Ủy ban điều tra Nga hoàn tất hồ sơ, chuyển tòa án thụ lý 42 vụ án hình sự lạm dụng, tham ô và trộm cắp trong quá trình xây dựng Trung tâm Vũ trụ Vostochny. Điều này được hãng tin RIA Novosti, dẫn lời người phát ngôn chính thức của Ủy ban điều tra Nga Svetlana Petrenko, cho biết.
“Bản án được thông qua đối với 58 quan chức, trong đó có những người bị kết án đến 11 năm rưỡi tù giam” - bà Petrenko nói.
Cựu Giám đốc Công ty xây dựng Dalspetsstroy Yuri Khrizman, kế toán trưởng Vladimir Ashikhmin, cựu phó giám đốc Công ty xây dựng Spetsstroy Mikhail Gelman và cựu giám đốc Công ty Spetsstroytekhnologi Alexander Nikitin đều đã bị kết án.
Tòa án ra quyết định thu hồi 5,1 tỷ Ruble (khoảng 80 triệu USD) trao trả cho Tập đoàn nhà nước Roscosmos. Ở giai đoạn điều tra, nhà nước sẽ được bồi hoàn khoảng 1,5 tỷ Ruble (khoảng 23,5 triệu USD).
“Hiện tại Ủy ban điều tra đang tiếp tục hoàn thiện hồ sơ về 12 trường hợp tham ô trong dự án Vostochny” - bà Petrenko cho biết thêm.
Vào đầu tháng 11, Tổng thống Nga Vladimir Putin , trong cuộc họp với chính phủ, cho biết, việc “đục khoét” dự án xây dựng Trung tâm Vũ trụ Vostochny vẫn đang diễn ra, bất chấp hàng chục vụ án hình sự.
“Tôi đã nói 100 lần rằng: hãy làm việc minh bạch, số tiền được phân bổ rất lớn, và trên thực tế đây là một dự án mang tầm quốc gia! Nhưng không, hàng ngày họ vẫn đang rút lõi hàng trăm triệu, hàng trăm triệu!” - nhà lãnh đạo Nga phẫn nộ.
Bên cạnh đó, ông Putin cũng cảnh báo sẽ chỉ thị cho văn phòng công tố viên và chính quyền tổng thống để làm sao có thể “kiểm soát một cách hiệu quả, thực chất” công tác mua sắm những vật dụng quốc phòng cần thiết.
Sau đó, ông Dmitry Peskov, người phát ngôn của Tổng thống Nga Vladimir Putin, nói rằng, cứ mỗi 10 Ruble thì lại có 1 Ruble bị đánh cắp trong quá trình xây dựng Trung tâm Vũ trụ Vostochny. 91 tỷ Ruble đã được phân bố cho dự án, 11 tỷ Ruble bị đánh cắp, nhưng trong số đó chỉ có 3,5 tỷ Ruble được trả lại cho nhà nước.
Theo Thư ký báo chí của nhà lãnh đạo Nga, 128 vụ án hình sự đưa ra từ thực tế hành vi trộm cắp đó, và sau đó mới được kết hợp lại thành 32 vụ án. Giờ đây, trong số 19 cơ sở cần xây dựng, thì có 5 cơ sở chưa được hoàn thành.
Trong khi đó, người đứng đầu Roskosmos Dmitry Rogozin cho rằng, hiện tại không nên quá lo lắng về hiệu quả đầu tư tiền vào Trung tâm vũ trụ.
Theo ông, không có căn cứ nào để phải lo lắng, cũng như các yếu tố báo động. Nguồn kinh phí được chi tiêu hiệu quả. Đồng thời, ông Rogozin cũng nói thêm rằng, những lời chỉ trích của ông Putin là có lý do: Tổng thống nắm được tất cả các chi tiết và biết được ai đã làm gì dưới cơ sở. Ông Rogozin bày tỏ vui mừng trước sự thật rằng, những người này “đã bị sa thải và trừng phạt từ lâu”.
Vostochny ở Vùng Amur là sân bay vũ trụ quốc gia đầu tiên của Nga được thiết kế cho các vụ phóng tên lửa dân sự. Công việc xây dựng cơ sở bắt đầu vào năm 2012.
Văn phòng Tổng công tố viên báo cáo rằng, từ năm 2014 đến 2018, 140 vụ án hình sự đã được mở ra liên quan đến việc tham ô trong quá trình xây dựng dự án. Kiểm tra cho thấy 17 nghìn vi phạm có tính chất khác nhau.
Đầu tháng 9, Tổng thống Nga Vladimir Putin yêu cầu việc xây dựng Trung tâm Vũ trụ phải được hoàn thành đúng hạn. Ông kêu gọi thái độ có trách nhiệm và tiến độ khẩn trương trong tổ chức công việc tại dự án.
“Tất cả các thời hạn phải được đáp ứng” - nhà lãnh đạo Nga nói. Ông Putin cũng nhắc lại rằng, việc phóng tên lửa đẩy thuộc lớp siêu nặng sẽ phải được diễn ra vào năm 2028.
Người đứng đầu Điện Kremlin gọi Vostochny là “dự án xây dựng mang tầm quốc gia quan trọng nhất”, khi ông đến kiểm tra tiến độ xây dựng dự án hồi tháng 9.
“Trên thị trường dịch vụ vũ trụ thế giới, sự canh tranh đang gia tăng, và số lượng các quốc gia triển khai chương trình không gian của riêng mình cũng ngày càng tăng. Để duy trì vị thế dẫn đầu, kể cả trong các chương trình có người lái, Nga cần duy trì được lợi thế cạnh tranh, tận dụng tiềm lực khoa học, công nghệ và nhân lực một cách khôn khéo, cũng như giải quyết hiệu quả các vấn đề cải thiện cơ sở hạ tầng vũ trụ của chính mình” - Tổng thống Nga nhấn mạnh.
Tại buổi làm việc, ông Putin cũng liệt kê những vấn đề cản trở sự phát triển của ngành vũ trụ. “Ví dụ, các tham số về giá và thời gian được đặt ra trong quá trình chuẩn bị các dự án không gian thường không có cơ sở chuẩn xác. Từ đó, ngày dự kiến sẽ bị hoãn lại và chi tiêu ngân sách tăng lên. Trong những năm qua tôi đã nói điều này không biết bao nhiêu lần rồi!” - nhà lãnh đạo Nga nói.