểu đồ dưới đây thể hiện rõ nét cuộc đua giữa 2 công ty này cũng như bức tranh toàn cảnh về thị trường xe điện trên toàn cầu, cùng với sự cạnh tranh khốc liệt trong cuộc đua giành ngôi vương về công nghệ sản xuất pin.
BYD đánh bại Tesla
Năm ngoái, BYD đã vượt mặt Tesla để trở thành nhà sản xuất E lớn nhất thế giới với hơn 1,85 triệu chiếc được bán ra. Đó thực sự là 1 bước tăng trưởng ngoạn mục so với con số 200.000 chiếc trong năm 2019.
Tuy nhiên, phần lớn xe điện của BYD là xe plug-in hybrid (tức kết hợp cả chạy xăng và chạy điện). Tesla vẫn là nhà sản xuất xe điện chạy bằng pin lớn nhất thế giới với 1,3 triệu chiếc được bán ra trong năm 2022.
Số xe hơi chạy bằng điện được bán ra trên toàn thế giới bởi Tesla và BYD.
Cuộc chạy đua khốc liệt ở Trung Quốc
Tesla và BYD đang giành giật thị phần trên khắp thế giới. Thị trường xe điện toàn cầu đang trong thời kỳ bùng nổ với tổng cộng 10,5 triệu chiếc ô tô điện được bán ra trong năm 2022. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn là miếng bánh lớn nhất với gần 6,1 triệu chiếc.
Số xe hơi chạy bằng điện được bán ra trên toàn thế giới theo từng khu vực và tỷ trọng của từng thị trường.
Trung Quốc tiếp tục dẫn đầu về pin
Ngoài vai trò là thị trường lớn nhất, tiềm năng nhất, tăng trưởng nhanh nhất, Trung Quốc hiện cũng đang dẫn đầu về công nghệ sản xuất pin. Các công ty EV Trung Quốc đã liên tục giảm chi phí. Mặc dù trong năm ngoái giá pin lithium lần đầu tiên tăng lên, với nhiều thập kỷ tích lũy kinh nghiệm sản xuất pin, các công ty như BYD có lợi thế cạnh tranh rất lớn về giá cả.
Trung bình giá pin lithium-ion (USD/kwh).
Bùng nổ đầu tư
Trong cũng quãng thời gian BYD tăng trưởng mạnh mẽ, tại Mỹ cũng chứng kiến làn sóng bùng nổ đầu tư cho xe điện và pin xe điện, một phần nhờ Đạo luật giảm lạm phát mà Tổng thống Joe Biden thông qua năm ngoái. Chính phủ Mỹ đang nỗ lực tài trợ cho ngành công nghiệp xe điện tương tự như các chính sách ưu đãi hậu hĩnh của Trung Quốc.
Một trong những điều quan trọng mà các công ty Mỹ đang dần nhận ra là họ phải đầu tư nhiều hơn nữa cho công nghiệp sản xuất pin. Ngược lại, ngay từ ban đầu, các công ty Trung Quốc đã nhận thức pin chính là cốt lõi của ngành công nghiệp EV.
Chờ đợi sau cánh gà?
BYD và Tesla không phải là 2 công ty duy nhất sản xuất xe điện. Riêng ở Trung Quốc, dù số lượng công ty đã giảm mạnh từ 500 trong năm 2019 xuống còn khoảng 100 tại thời điểm hiện tại, đây vẫn là thị trường cạnh tranh rất khốc liệt.
Theo Corey Cantor, chuyên gia của Bloomberg NEF: “Ở Mỹ, Tesla thực sự là người dẫn đầu có khoảng cách rất xa so với các đối thủ còn lại. Nhưng ở Trung Quốc thì có vô vàn công ty cỡ nhỏ hợp tác với các ông lớn. Ví dụ, GM cũng có 1 liên doanh ở Trung Quốc, bán ra vài trăm nghìn chiếc trong năm ngoái.
Số lượng xe EV được bán ra của các hãng (nghìn chiếc).