Chi tiết về hợp đồng thuê dài hạn gây tranh cãi giữa tỉnh miền Trung của Solomon và Tập đoàn China Sam Enterprise được công bố ngay sau khi quốc đảo ở Thái Bình Dương này chuyển quan hệ ngoại giao từ Đài Loan sang Bắc Kinh vào tháng 9, dẫn đến sự chỉ trích mạnh mẽ từ Mỹ.
Tập đoàn China Sam Enterprise, có trụ sở tại Bắc Kinh, là tập đoàn công nghệ, đầu tư và năng lượng được thành lập vào năm 1985 với hình thức là một doanh nghiệp nhà nước.
Bộ trưởng Tư pháp Solomon John Muria cho rằng tỉnh miền Trung và công ty Trung Quốc nói trên đạt được thỏa thuận như thế là bất hợp pháp vì không có sự tham gia của chính phủ.
Ông Muria hôm 24-10 cho rằng: "Thỏa thuận không được văn phòng của Bộ Tư pháp xem xét trước khi ký. Thỏa thuận này bất hợp pháp, không thể thực thi và phải chấm dứt hiệu lực ngay lập tức".
Thỏa thuận của tập đoàn Trung Quốc có hiệu lực từ hôm 22-9 chủ yếu cung cấp điện trên phạm vi rộng để phát triển cơ sở hạ tầng trên Tulagi và các đảo xung quanh. Tulagi là một hòn đảo quan trọng từng là nơi đồn trú của căn cứ Mỹ trong Thế chiến thứ 2 và là thủ đô cũ của Solomon.
Trong khi đó, thủ hiến tỉnh miền Trung Stanley Manetiva, người ký kết thỏa thuận với công ty Trung Quốc, vẫn chưa đưa ra bình luận về vấn đề này. Trong tuyên bố trên trang web, tập đoàn China Sam Enterprise cho biết đại diện của họ đã gặp Thủ tướng Solomon Manasseh Sogavare vào đầu tháng 10 trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Trung Quốc.
Trung Quốc trong những năm gần đây đã mở rộng ảnh hưởng tài chính và chính trị ở Thái Bình Dương, nơi từng là thành trì ngoại giao của Mỹ và các đồng minh khu vực kể từ Thế chiến thứ hai. Hồi tháng 9, quần đảo Solomon và Kiribati cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan quay sang gần gũi với Trung Quốc.