SOHA NEWS
Sau thế kỷ 15, hoạt động thương mại quốc tế của Anh rất phát triển. Anh mong muốn tìm được con đường đi từ Tây Âu đến vùng Viễn Đông hoặc đi châu Mỹ, nhưng lại bị hải quân Tây Ban Nha ngăn cản.
Nữ hoàng Elizabeth quyết tâm phát triển lực lượng hải quân Anh để đánh bại Tây Ban Nha, giành quyền bá chủ trên biển.
Những năm 60 của thế kỷ 16, lực lượng hải quân Anh đã khá hùng mạnh, những cuộc chiến trên biển giữa Anh và Tây Ban Nha ngày một nhiều.
Năm 1588, để trả thù những hành vi khiêu chiến của Anh, vua Tây Ban Nha đã ra lệnh cho công tước Medina chỉ huy hạm đội Armada (tức "Hạm đội vô địch" hoặc "Hạm đội vĩ đại và may mắn nhất") gồm 130 tàu chiến, 8.000 lính thủy phối hợp với 19.000 bộ binh tấn công vào Anh.
Hạm đội này sau khi xuất phát từ Lisbon không lâu liền gặp phải gió bão. Việc khởi hành không thuận lợi cùng với sự chỉ huy yếu kém đã khiến 1/2 số tàu bè bị chìm dưới biển hoặc bị sóng đánh vỡ tan tành.
Chân dung nữ hoàng Elizabeth I lúc nước Anh đánh bại Hạm đội Armada Tây Ban Nha năm 1588 (minh họa phía sau); bàn tay nữ hoàng đặt trên quả địa cầu biểu trưng sức mạnh toàn cầu của nước Anh.
Quân Anh chuẩn bị kỹ càng chờ địch đến để nghênh chiến. Nữ hoàng Elizabeth tập trung 197 tàu gồm của hải quân, thương nhân và hải tặc, với 14.500 lính thủy, 1.500 bộ binh tổ chức thành một hạm đội.
Bà ra lệnh huân tước Howard làm tư lệnh hạm đội, còn Dreck vốn xuất thân từ hải tặc làm phó tư lệnh.
Sau khi hạm đội vô địch Tây Ban Nha tránh được gió bão và được bổ sung quân đã tiến đến eo biển Anh.
Hạm đội Anh cho một số tàu nhỏ lén bám theo phía sau, liên tục đổ chức đánh lén, đánh chìm 3 chiếc tàu và làm hư hỏng nhiều tàu khác.
Hạm đội Tây Ban Nha tiếp tục tiến về phía Bắc, cuối cùng neo tại vùng nước Calais. Đến đêm, hạm đội Anh dựa vào hướng gió đã cho 6 tàu phóng hỏa tấn công hạm đội Tây Ban Nha. Một số tàu bắt lửa, Medina hoảng hốt chẳng biết phải làm sao, mất khả năng chỉ huy.
Những chiếc tàu bốc cháy quay đầu tháo chạy. Quân Anh thừa thắng đuổi theo, đánh chìm những chiếc tàu chạy trốn, sau đó bao vây hạm đội vô địch từ hai mặt, buộc họ phải từ bỏ kế hoạch tấn công vào lãnh thổ Anh, quyết định chiến đấu đến cùng trong trận này.
Cuộc chiến giữa hạm đội Anh và Tây Ban Nha tháng 8/1588. Ảnh: Wiki
Sáng sớm ngày 8/8, cuộc quyết chiến mở màn. Hạm đội vô địch dựa theo chiến thuật hàng ngang lỗi thời, hơn nữa do thân tàu to nặng, thiếu tính cơ động nên không thể tiếp cận được tàu Anh. Họ đành tấn công bằng đại bác, nhưng do tầm bắn của đại bác quá ngắn nên cũng không thể làm hư hỏng được nhiều tàu Anh.
Trong khi đó, người chỉ huy hạm đội Anh rất tài giỏi, tàu thuyền lại cơ động linh hoạt, tầm bắn của đại bác xa hơn nên đã giành được vị trí chủ động.
Hai bên đánh từ sáng đến tối. Dưới sự tấn công của hạm đội Anh, hạm đội vô địch Tây Ban Nha đã bị hư hỏng và chìm vô số, thất bại nặng nề, đành quay đầu lại.
Trên đường về, hạm đội vô địch sợ rơi vào ổ mai phục, không dám đi qua eo biển Anh về phía Nam mà vòng đi qua Đại Tây Dương. Không may trên đường về gặp gió bão, nhiều tàu bị phá hủy. Cuối cùng chỉ còn 43 tàu sống sót trở về được Tây Ban Nha.
Sau cuộc hải chiến này, Tây Ban Nha suy yếu dần và Anh đã trở thành cường quốc trên biển.
(Bài viết sử dụng tư liệu từ cuốn "100 cuộc chiến lẫy lừng trong lịch sử thế giới" - NXB Thời Đại)